ارتباط با ما

درباره آزادگی

شماره جدید

مسئله ملی  و فدرالیسم

شماره جدید

حقوق بشرو میثاق های آن

دانشجو

خشونت عبارت از همه اشکال فیزیکی و روحی شامل سوء استفاده و غفلت کردن، تحقیر، استثمار و بهره کشی جنسی است. کمیته وابسته به حقوق کودک نیز هرگونه مجازاتی که در آن نیروی فیزیکی بکار رفته و سبب درد و ناراحتی گردد را خشونت تلقی و آنرا منع کرده است. بیشتر این موارد شامل ضربه زدن  با دست و یا شلاق، چوب، کمربند، کفش، قاشق های چوبی و غیره؛  لگد زدن، تکان دادن سخت یا پرتاب کردن کودکان؛ خراش وارد ساختن، گاز گرفتن، کشیدن مو یا گوش، زدن بوکس؛  وادار کردن کودکان به موقعیت های ناراحت کننده؛  سوزاندن تن و دست و یا مجبور کردن به خوردن  یا ریختن چیزی در دهان و وادار کردن آنان به فرو بردن مواد آزار دهنده نظیر ادویه جات تلخ یا مایعات گرم و .. است. هم اینک قریب بیش از 110 کشور معاهدات منع خشونت علیه کودکان در مدارس را امضا کرده و در اجرای آن متعهد شده اند.

خشونت یک طیف گسترده است که از ابعاد جسمی و فیزیکی شروع و به ابعاد روحی و کلامی ختم می‌شود. اگر ما با این نگاه بدنبال مصادیق خشونت‌ در جامعه باشیم، به نظر می‌رسد مدارس جزو واپسین حلقه‌های تولید و اعمال خشونت و در عین حال جزو اولین حلقه‌های بازتولید خشونت ‌اند. مدرسه مرکز تجمع کودکان است و محیطی است که در آن بیشترین اشکال خشونت بروز می‌کند.

طبق آمار اعلام شده در شهریور 1390، تاکنون حدود 90 درصد دانش آموزان معادل ۱۱ میلیون و ۵۷۹ هزار و ۷۳۰ دانش آموز در مدارس ثبت‌نام کرده‌اند . از بین کل دانش‌آموزان ۱۰ میلیون و ۶۷۸ هزار نفر در مدارس دولتی، و باقیمانده در سایر مدارس غیر دولتی نظیر سمپاد، شاهد، نمونه دولتی و غیرانتفاعی ثبت‌نام کرده‌اند. ازاین بین هشت میلیون و ۶۰۹ هزار و ۶۵۲ دانش آموزان شهری و ۲ میلیون و ۹۷۰ هزار و ۷۸ دانش آموزان روستایی مهر امسال بروی نیمکت‌های مدارس خواهند نشست (آخرین آمارجمعیت دانش آموزی). این جمعیت در سال تحصیلی گذشته 90/91 عبارت از 12 میلیون و 803 هزار نفر بود ( دانش‌آموزان و كاركنان آموزشي، دفتري، 1380).

جدول یک) ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱﺳﻨﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ۱۳۸۵ ﻭ ۱۳۹۰

ﮔﺰﻳﺪﻩ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺳﺮﺷﻤﺎﺭﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﻔﻮﺱﻭ ﻣﺴﻜﻦ ۱۳۹۰

# براوردها از سوی نویسنده است.

اشکال و دلایل: چگونگی  و چرایی

انواع خشونت علیه کودکان دانش آموز کدامند؟ چه دلایلی سبب می شود کودکان بیشترین موارد خشونت را در طول زندگی و کودکی خود تجربه کنند؟ شواهد متعددی حاکی است فقدان یا کمبود از یکسو و تبعیض و نابرابری در توزیع امکانات آموزشی از سوی دیگر را می توان اولین خشونت آموزشی دانست که حکومت ایران نسبت به کودکان اعمال می‌کند. این امر ناشی از آن است که تامین حداقل های برابر آموزشی یکی از اصول بنیادین معاهدات جهانی کودک و قانون اساسی ایران است. دراین قسمتا به برخی از مهمترین اشکال خشونت علیه کودکان در نظام آموزشی ایران که به تعبیری در زمره دلایل بروز آن نیز محسوب می شوند اهتمام می شود. عدم دسترسی به مدرسه و آموزش مقدماتی. بطوری که جدول یک نشان می دهد، ازبین کل جمعیت تقریبی 14 میلیون نفر واقع در سنین تحصیل، حدود بیش از 2 میلیون نفر کودک و شاید بیش‌تر در فضای آموزشی نبوده و به تعبیری ترک تحصیل کرده اند. این تعداد بی تردید فاقد امکانات تحصیل بوده و به ازدواج، کار، اشتغال خانوادگی و یا خیابانها روی آورده اند. دختران بیش از پسران در معرض محرومیت تحصیلی هستند. دلایل کمبود ثبت نام دختران در مدارس عمدتا ناشی از عوامل اقتصادی، عوامل فرهنگی نظیر اولویت دادن به پسران

نسبت سرانه فضای آموزشی به کودک دانش آموز. تراکم دانش آموز در کلاس درس، ساختار سلسله مراتبی و پادگانی مدارس، میز و نیمکت های ناراحت و ...  از دیگر مواردی است که بدلیل نامطلوب بودن آن زمینه ساز خشونت در مدارس  و نرخ پایین تحمل پذیری در فضاهای آموزشی می شود. آمارها نشان می دهند نسبت دانش اموز به کلاس از سال 85/86 تا 90/91  بدین شرح تغییر کرده است. ابتدایی از 20 به 22  (نسبت ابتدایی)، راهنمایی از 34 به  24 ( نسبت راهنمایی)، متوسطه از 23 به 44 (نسبت متوسطه).

·         فقدان فضای فرهنگی و تفریحی در مدارس. کمبود فضاهای ورزشی و تفریحی ازیکسو و تراکم زیاد دانش آموز نسبت به فضای آموزشی و معلم و کلاسهای درسی سبب می شود که معلم و کودک هردو در یک فضای مستعد عصبی و خستگی قرار بگیرند. این شرایط سبب می شود دانش آموزان به عصیان وا داشته شوند و درنهایت معلم خسته و پر کار نیز راهی جز خشونت برای براه اوردن دانش آموز عاصی نمی یابد. این محرومیت فرهنگی و ورزشی در جایی است که اغلب مدارس محلی برای عبادت یا نماز خانه دارند که اغلب کودکان دانش آموز را به روشهای مختلف ترغیبی بدانجا می کشانند.

·         طبق آمار دولتی سالانه حدود 25 درصد از دانش آموزان ترک تحصیل می کنند. در نظام‏های آموزشی موفق، 98 درصد از دانش‏‏ آموزان در چرخه‏ آموزشی قرار دارند، اما در ایران تنها 67 درصد از دانش‏ اموزانی که باید در مدرسه مشغول تحصیل باشند، در مدارس حضور دارند (سه هزار دانش آموز و پنج مدرسه).