ارتباط با ما

اطلاعیه و پیامها لینک ها

درباره آزادگی

مقالات

شماره جدید

 بایگانی

مسئله ملی  و فدرالیسم

ملا حسنی

شماره جدید

حقوق بشر

دانشجو

 

دختر هستند. کودکان بی‌همسر نیز از کل بی‌همسران این گروه سنی، شامل 69 درصد پسر و 31 درصد دختر هستند. 53 درصد از این کودکان بر اثر طلاق و 47 درصد بر اثر فوت همسر تنها و فاقد همسر هستند. در چنین جغرافیایی، كودكان قبل از خروج از سن كودكی، به قبول مسئولیت مادری و كودك‌پروری ، شوهرداری و خانه‌داری می‌پردازند و بی‌هیچ آموزش اولیه "كودكانه" مادری می‌كنند، كودكانه در بستر همسر می‌خوابند و كودكانه مشغول به خانه‌داری و تدبیر در منزل می‌شوند. از سوی دیگر امارها نشان می‌دهند درگروه سنی 15 تا 19 سال، 814 هزار نفر ازدواج کرده‌اند- معادل 9 درصد- که ازاین بین فقط 787 هزار نفر دارای همسر- 96 درصد- هستند و باقی چهار درصد بر اثر طلاق یا فوت همسر، بی‌همسر بوده‌اند. در بین کودکان بی‌همسر از کل بی همسران، پسرها 89 درصد و دختران 11 درصد را تشکیل می دهند. رقم بی‌همسران حاکی است 59 درصد مطلقه و 41 درصد بیوه بوده‌اند. (سرشماری 1385؛مرکز آمارایران) مردان بی‌همسر جوانسال در همسر گزینی مجدد رغبتی به انتخاب همسر از بین دختران بی‌همسر در زیر 18 سال نشان نمی‌دهند و به انتخاب همسر از بین سایر دوشیزگان می‌پردازند. با چنین اوصافی دختران كودك مطلقه پس از مدتی در بهترین حالت به همسری مردان بزرگسال با فاصله سنی بسیار یا ازدواج با مردان همسردار به عنوان هوودر می‌آیند که خود از پیامدهای همین ازدواج زودهنگام است.

نتایج مطالعات صورت گرفته در ایران نشان می‌دهد كه بیش از20 درصد دختران (از 7/7 درصد در شهر تهران تا 40 درصد در مناطق روستایى سیستان و بلوچستان) قبل از سن 18 سالگى ازدواج كرده‌اند؛ به طوری كه ازدواج زودهنگام مهم‌ترین عامل ترك تحصیل دختران نوجوان شناخته شده است؛ اگرچه شواهد حاکی است قریب 40 درصد ازدواج‌ها در این استان اصولاً ثبت نمی‌شود. رواج فرهنگ عشیره‌ای و طایفه‌ای و برخی باورهای سنتی، باعث شده است تا هنوز بسیاری از اهالی استان سیستان و بلوچستان، خود را از داشتن شناسنامه بی‌نیاز بدانند. در این استان پهناور افراد زیادی بدون ثبت رسمی ازدواج به صورت کاملاً سنتی باهم زندگی می‌کنند، طلاق‌شان ثبت نمی‌شود و کودکان حاصل از این ازدواج‌ها نه شناسنامه‌ای دارند و نه هویتی. به طوری که طبق گزارش روزنامه اعتماد از منابع خبری، بیش از 40 درصد ولادت نوزادان در استان متعلق به پدر و مادرهایی بوده که ازدواج‌شان ثبت نشده است.

تحقیق صورت گرفته توسط یاراحمدى درباره تاثیر ازدواج زودهنگام بر ترك تحصیل زنان نوجوان در ایران با رویكرد چندسطحى، روى افراد مؤنث 10 تا 19 سال كشور نیز حاكی است به طور متوسط 4/16 درصد افراد مؤنث 15 تا 19 سال كل كشور متأهل هستند كه این رقم براى مناطق روستایى و شهرى به ترتیب 6/19 و 7/13 درصد است. میزان ازدواج زودهنگام در استان‌هاى كشور بیانگر آن است كه پایین‌ترین میزان ازدواج زودهنگام متعلق به شهر تهران با 7/7 درصد است و مناطق روستایى استان‌هاى اصفهان و سیستان و بلوچستان بیشترین میزان را به خود اختصاص داده‌اند. در ارتباط با دلایل عدم اشتغال به تحصیل افراد ازدواج كرده نیز در این بررسى 56 درصد افراد اظهار كردند كه دلیل ترك تحصیل آنها ازدواج بوده است.

