معاون وزارت بهداشت میگوید نزدیک نیمی از مرگها در ایران زودرس هستند و زیر ۷۰ سالگی رخ میدهند. ۵۵ هزار نفر از درگذشتگان هر سال، ۵۵ سالگی را نمیبینند، این در حالیست كه نرخ مرگ زودرس در کشورهای پیشرفته ۱۵ تا ۲۰ درصد است.
سالانه ۳۷۵ هزار مورد مرگ در ایران ثبت میشود و سن نیمی از درگذشتگان زیر ۷۰ سال است. دکتر رضا ملکزاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت ایران، با اعلام این آمار میگوید: «در کشورهای پیشرفته این رقم به ۱۵ تا ۲۰ درصد مرگها میرسد و ما نیز با برنامهریزی مناسب میتوانیم میزان مرگ و میر زودرس را کاهش دهیم.» این مقام دولتی آمار مرگ سالانه حدود ۵۵ هزار نفر در سنین زیر ۵۵ سال را نیز تاسفبار خوانده و فشار خون بالا را از دلایل عمده مرگ زودرس عنوان کرده است.
او میگوید نزدیک به ۸۰ هزار نفر از کسانی که به مرگ زودرس از دنیا میروند، فشار خون دارند اما از این عارضه بیخبرند: «بیش از ۸۰ درصد مرگ و میر در ایران بر اثر بیماریهای غیر واگیر و در راس آنها سکتههای قلبی و مغزی است.» دکتر ملکزاده پیشتر نیز گفته بود که مرگ و میر ناشی از فشار خون بالا در ایران طی ۲۵ سال گذشته ۳۹ درصد افزایش یافته است. تعداد افراد مبتلا به فشار خون در ایران ۱۵ میلیون نفر عنوان میشود یعنی از پنج نفر یکی فشار خون بالا دارد.
خبرگزاری ایرنا به نقل از معاون وزیر بهداشت مینویسد: «۳۳ درصد ایرانیها به دلیل سکته قلبی میمیرند و حدود ۱۵ درصد به دلیل سکته مغزی جان خود را از دست میدهند، به عبارتی میتوان گفت که نزدیک به نیمی از مرگ و میر در ایران بر اثر سکتههای قلبی و مغزی است.» ملکزاده خبر داده که ۲۰ درصد مرگ و میر در ایران از ابتلا به سرطان و حدود ۱۰ درصد نیز بر اثر حوادث روی میدهد: «سال گذشته نزدیک سه هزار موتور سوار جان خود را از دست دادند و همین تعداد هم معلول شدند.» او اصلیترین دلیل مرگ جوانان و نوجوانان در ایران را، حوادث و سوانح خوانده و گفته است: «سالانه نزدیک ۱۴هزار مرگ در حوادث جادهای داریم.»
جادههای قاتل
رئیس پلیس راهور ناجا پیشتر گفته است که نیمی از قربانیان سوانح جادهای جوانان هستند. نوروز ۱۳۹۸، ۸۶۲ نفر در جادههای ایران جان باختند که به گفته پلیس راهور ۱۵ درصد به نسبت سال گذشته کاهش داشت. یک سال قبل، سازمان ثبت احوال ایران با اتکاء به دادههای ۳۰ استان، آماری ارائه داد که میانگین سنی فوت مردان و زنان را به ترتیب ۶۲ و ۶۷ سال عنوان میکرد. در گزارش مربوطه آمده بود که این الگو تقریبا در سراسر کشور یکسان است و بیماریهای قلبی و عروقی علت اصلی مرگ و میرها هستند.
سازمان پزشکی قانونی ایران نیز علت اصلی مرگ و میر غیرطبیعی در این کشور را تصادفات جادهای و مواد مخدر میداند. در فهرست سازمان جهانی بهداشت نیز اصلیترین علت مرگ در سراسر دنیا، بیماریهای قلبی-عروقی در صدر قرار دارند. اما میانگین جهانی مرگ بر اثر تصادف با کمتر از دو درصد در رده دهم دیده میشود. پس از سکته و سرطان و حوادث، بیماریهای مزمن کلیوی، ریه و کبد در رتبههای بعدی دلایل مرگ در ایران دستهبندی شدهاند.
از نظر پزشکی، عوامل خطر مرگهای زودرس در ایران، فشار خون بالا، چربی خون، قند خون، چاقی و اضافه وزن، بیتحرکی، مصرف نمک به مقدار دو برابر متوسط جهانی، مصرف تریاک و دخانیات، مصرف الکل، تغذیه ناسالم، عدم استفاده از سبزیجات و میوههای تازه و سوابق ژنتیکی برشمرده میشوند. به این عوامل باید استرس و نارضایتی ناشی از زندگی در جامعهای نامتوازن و آسیبدیده را افزود.