انجمن خانواده‌های جان‌باختگان پرواز پی‌اس ۷۵۲ با انتشار بیانیه‌ای در آستانه سالگرد سرنگونی هواپیمای اوکراینی اعلام کرد حکومت ایران می‌کوشد با فشار بیشتر بر خانواده‌ها برای دریافت غرامت رضایت بگیرد و مراسم یادبود قربانیان را مصادره کند.
به گزارش ردیو فردا، در آغاز این بیانیه که در صفحه توئیتر انجمن منتشر شد، آمده است: «قاتل نمی‌تواند صاحب عزا باشد. جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران خانواده‌های ما را با بی‌رحمی کشته‌اند.»
در بخش دیگری از این بیانیه آمده است که مقام‌های حکومت می‌کوشند روایت دلخواه خود را به جامعه بین‌الملل حقنه کنند و «بر جنایت خود خاک بپاشند».
خانواده‌های جان‌باختگان با بیان اینکه حکومت ایران در یک سال گذشته کوشیده است از محل دفن تا مراسم خاکسپاری و یادبود ۱۷۶ قربانی هواپیمای اوکراینی را «غصب» کند، می‌گویند فشارهای حکومت بر بازماندگان در آستانه سالگرد این «جنایت نابخشودنی» افزایش یافته است.
در بیانیه اخیر همچنین به مطرح بودن «شایعاتی» مبنی بر «حضور خانواده‌های (جان‌باختگان) اوکراینی در تهران» اشاره شده است.
انجمن خانواده‌های جان‌باختگان همچنین با تاکید بر اینکه «خانواده‌ها هشیارند و مدرکی را امضا نخواهند کرد» که دال بر جلب رضایت و دریافت غرامت باشد، می‌افزاید: جمهوری اسلامی حق برگزاری هیچ‌گونه مراسمی برای جان‌باختگان را ندارد.
در ادامه این بیانیه، خانواده‌های قربانیان از مقام‌های جمهوری اسلامی خواسته‌اند تا به جای این قبیل رفتارها، «قاتلان را به مردم و جامعه بین‌الملل معرفی کند» و «بگوید چرا این جنایت را مرتکب شده» است.
دولت‌های کانادا و اوکراین همواره می‌گویند حکومت ایران به وعده‌هایش در مورد پاسخ‌گویی کامل عمل نکرده است و همکاری‌های لازم را برای روشن شدن «حقیقت» انجام نمی‌دهد.
وزیر خارجه کانادا پیش تر در مصاحبه‌ای اختصاصی با بی‌بی‌سی فارسی گفته بود اگر این کشور از روند تحقیقات و مجازات عاملان سرنگونی هواپیمای اوکراین راضی نباشد، رژیم ایران را به دیوان بین المللی دادگستری خواهد کشاند.
این مصاحبه پس از انتشار گزارش ۷۴ صفحه ای رالف گودل، مشاور ویژه نخست وزیر کانادا، در باره سرنگونی هواپیمای اوکراینی بود. آقای گودل در این گزارش به حکومت ایران تاخته و گفته هیچ ارزشی برای جان انسان‌های بی گناه قائل نیست و نباید تهران مسئول تحقیقات در باره این پرونده شود.
وزیر خارجه کانادا گفت در همان ساعات اولیه پس از سقوط هواپیما، اطلاعاتی به دستشان رسیده بود که حکایت از شلیک دو موشک به هواپیما داشت. ۱۳۸ نفر از ۱۷۶ نفری که در سرنگونی هواپیما کشته شدند تابعیت یا اقامت کانادا را داشتند یا به نحو دیگری با کانادا مرتبط بودند.
او گفت: «قطعا ما احساس می کنیم حق داریم این موضوع را تا آخر دنبال کنیم تا حسابرسی شود و عدالت اجرا. قطعا روندی برای تحقق این موضوع وجود دارد. حالا مذاکرات در باره جبران خسارت بین دو کشور در جریان است.»
