تهیه و تنظیم,نمودارها : حمیدرضا تقی پور دهقان تبریزی
گردآوری داده : هادی درتومی– محمدحسین ملائی برزی– محمد آفتابی
ماده ۱۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر
هر کس حق دارد که از آزادی فکر، وجدان و مذهب بهرهمند شود. این حق متضمن آزادی تغییرمذهب یا عقیده و ایمان میباشد و نیز شامل تعلیمات مذهبی و اجرای مراسم دینی است. هرکس میتواند از این حقوق یا مجتمعاً بهطور خصوصی یا بهطور عمومی برخوردار باشد.
ماده ۱۹ اعلامیه حقوق بشر
هر انسانی محق به آزادی عقیده و بیان است؛ و این حق شامل آزادی داشتن باور و عقیده ای بدون [نگرانی] از مداخله [و مزاحمت]، و حق جستجو، دریافت و انتشار اطلاعات و افکار از طریق هر رسانه ای بدون ملاحظات مرزی است.
گزارش پیش رو دربردارنده اطلاعات آماری نقض حقوق پیروان سایر ادیان در ایران تا پایان خرداد ماه ۱۳۹۸ شمسی است. این گزارش بهصورت آماری-تحلیلی ارائه میشود، مسلماً به دلیل عدم اجازه دولت ایران به مدافعان حقوق بشر جهت فعالیت بهخصوص در حوزه گزارشگری نقض حقوق بشر و همینطور ممانعت از گردش آزاد اطلاعات و بالطبع به رسمیت نشناختن حوزه مستقل در فعالیتهای مدنی از سوی دولت ایران، در حال حاضر مسئله گزارشگری، امری دشوار و خطیر با محدودیتهای فراوان در ایران محسوب میشود.
فشار بر پیروان سایر ادیان همچنان ادامه دارد :
حاکمیت کنونی ایران و سران آن اعتقاد دارند که برخی از گروههای مذهبی دشمنان کشور هستند، زیرا باورهای مذهبی آنها ممکن است وفاداری بهنظام را دچار چالش کند و به بهانه حفظ امنیت سیاسی، سرکوب فعالیتهای مذهبی را سرلوحه عناد با ادیان دیگر را قرار دادهاند.
بازداشتها و خشونتهای هدفمند ارگانهای امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی همچنان متوجه پیروان سایر ادیان در ایران است. در ایران دسته از شهروندان به دو قسم رسمی و غیررسمی تقسیم میشوند، پیروان آئین بهایی از ادیان غیررسمی هستند که تحتفشارهای بیشتری قرار دارند، آنها از انجام مناسک دینی و تبلیغ آئین آزادانه، تدریس و تحصیل در مقاطع عالی محروم هستند، هماکنون تنی چند از رهبران این آئین که امور بهاییان را در این کشور اداره میکردند، در زندانهای اوین و رجایی شهر به سر میبرند و دهها تن از پیروان آن نیز در زندانهای کشور ازجمله سمنان، مشهد، تهران، کرج و غیره متحمل حبسهای طولانی شدهاند. ادیان و مذاهب رسمی هم چون مسیحیان نیز با محدودیتهایی زیادی مواجه هستند، جمهوری اسلامی تنها عبادت مسیحیان عاشوری، ارمنی و کلدانی را که مسیحی هستند، به رسمیت میشناسد، تبلیغ آئین برای ایرانیان از سوی ایشان جرم تلقی میشود. کسانی که فارس زبان هستند از ورود به کلیساها منع میشوند و کلیساها وظیفه دارند اسامی اعضای خود به همراه کپی کارت ملی آنها را به وزارت اطللاعات ارائه دهند ، توزیع کتب مقدس در کتابفروشی ها ممنوع میباشد . ماده ۱۳ و ۲۶ قانون اساسی جمهوری اسلامی، مسیحیت را به رسمیت میشناسد و به مسیحیان حق عبادت و ایجاد انجمن را داده است اما برخورد با مسیحیان پروتستان که معتقد به بشارت دین خود هستند کماکان وجود دارد و کلیساهای خانگی با سرکوب گسترده مواجه هستند. تبعیض مذهبی در مورد مسلمانان سنی نیز اعمال میشود، آنها که اکثراً در مناطق حاشیهای کشور زندگی میکنند، از حق ساخت مسجد و برگزاری آئین مذهبی ازجمله نماز عید فطر و قربان در مناطق مرکزی هم چون تهران محروم هستند. حتی در مواردی گزارش تخریب نمازخانه اهل سنت هم گزارش شده است و این گروه از افراد با اعدام و بازداشت و آزار و اذیت هایی مواجه هستند حتی آنها از استخدام در ادارات دولتی و تصدی سمت هم منع هستند که نمونه بارز آن انتخاب بیژن ذوالفقار نصب به سمت وزیر ورزش در دولت حسن روحانی بوده که به خاطر اهل تسنن بودن وی از مجلس رای اعتماد نگرفت .
