یک منبع داخلی نوشت: بیش از دو هفته است که که ویروس کرونا بخش مهمی از توجه ما ایرانیان را به خود جلب کرده است، اما با وجود پرداختن رسانه مختلف به آن هنوز به درستی نمیدانیم که با چه چیزی مواجه هستیم. اخبار رسمی به صورت ضدالنقیض منتشر میشوند و اخبار غیر رسمی هم دلهره آور است. اما چرا در میان این همه حجم اخبار درباره ویروس کرونا، هنوز حس میکنیم چیزی هست که از ما پنهان شده و ما باید آن را بیابیم؟
چین پس از پنهان کاری اولیه خود درباره شیوع ویروس کرونا که نشریه نیویورک تایمز آن را افشا کرد، به طور مرتب و دقیق در حال انتشار آمار رسمی تعداد مبتلایان، قربانیان و بهبود یافته گان این بیماری است. نکته جالب این ماجرا آن است که پس از رسوایی پنهان کاری چین در خصوص ویروس کرونا، آمارهای رسمی این کشور مورد پذیرش نهادهای بین المللی و یگانه آمار رسمی موجود و مقبول در جهان است.
در ایران، اما اخبار رسمی درباره ویروس کرونا، گاه و بی گاه در حال رفت و آمد در جاده تایید و تکذیب هستند. برای مثال انتشار خبر توقف پروازهای ایران به چین از سوی مقامات رسمی کشور، یکی از نمونههای اخیر در این باره است. خبری که خیلی زود رنگ غیر واقعی به خود گرفت و معلوم شد این پروازها با راه و روشی دیگر همچنان ادامه دارند.
در این فضا ما مانده ایم و ویروسی که در ایران به هزار شکل برای ما نمایانده شده است. از ویروس نچندان کشنده رسانه ملی گرفته تا ویروس آخر الزمانی رسانههای مختلف که ۶۵ میلیون نفر را خواهد کشت. در این شرایط چه چیزی را باور کنیم و چه چیزی را باور نکنیم؟
اکبر نصراللهی، رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد در گفتگو با ایرناپلاس، معتقد است که اعتماد مردم به رسانهها کاهش پیدا کرده و رسانهها برد لازم را برای اطلاع رسانی ندارند. وی در این خصوص گفت: بخشی از بیاعتمادی مردم، به رسانهها برمیگردد، ولی اشکال اصلی از رسانهها نیست. در واقع اشکال اصلی از مسئولان است، چون مسئولان هیچوقت رسانهها را محرم ندانستند و آنها را به عنوان مشاور امین و بخشی از راه حل ندیدند. بلکه همیشه رسانهها را به عنوان عنصر مزاحم، فضول و مانع کار خودشان میدانستند؛ بنابراین اگر میبینیم اعتماد مردم به رسانهها کاهش پیدا کرده و رسانهها برد لازم را ندارند، به این برمیگردد که مسئولان، فرصت را از رسانهها گرفتهاند و زمین بازی را برای رسانهها محدود کرده و اجازه ندادهاند رسانههای آزاد و مستقل کارشان را انجام دهند.
بر اساس سخنان این استاد دانشگاه و کارشناس رسانه، میتوان دریافت که در چنین شرایطی، مردم برای کسب اخبار مورد نظر خود به منابع دیگری متوسل میشوند که اغلب این منابع خبری، غیر رسمی هستند. چنین اخبار غیر رسمی با توجه به ضعف عملکرد اخبار رسمی و گاه بی اعتمادی به آن، به سرعت در فضای مجازی منتشر میشود و حتی در مواردی پایه آگاهی عمومی میشود.
فیلم زیر: تعداد زیادی گردشگر چینی در تبرایز و نگرانی مردم