زمینه های بروز و تشدید ازدواج کودکان چیست؟

تعیین حداقل سن ازدواج در ایران بر اساس قوانین شرعی صورت گرفته است. ازدواج پیامبر مسلمانان در ۵۴ سالگی با عایشه‌ ۹ ساله و نیز ازدواج امام اول شیعیان با فاطمه در ۹ سالگی حتی اگر این سنت قبل از اسلام هم وجود داشته، با این دو ازدواج مشروعیت بیشتری کسب کرده است.

همسو بودن سنت و شرع نیز یکی از عوامل دیگر موثر بر ازدواج‌های اجباری و زودهنگام است. اگرچه به نظر می‌رسد خاستگاه اصلی این پدیده، سنت هم باشد، ولی باورها و احکام دینی آن را بازتولید می‌کند. به طوری که وقتی سنت درحال تغییر و آماده تحول فرهنگی است، باورها و قوانین دینی سخت منع ایجاد می‌کند و سبب ماندگاری این رفتار ضد حقوق بشری می‌شود. همچنین در بعد سنتی، مسئله بکارت و اهمیت آن نزد خانواده‌های سنتی سبب میشود خانواده‌ها، ازدواج زودهنگام را راهی برای پیشگیری از خطر از بین رفتن بکارت او بدانند. ملاحظات اخلاقی و آبرو نیز از عوامل موثر بر ازدواج کودکان محسوب می‌شود. اهمیت حفظ "آبروی خانواده" و بکارت دختر از همین رو بسیار زیاد است. از دیدگاه سنت، دختر برای تضمین بکارتش باید زودتر ازدواج کند. ازسوی دیگر به ازدواج با یک مرد و شوهر مسن‌تر از آنرو تشویق می‌شود که مرد بزرگسال بهتر می‌تواند از دختر در برابرخطرات احتمالی دفاع کند (یکی از دلایل دیگر می‌تواند وجود نابرابری جنسیتی باشد. در جامعه اسلامی ایران زنان و دختران موقعیت پست‌تری نسبت به مردان و پسران در جامعه دارند و همین امر سبب می‌شود در حتی پدیده ازدواج کودکان، دختران بیشترین نرخ ازدواج اجباری را به خود اختصاص دهند. - فقر نیز از زمره عوامل اصلی ازدواج کودکان است؛ به طوری که دختران در خانواده‌های فقیر معمولاً بار اقتصادی خانواده محسوب می‌شوند و لذا ازدواج آنان می‌تواند یک عامل راهیابی مشکلات اقتصادی خانواده تلقی شود.(Early and forced marriage) در میان برخی خانواده‌ها گاه با ازدواج دخترشان با افراد مسن‌تر می توانند به زندگی اقتصادی و اجتماعی دختر و حتی خودشان نیز سامان بهتری دهند.

- بررسی ها نشان می‌دهد که ازدواج دختران در سنین کودکی در خانواده‌هایی که پدر معتاد، بیمار روانی، بی‌سواد یا کودک تک‌والد یا والد ناتنی داشته باشد و از لحاظ اقتصادی - اجتماعی در سطح پایینی باشند، بیشتر است. امروزه قاچاق کودکان در قالب ازدواج گریبان‌گیر خانواده‌های فقیر است.

یکی دیگر از دلایلی که بخصوص در ماه‌های اخیر می‌تواند در زمره دلایل تشدید و افزایش نرخ و گرایش خانواده‌ها به ازدواج اجباری کودکان محسوب شود تاکید بر افزایش نرخ رشد جمعیت و وادار کردن دختران و پسران برای ازدواج های زودهنگام است که برای پیشگیری از وقوع آگاهی و انتخاب در بین کودکان خردسال پس از ورود به سن بلوغ جنسی و اجتماعی صورت می‌گیرد.

- از دلایل دیگر بروز ازدواج اجباری برای کودکان وجود عامل فشار و تهدید به مرگ درصورت عدم تمکین به ازدواج اجباری است که موسوم به قتل ناموسی است. هژمونی ناشی از قدرت ساختار پدر- مردسالاری در ساختار خانواده، جامعه، دین و حقوق مدنی در کشور زمینه‌ساز رعب و وحشت به ویژه دختران در اطاعت از دستور پدر و یا مردان بزرگ خانواده شده است و در این میان مادران حتی درصورت عدم موافقت، توان بروز آن را ندارند.

پیامدها : ازدواج زودهنگام منجر به زنانه شدن فقر می‌شود. از یکسو دختران با ازدواج اجباری و زودهنگام از فرایند آموزش و تحصیل دور می‌مانند و با فقر آموزشی روبه‌رو می‌شوند و از

 

 

قبلی

برگشت

بعدی