اهل سنت
اهل سنت خواستار امنیت و اخوت هستند، انتظار دارند که آزادی مذهبی مراعات شود و این خواسته تکتک جامعه اهل سنت است. انتظار آن است که جامعه اهل سنت در شهرهای بزرگ کشور مثل اصفهان و دیگر شهرها آزادانه بتوانند نماز بخوانند و به تعلیم فرزندان خود مشغول باشند. این انتظار کاملاً معقول و قانونی است. اینکه اهل سنت بتواند در هر شهری که نیاز دارد مسجد بسازد و نماز جمعه و نماز عید بخواند و از آزادی کامل برخوردار باشد، انتظاری کاملاً قانونی بوده و خواستهای زیادهخواهان نیست. اهل سنت معتقد است که حق مردم باید رعایت شود و کسی به خاطر مذهب از حقوقش محروم نشود، زیرا رعایت حقوق ملت باعث اتحاد و نزدیکی میشود.
زندانیان اهل سنت که به خاطر تبلیغ دینی با اتهاماتی مانند اقدام علیه امنیت ملی مواجه هستند حکم محاربه در دست دارند در زندان و در فضای نامناسبی دوران زندان خود را میگذرانند و بهصورت مدام از سوی مأموران زندان به دلیل عقیدهشان مورد بیاحترامی قرار میگیرند.
ماده ۲۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برابری تمام شهروندان ایرانی را بر اساس موازین اسلام مورد تأکید قرار میدهد. بااینحال در کنار سایر پیروان ادیان در ایران که این ماده اساسی نتوانسته برابری آنان را در بیش از سه دهه گذشته در برخورداری از حقوق شهروندی تضمین کند، پیروان اهل سنت در ایران نیز علیرغم اینکه مسلمان هستند شرایط مشابهی دارند، آنان نیز از تصاحب مسئولیتهای کلان مدیریتی کشوری و لشگری و نیز بهرهمندی برابر از فرصتها و امکانات محروم هستند، همینطور با موانع و محدودیتهای جدی برای تبلیغ باورهای خود و بهجا آوردن مناسک مذهبی خود از سوی حکومت ایران روبهرو هستند.
در این ماه
به گزارش حقوق بشر در ایران: روز چهارشنبه ۱۵ خرداد ۱۳۹۸، از برگزاری نماز عید فطر و نماز صبح در نمازخانه اهل سنت در تهران توسط نیروهای امنیتی و انتظامی جلوگیری شد. این در حالی است که علیرغم اینکه اهل سنت تاکنون اجازه ساخت مسجد مخصوص خود در تهران را نداشته و پس از پیگیری های فراوان مسئولین با برگزاری این مراسم در نمازخانه اهل سنت موافقت کرده بودند.
به گزارش حقوق بشر در ایران: روز پنجشنبه ۲۳ خرداد ۱۳۹۸, توحید قریشی و حمزه درویش, دو تن از زندانیان عقیدتی سنی مذهب محبوس در سالن ۲۱ اندرزگاه۷ زندان رجائی شهر کرج که در تاریخ ۱۸ خرداد ماه سالجاری به زندان اوین منتقل شده بودند پس از گذشت ۶ روز بیخبری و اتمام مراحل بازجوئی در بند امنیتی ۲ الف زندان اوین از سوی اطلاعات سپاه پاسداران به بند خود در زندان رجائی شهر کرج بازگردانده شدند.
