بسیاری از افراد به دلیل عدم موفقیتهای سریع، از اینکه واکسن کرونا تا اوایل ژانویه ۲۰۲۱ در دسترس قرار گیرد، شگفتزده هستند. ویلیام پتری، استاد پزشکی و متخصص بیماریهای عفونی در دانشگاه ویرجینیا که تحقیقات خود را به کووید-۱۹ و اهمیت دادن به بیماران معطوف کرده است، میگوید: برخی اوقات از من سوال میشود که چگونه میتوانم اطمینان داشته باشم که محققان برای جلوگیری از انتشار کووید-۱۹ واکسن موفقیتآمیز تولید کنند. از این گذشته ما هنوز برای ویروس ایدز (HIV) واکسن نداریم.
به گزارش ایسنا، به همین دلیل در ذیل علت موفقیت پنج ماهه در مورد واکسن کرونا ذکرشده است.
سیستم ایمنی بدن، بیماری کووید-۱۹ را درمان میکند
در حدود ۹۹ درصد از کل موارد ابتلا به کووید-۱۹ توسط سیستم ایمنی بدن درمان میشوند و ویروس از بدن پاک میشود.برخی از مبتلایان ممکن است تا سه ماه پس از عفونت، ویروس کمتری در بدن داشته باشند. اما در بیشتر موارد این افراد ۱۰ روز پس از ابتلا به بیماری دیگر نمیتوانند ویروس را به افراد دیگر منتقل کنند.
بنابراین تهیه واکسن برای کروناویروس جدید بسیار آسانتر از عفونتهایی مانند ایدز است که سیستم ایمنی بدن در آن قادر به درمان طبیعی نیست.
آنتیبادیهایی که پروتئین سنبله را هدف قرار میدهند از بروز عفونت جلوگیری میکنند
واکسن با تحریک تولید آنتیبادی در برابر پروتئین سنبله در سطح SARS-CoV-۲، ویروسی که باعث کووید-۱۹ میشود، تا حدودی از بدن محافظت میکند.ویروس برای تولیدمثل به پروتئین سنبله احتیاج دارد تا به سلولهای انسانی متصل شده و وارد سلولهای انسانی برای تکثیر شود. محققان دریافتند که آنتیبادیهای آزمایشگاهی، مانند آنهایی که توسط سیستم ایمنی بدن انسان ساخته شدند به پروتئین سنبله متصل شده و آن را خنثی کرده و مانع از آلوده شدن کروناویروس به سلولها در کشت آزمایشگاهی میشوند.نشان دادهشده است که واکسنها در کارآزماییهای بالینی آنتیبادیهای ضد سنبله را که باعث عفونت ویروس در سلولهای آزمایشگاه میشوند را مسدود میکنند.حداقل هفت شرکت آنتیبادیهای مونوکلونال و آنتیبادیهای آزمایشگاهی تولید کردند که پروتئین سنبله را تشخیص میدهند. این آنتیبادیها برای آزمایش توانایی خود در جلوگیری از عفونت در افرادی که در معرض ویروس قرار دارند برای مثال از طریق تماس خانگی، وارد آزمایشهای بالینی شدند.
آنتیبادیهای مونوکلونال ممکن است برای درمان موثر باشند. طی عفونت، یک دوز از این آنتیبادیهای مونوکلونال میتواند ویروس را خنثی کند و به سیستم ایمنی بدن فرصتی برای گرفتن و تولید آنتیبادیهای خود برای مبارزه با عامل بیماریزا میدهد.
گلیکوپروتئین سنبله حاوی چندین هدف است
پروتئین سنبله مکانهای بسیاری دارد که آنتیبادیها میتوانند به ویروس وصل شده و آن را خنثی کنند. این خبر خوب است زیرا باوجود بسیاری از نقاط آسیبپذیر، جهش ویروس از این طریق دشوار خواهد بود.
برای جلوگیری از خنثی کردن آنتیبادیهای ضد سنبله باید بخشهای زیادی از سنبله جهش یابد. جهشهای زیاد در پروتئین سنبله، ساختار آن را تغییر داده و موجب ناتوانی آن در اتصال به ACE۲، که برای عفونت سلولهای انسانی مهم است، میشود.
