روزنامه توسعه ایرانی نوشت: در حالی‌که توجه تمام رسانه‌های دنیا به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و دعوای «دونالد ترامپ» با «جو بایدن» به عنوان نامزد پیروزِ این انتخابات بود؛ شامگاه دوشنبه نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان در بیانیه‌ای اعلام کرد با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه و الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان در خصوص پایان دادن به جنگ و درگیری در منطقه قره‌باغ به توافق رسیده است.
این خبر اگرچه در فضای کنونی بسیار ناباورانه بود اما کمی بعد شاهد آن بودیم که خبر مذکور به سرعت در صدر اخبارِ رسانه‌های دنیا قرار گرفت. در این میان سخنان پاشینیان توجه طیف عظیمی از تحلیلگران و رسانه‌ها را به خود جلب کرد.
او تصمیم به توافق برای اجرای آتش‌بس را بسیار سخت و دردناک توصیف کرد و خطاب به مردم کشورش اعلام کرد که من تصمیم به شدت دشواری را برای خودم و شما گرفتم؛ تا حدی دردناک که شخصاً قادر به توصیفش نیستم اما این تصمیم بنابر تحلیل‌های عمیق از اوضاع نظامی و ارزیابی افرادی که از آن درک بهتری دارند، اتخاذ شد.
پاشینیان اعلام کرد که این پیروزی نیست، اما تا وقتی که خودتان به بازنده بودن در جنگ اعتراف نکنید، شکست هم نخواهد بود! این مدل از سخن گفتنِ نخست وزیر ارمنستان به خوبی نشان می‌دهد که او تحت شدیدترین انتقادها و فشارهای داخلی قرار دارد.
روسیه توانست به گروه مینسک (متشکل از فرانسه، روسیه و آمریکا) بفهماند که کلید حل و فصل مساله قره‌باغ در منطقه قفقاز جنوبی و به طور کلی در منطقه اوراسیا که حوزه نفوذ سنتی آنها به شمار می‌آید، در دست مسکو است، نه کشورهای اروپایی و حتی ترکیه نمونه‌ای از این فشار را می‌توان در صبح روز گذشته (سه‌شنبه) مشاهده کرد؛ چراکه معترضان در ارمنستان صبح دیروز به سمت ساختمان دولت و پارلمان یورش برده و با شکستن شیشه‌ها و وسایل داخل آن؛ خواستار استعفای نخست‌وزیر کشورشان شدند و شعارهایی در انتقاد به آتش‌بس جدید با آذربایجان سر دادند.
اوضاع به حدی در ایروان به هم ریخته است که تصاویر و ویدئوهای منتشر شده از سوی رسانه‌ها و شبکه‌های خبری نشان می‌دهد که رئیس مجمع ملی ارمنستان به شدت مورد ضرب و جرح معترضانی قرار گرفت که خواستار استعفای نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان بودند. معترضان می‌گویند که توافق با باکو برای عقب‌نشینی یک «خیانت» است. برخی از معترضان هم شعار «نیکول به ما خیانت کرد» سر می‌دادند. معترضان خشمگین معتقدند که امضای این توافق امتیازات بسیاری به جمهوری آذربایجان می‌دهد که طی چندین دهه به دست آمده است.
درگیری‌های جدید در ۲۷ سپتامبر سال جاری میلادی با شدت بسیار زیادی نسبت به دفعات گذشته صورت گرفت و همین موضوع باعث شد تا واکنش‌های بین‌المللی به این موضوع (خصوصاً از جانب اروپایی‌ها) بیشتر از گذشته باشد. اگر در طول این مدت به رفتارِ روسیه توجه می‌کردید، به خوبی می‌دیدید که این کشور در مورد پرونده قره‌باغ به هیچ وجه آشکارا وارد بازی نشد و تمام پیگیری‌های آنها به صورت پنهانی صورت گرفت.
شواهد نشان می دهد که روسیه با اعلام این آتش‌بس، به نوعی نخست‌وزیر فعلی ارمنستان را تنبیه کرد. همه به یاد دارند زمانی که نیکول پاشینیان به عنوان نخست‌وزیری این کشور انتخاب شد، سعی داشت تا کشورش را به سمت همکاری با غرب هدایت کند و این به معنای خط بطلان بر منافع ملی و استراتژیک مسکو بود.
همچنین وزارت امور خارجه روسیه ادعای رئیس‌جمهوری آذربایجان مبنی بر مشارکت نیروهای ترکیه در ماموریت صلحبانی در منطقه قره‌باغ را رد کرد و این بدان معناست که تکه بزرگِ کیکِ پیروزی به مسکو رسید، نه باکو. شک نکنید که اگر روسیه می‌خواست از ارمنستان در این منازعه پشتیبانی کند، اصلاً اجازه نمی‌داد نیروهای آذربایجان تا بیخِ گوشِ ارمنستان پیشروی کنند و در همان ساعات اولیه، اوضاع را به نفع ایروان رقم می‌زند؛ اما باید بگوییم که مسکو و شخص پوتین با سکوتِ خود در قبال این قضیه، سعی کرد تا پاشینیان را مجازات کند و به او بفهماند که باید جزای همکاری و هماهنگی با غرب را بپردازد.
از سوی دیگر، نیروهای حافظ صلح فدراسیون روسیه به موازات عقب‌نشینی نیروهای مسلح ارمنستان در این منطقه مستقر می‌شود و مدت زمان اقامت آنها بر اساس بندهای توافق، ۵ سال است و قابلیت تمدید خودکار برای دوره‌های ۵ ساله بعدی هم در نظر گرفته شده است.این بدان معناست که روسیه بدون کوچکترین هزینه در این منازعه، وارد خاک آذربایجان شد و اقدام به احداث پایگاه‌های مرزی میان ایروان و باکو خواهد کرد.
در آخر، مساله اصلی که باید به نظاره آن طی روزهای آینده بنشینیم، سقوطِ پاشینیان در ایروان است؛ چراکه از اوضاع و احوال پیداست او دیگر جایی برای ماندن در قدرت ندارد و کرملین هم حمایتی از او نخواهد کرد.