به گزارش خبرگزاری هرانا: به نقل از مرکز دموکراسی و حقوق بشر کردستان، روز دوشنبە ۱۳ خرداد ۱۳۹۸، “عبدالقدوس حسینی“ نایب امام جماعت مسجد سرهنگ سنندج ساعاتی در ادارە اطلاعات این شهرستان تحت بازجویی قرار گرفت.
به گزارش حقوق بشر در ایران: روز سه شنبه 28 خرداد ۱۳۹۸, رحمت الله پاکزاد, زندانی عقیدتی سنی مذهب محبوس در سالن ۲۱ اندرزگاه ۸ زندان رجائی شهر کرج, که از تاریخ ۲۶ اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ به دلیل مشکلات گوارشی و روده به دفعات به بهداری زندان رجائی شهر جهت درمان مراجعه کرده بود پس از گذشت ۳۲ روز و۶۴ بار مراجعه به بهداری زندان, در پی وخامت حال به صورت اورژانسی به مرکز درمانی خارج از این زندان منتقل شد.
به گزارش خبرگزاری هرانا: ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، روز یکشنبه ۵ خردادماه ۱۳۹۸، محمد اربابی فرزند غلام سخی با پایان دوران محکومیت شش ماهه خود از زندان ارومیه آزاد شد.این شهروند سنی مذهب در تاریخ ۱۱ خردادماه ۱۳۹۷ توسط نیروهای امنیتی به اتهام “همکاری با گروههای سلفی” بازداشت شده بود.
به نقل از کمپین فعالین بلوچ: روز پنجشنبه۱۶ خردادماه ۱۳۹۸، عبدالحمید آریامنش، شهروند ساکن سمنان پس از تحمل ۳۳ روز بازداشت در بازداشتگاه اطلاعات سپاه این شهر، آزاد شد.
به گزارش مرکز اسناد حقوق بشر ایران، حسب بخشنامه صادره از سوی سازمان بهزیستی کشور از این پس مهد های کودک از بکارگیری و استخدام پیروان سایر ادیان منع شدند. دربند ۱۹ این بخشنامه که متن آن به دست مرکز اسناد حقوق بشر ایران رسیده آمده است: به کار گیری پرسنل از اقلیتهای دینی تحت هر عنوان در مهدهای کودک، به غیر از مهدهای مخصوص اقلیت های دینی، ممنوع میباشد.
در این ماه و در ادامه روند ستیز با اهل سنت، حقوق آنان به شرح ذیل نقض گردید:
گزارش آماری | ||
احضار و بازجویی | ۳ مورد | |
جلوگیری از برگزاری یا برهم زدن مراسم مذهبی | ۱ مورد | |
عدم رسیدگی به بیماران زندانی | ۱ مورد | |
محرومیت از کار | ۱ مورد | |
محرومیت از حقوق شهروندی | ۶ مورد | |
آزادی زندانیان با وجود اتمام دوره محکومیت | ۲ مورد | |
جمع کل | ۱۲مورد |
بهاییان
ایران، کشوری که در آن بهائیان زیادی زندگی میکنند، آئین بهایی هنوز یک در ایران «فرقه مرتد» تلقی میشود. . این مشهور است که بهاییان به دنبال صلح هستند، قدرت سیاسی نمیخواهند و تهدید امنیتی ایجاد نمیکنند. بااینحال رژیم دینی ایران آنها را تحت تعقیب قرار میدهد. از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ میلادی تاکنون، بهاییان بهطور سامانمند و روشمند از دسترسی به تحصیلات عالی و همچنین حق اشتغال محروم بودهاند؛و اگر پیگیر حق از دست رفته خود باشند با اتهامات واهی و زندان و تهدید مواجه میگردند و همواره در معرض دستگیریهای بدون مجوز قانونی و حبس قرارگرفتهاند. بهائیان هرگز قادر نبودهاند بهطور علنی از تعالیم دینی خود پیروی کنند. آنها تقریباً در تمام مراحل زندگی مورد بدرفتاری قرار میگیرند.