میدانیم چگونه یک واکسن ایمن درست کنیم
ایمنی واکسن جدید کووید-۱۹ با درک محققان در مورد عوارض جانبی احتمالی واکسن و نحوه جلوگیری از آنها بهبود مییابد.یک عارضه جانبی که در گذشته دیده میشد، تقویت عفونت وابسته به آنتیبادی است. این اتفاق هنگامیکه آنتیبادیها ویروس را خنثی نمیکنند، رخ میدهد و بهجای آن اجازه میدهند از طریق گیرندهای که برای آنتیبادی در نظر گرفتهشده است وارد سلول شوند. محققان دریافتهاند که ایمنسازی با پروتئین سنبله میتوان مقادیر زیادی آنتیبادی خنثی تولید کند. این مورد خطر پیشرفت را کاهش میدهد.دومین مشکل احتمالی ناشی از برخی واکسنها، واکنش آلرژیک است که باعث التهاب در ریه میشود، همانطور که در افراد در دهه ۱۹۶۰ در مورد واکسن ویروس سینکسیال تنفسی مشاهده شد. این مورد خطرناک است زیرا التهاب در فضاهای هوایی ریه میتواند تنفس را دشوار کند. بااینحال، محققان اکنون آموختهاند که چگونه واکسنهایی طراحی کنند تا از این واکنش آلرژیک جلوگیری شود.
چندین واکسن مختلف درحالتوسعه است
در حال حاضر، دولت ایالاتمتحده از توسعه چندین واکسن مختلف از طریق عملیات Warp Speed پشتیبانی میکند. هدف از عملیات Warp Speed تحویل ۳۰۰ میلیون دوز واکسن ایمن و موثر تا ژانویه ۲۰۲۱ است.
دولت ایالاتمتحده سرمایهگذاری بزرگی انجام داده و متعهد پشتیبانی ۸ میلیارد دلار برای هفت واکسن مختلف کووید-۱۹ شده است.دولت با حمایت از چندین واکسن شرطبندیهای خود را انجام میدهد. برای آزمایش واکسن کووید-۱۹ که در سال ۲۰۲۱ در دسترس آمریکاییها قرار گیرد، فقط یکی از این واکسنها باید در آزمایشهای بالینی ایمن و موثر باشد.
واکسنهایی که از آزمایشهای فاز یک و دو عبور میکنند
اگر واکسن ایمن باشد و پاسخ ایمنی ایجاد کند، آزمایش مرحله اول و مرحله دوم آغاز میشود. در حال حاضر نتایج بهدستآمده از سه آزمایش واکسن متفاوت امیدوارکننده است و باعث تولید سطح آنتیبادیهای خنثیکننده ضد سنبله شده که این میزان دو تا چهار برابر بیشتر از نتایج موجود در افرادی است که از کووید-۱۹ بهبودیافتهاند.
واکسن تولیدشده توسط مدرنا (Moderna) و ان ای اچ (NIH) و واکسن AstraZeneca آکسفورد آزمایش مرحله سوم را در ماه جولای آغاز کردند. واکسنهای دیگر کووید-۱۹ طی چند هفته مرحله سوم را آغاز میکنند.
تسریع در تولید و استقرار واکسن ایجاد میشود
عملیات Warp Speed برای تولید میلیونها دوز واکسن و حمایت از تولید واکسن در مقیاس صنعتی حتی قبل از اثربخشی و ایمنی واکسن هزینه پرداخت میکند.مزیت این راهبرد این است که پس از اثبات واکسن در آزمایشهای مرحله سوم، یک موجودی از آن وجود خواهد داشت و میتواند بلافاصله و بدون ایجاد ارزیابی کامل ایمنی و کار آیی توزیع شود.این مورد رویکردی محتاطانهتر از موردی است که روسیه انجام میدهد، یعنی قبل از نتایج ایمنی و اثربخشی مرحله سوم، واکسیناسیون عمومی انجام میدهد.
قرارداد با توزیعکنندگان واکسن منعقد میشود
شرکت مکسون (McKesson)، بزرگترین توزیعکننده واکسن در ایالاتمتحده، قبلا توسط CDC برای توزیع واکسن کووید-۱۹ در بخشهایی ازجمله کلینیکها و بیمارستانها قرارداد منعقد کرده است.
من معتقدم واقع بینانه است که بعضیاوقات در اواخر سال ۲۰۲۰ بدانیم که آیا برخی از واکسنهای کووید-۱۹ بیخطر هستند، دقیقا چقدر موثر هستند و کدامیک از آنها برای واکسیناسیون جمعیت ایالاتمتحده در سال ۲۰۲۱ استفاده میشود.