انتقال دانش و تجربه بشری، جز از طریق آموزش امکانپذیر نیست و به همین دلیل حق تحصیل یکی از حقوق بنیادی بشر در مواد ۲۶ و ۲۷ اعلامیه جهانی حقوق بشر، بند ۲ ماده ۱۹ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی و مواد ۱۳ ، ۱۴ و ۱۵ میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که همگی بر حق تحصیل بدون هیچ نوع تبعیض از حیث نژاد، رنگ، جنس، زبان، مذهب، عقیده سیاسی و یا هر عقیده دیگر یا اصل و منشأ ملی یا اجتماعی، دارایی، نسب یا هر وضعیت دیگر شناختهشده و بر آن تأکید شده و دولت ایران موظف است تمامی امکانات و تسهیلات لازم را برای ایجاد شرایط مناسب جهت بهرهمندی همه شهروندان از این حق طبیعی فراهم کند و کلیه موانعی را که در اثر شرایط خاص جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در مسیر رسیدن شهروندان به این حق قرار میگیرد، مرتفع سازند.
ممانعت از کسبوکار بهاییان یکی دیگر از فشارها و آزار و اذیتهایی است که بهاییان با آن مواجه هستند، پلیس اداره اماکن که وابسته به نیروی انتظامی است در نقاط مختلف کشور که سرکشی ماهانه به محل کسب شهروندان دارند، در اکثر مواقع محل کسب بهاییان را به دلیل عدم اجازه کسب، پلمپ میکنند.
در این ماه :
به گزارش هرانا: روز شنبه ۱۱ خرداد۱۳۹۸, یلدا فیروزیان, اردشیر فنائیان و بهنام اسکندرانی ۳ تن از شهروندان بهائی ساکن سمنان که بیش از یک ماه از بازداشت آنها میگذرد کماکان در وضعیت بلاتکلیف بسر میبرند و خانوادهای این ۳شهروند بهائی از وضعیت و سلامت فرزندانشان در نگرانی بسر میبرند.
به گزارش حقوق بشر در ایران: روز سه شنبه ۲۱ خرداد ۱۳۹۸, شش تن از شهروندان بهائی ساکن تبریز بنامهای؛ خیرالله بخشی, مونیکا علیزاده«اقدسی», کامبیز میثاقی, شبنم عیسی خانی, فرزاد بهادری و شهریار خداپناه توسط شعبه ۱ دادگاه انقلاب تبریز به ریاست قاضی رحیم حملبر با حضور عباس جمالی وکیل مدافع هر ۶ شهروند بهائی برگزار شد.
به گزارش هرانا: روز شنبه ۲۵ خرداد ۱۳۹۸, شش تن از شهروندان بهائی ساکن تبریز بنامهای؛ خیرالله بخشی, مونیکا علیزاده«اقدسی», کامبیز میثاقی, شبنم عیسی خانی, فرزاد بهادری و شهریار خداپناه که در تاریخ ۲۱ خرداد ماه سالجاری از سوی شعبه ۱ دادگاه انقلاب این شهر به ریاست “قاضی رحیم حملبر” مورد محاکمه قرار گرفته بودند, هر یک به تحمل ۶ ماه حبس تعزیری محکوم شدند.
به گزارش هرانا: روز چهارشنبه ۲۹خرداد ۱۳۹۸, دادگاه بدوی در تهران طی حکمی نگین تدریسی, شهروند بهائی ساکن تهران را از بابت اتهاماتی ازقبیل “پرداخت شهریه کلاس زبان به یک شهروند افغانستانی”، “دادن مشاوره روانشناسی” و ” یادداشتهایی که در دفتر شخصی خود جهت آموزش دیگران نوشته بود” به تحمل ۵ سال حبس تعزیری محکوم کرد.
به گزارش حقوق بشر در ایران: دادگاه تجدیدنظر استان خراسان با صدور حکمی, کاویز نوزدهی, شهروند بهائی ساکن مشهد را از اتهامات “اقدام علی امنیت ملی” و “تبلیغ علیه نظام” تبرئه کرده است. این شهروند بهائی از سوی دادگاه بر حسب اتهامات فوق به تحمل ۴ سال حبس تعزیری محکوم شده بود.
به گزارش مرکز اسناد حقوق بشر ایران، حسب بخشنامه صادره از سوی سازمان بهزیستی کشور از این پس مهد های کودک از بکارگیری و استخدام پیروان سایر ادیان منع شدند. دربند ۱۹ این بخشنامه که متن آن به دست مرکز اسناد حقوق بشر ایران رسیده آمده است: به کار گیری پرسنل از اقلیتهای دینی تحت هر عنوان در مهدهای کودک، به غیر از مهدهای مخصوص اقلیت های دینی، ممنوع میباشد.
روند ستیز با بهاییان در این ماه نیز ادامه داشت بهگونهای که حقوق شهروندان بهایی در موارد ذیل نقض گردید.
گزارش آماری | ||
بازداشت و بیخبری | ۳ مورد | |
بلاتکلیفی اشخاص بازداشت شده | ۳ مورد | |
محاکمه | ۷ مورد | |
محکومیت به زندان | ۶مورد | |
فرا فکنی و حاشیه سازی | ۲مورد | |
محرومیت از کار | ۱ مورد | |
آزادی زندانیان | ۱ مورد | |
محرومیت از حقوق شهروندی | ۱۶مورد | |
جمع کل | ۳۸ مورد |
مسیحیان
جمهوری اسلامی کمر به نابودی مسیحیت بسته است، واقعیتی است تلخ در مورد جفا بر مسیحیان ایران؛ مسیحیانی که به خاطر دگراندیشی و تغییر دین از سوی حکومت مذهبی جمهوری اسلامی مورد اتهام و محکومیت قرار میگیرند. جفا بر مسیحیان در کشورهای اسلامی رو به رشد است و روزانه مسیحیان بسیاری مورد آزار و اذیت قرار میگیرند. در جمهوری اسلامی ایران نیز، تعداد بیشماری از مسیحیان به خاطر تغییر دین و فعالیتهای مذهبیشان زندانیشده، مورد اتهام و محکومیت قرار میگیرند. در حال حاضر بر اساس گزارش سازمانهای مدافع حقوق مسیحیان در ایران گفته میشود تعداد زیادی از مسیحیان شناختهشده تنها به جرمهایی نظیر اقدامات بشارتی و یا آموزش و پخش انجیل در زندان به سر میبرند و یا دیگر شهروندان مسیحیی با عناوین جاسوسی محکوم میشوند و بسیاری از نوکیشان مسیحی تحت جفا قرارگرفته و با ضربات شلاق به جرم روزهخواری و شرب خمر در مراسم عشاء ربانی یا شکنجه و آزار در سلول خود در زندانهای ایران مواجه شده و بعضاً حتی تحدید به مرگ شدهاند. فشار دستگاههای امنیتی و قضایی بر کلیساها همچنان ادامه دارد و در ادامه سلسله محدودیتهای اعمالشده از سوی مسئولان امنیتی، کلیساهای تبشیری رسمی، کلیسای جماعت ربانی مرکز در تهران، کلیسای پروتستان عمانوئیل، کلیسای انجیلی پطرس واقع در تهران و … یا بهاجبار تن به همکاری با نهادهای امنیتی و تن دادن به خواستههای آنان مبنی بر افشای فهرست اعضای این کلیساها به همراه سایر مشخصات ایشان منجمله شماره ملی، بستن درهای خود را به روی ایمانداران و نوکیشان مسیحی فارسیزبان و عدم برگزاری مراسم به زبان فارسی دادهاند و یا بهکل تعطیل، رهبران آنان جمهوری مانند روبرت آسریان دستگیر و با احکام غیرمنصفانه و بلندمدت مواجه شدهاند. حتی کلیساها از پذیرش فارسی زبانان خودداری میکنند و باید مراسم خود را به زبان غیر از فارسی برگزار نمایند . صدور احکام حبس برای مسیحیان ایران همچنان ادامه دارد؛ با اینکه در قانون اساسی ایران آزادی دینی مسیحیان، کلیمیان و زرتشتیان به رسمیت شناختهشده ولی عملکرد حکومت در برابر تبلیغات دینی و اجرای مناسک مذهبی آنان تاکنون نشان داده است که اصول مندرج در قانون اساسی در مورد آزادی دین و مذهب و عدم تفتیش عقاید، تنها سرپوشی برای نقض حقوق پیروان سایر ادیان در ایران بوده است. در قانون اساسی ایران مذهب شیعه جعفری تنها مذهب رسمی ایران بوده و ارگانهای مذهبی و امنیتی حکومت ایران تبلیغ اصول و مبانی این ادیان و مذاهب را تهدیدی برای ایدئولوژی غالب حکومتی قلمداد میکنند و این مسئله یکی از عمده دلایلی است که حاکمیت بهواسطهی آن، پیروان و مبلغین مسیحیت را سرکوب و با بستن کلیسای آنان، راه را برای تبلیغات دینی این دسته از پیروان ادیان در ایران ، سد میکند .
به گزارش سازمان ماده ۱۸, روز پنجشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۸, ماموران اداره اطلاعات به همراه چند نفر از اعضای ستاد اجرائی فرمان امام در تبریز با یورش به کلیسای آشوریان در این شهر تمامی قفل دربهای ورودی به این مکان مذهبی که متعلق به مسیحیان آشوری انجیلی میباشد را عوض کرده و و صلیبی که بر بالای این کلیسا بود را پائین کشیدند.
روند ستیز با مسیحیان در این ماه نیز ادامه داشت بهگونهای که حقوق شهروندان مسیحی در موارد ذیل نقض گردید.
گزارش آماری | ||
جلوگیری از انجام مناسک مذهبی | ۱ مورد | |
مصادره اموال | ۱ مورد | |
فرافکنی و حاشیه سازی | ۱ مورد | |
تخریب اماکن | ۱ مورد | |
جمع کل | ۴ مورد |
پیروان سایر ادیان
به گزارش مرکز اسناد حقوق بشر ایران، حسب بخشنامه صادره از سوی سازمان بهزیستی کشور از این پس مهد های کودک از بکارگیری و استخدام پیروان سایر ادیان منع شدند. دربند ۱۹ این بخشنامه که متن آن به دست مرکز اسناد حقوق بشر ایران رسیده آمده است: به کار گیری پرسنل از اقلیتهای دینی تحت هر عنوان در مهدهای کودک، به غیر از مهدهای مخصوص اقلیت های دینی، ممنوع میباشد.
به گزارش کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی: وضعیت جسمانی حسین سپنتا، شهروند زرتشتی زندانی که شش سال از دوران محکومیت خود را سپری کردهاست و از روز ۱ اردیبهشتماه ۱۳۹۸ به دلیل عدم موافقت با آزادی مشروط و درخواست مرخصی دست به اعتصاب غذا زده، وخیم گزارش شدهاست. این زندانی در حالی پنجاه و سومین روز از اعتصاب غذای خود را پشت سر میگذارد که مسئولان زندان و مقامات قضایی با درخواست آزادی مشروط و نیز مرخصی او مخالفت میکنند.
روند ستیز با پیروان سایر ادیان در این ماه نیز ادامه داشت بهگونهای که حقوق شهروندان پیروان سایر ادیان در موارد ذیل نقض گردید.
گزارش آماری | ||
محرومیت از کار | ۱ مورد | |
اعتصاب غذا | ۱ مورد | |
فرافکنی و حاشیه سازی | ۱ مورد | |
مخالفت با مرخصی زندانیان | ۱ مورد | |
محرومیت از حقوق شهروندی | ۴ مورد | |
جمع کل | ۸ مورد |