او تهدید کرد اگر خانواده ها از روند پیگیری پرونده و محاکمه عاملان آن و جبران خسارت راضی نباشند، این کشور قطعا پرونده را به سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی ارجاع خواهد داد و اضافه کرد اگر آنجا نتیجه حاصل نشود کانادا آماده است از رژیم ایران به دیوان بین المللی دادگستری شکایت کند.
انتقادهای زیادی به حکومت ایران در زمینه تحقیقات در باره آن حادثه و برخورد با خانواده قربانیان شده. از بین بردن مدارک در صحنه سرنگونی هواپیما با بولدوزر، تاخیر بیش از شش ماه برای فرستادن جعبه سیاه هواپیما برای بازخوانی به خارج از کشور و عدم شفافیت در روند تحقیقات از جمله آنهاست.
گزارش ۷۹ صفحه‌ای یک نهاد مستقل کانادایی می‌گوید رژیم ایران در رابطه با سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی تحقیقات درست و جدی انجام نداده و سوالات بسیاری را بی‌پاسخ گذاشته است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، گزارش یادشده نشان از ناامیدی کانادا در رابطه با تحقیقات حکومت ایران از ساقط شدن هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه پاسداران در نزدیکی تهران دارد.
در این حادثه ۱۷۶ نفر کشته شدند. سپاه پاسداران بعد از چند روز پنهانکاری، نهایتاً در پی انتشار شواهد اصابت موشک به هواپیمای یادشده توسط برخی کشورها، اعلام کرد به‌صورت اشتباهی این هواپیما هدف قرار گرفته است.
راف گودیل، وزیر کابینه سابق کانادا که اکنون مسئول کمک به خانواده‌های قربانیان است، می‌گوید بسیاری از نکات کلیدی ساقط شدن هواپیمای اوکراینی هنوز نامشخص باقی مانده است. به گفته وی، رژیم ایران مسئول است و هنوز تحقیقات مستقل و شفافی در این زمینه انجام نداده است و سوالات بسیار مهمی بدون پاسخ مانده است.
این در حالیست که روز دوشنبه در جلسه‌ای که در دادسرای نظامی تهران با حضور خانواده‌های داغدار جان‌باختگان با قاضی دادسرای نظامی برگزار شد، پدر مریم ملک از جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی، سخنرانی شجاعانه‌ای کرد و از جمله خطاب به قاضی گفت:
«… چطور یک مشت آدم جنایتکار ممکن است در تحقیقات شرکت داشته باشند. چاقو چطور دستهٔ خودش را می‌برد! چرا فرمانده هوافضای سپاه تا جنایتکاری که به‌عنوان وزیر امور خارجه است از کار برکنار نشدند! استدعا می‌کنم همینجا دستور بدید من رو دستگیر کنند، اعدام کنند. من بعد از بچه‌ام زندگی نمیخوام هیچی نمیخوام. ما از جان گذشته‌ایم. دریغ از کمترین راستگویی، برای غارت وسایل بچه‌های ما چی کار کردین…(فیلم زیر)
تصویر یک فرمانده سپاه پشت میله های زندان
وزارت خارجه آمریکا در توئیتی که با تصویری از فرمانده هوافضای سپاه پاسداران پشت میله های زندان منتشر کرده او را مسئول قتل ۱۷۶ مسافرهواپیمای اوکراینی دانست و نوشت: اگر یک معترض به سرنگونی پرواز ۷۵۲ هواپیمایی اوکراین، به سه سال زندان محکوم می‌شود، امیرعلی حاجی‌زاده که مسئول کشته شدن ۱۷۶ سرنشین آن پرواز است، سزاوار چه حکمی است؟
اشاره وزارت خارجه آمریکا به حکم سینا ربیعی، دانشجوی دانشگاه تهران است که، به دلیل اعتراض به سرنگونی هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران به سه سال حبس محکوم شده است.
در ماه‌های گذشته، قوه قضائیه جمهوری اسلامی برای ۲۱ نفر از کسانی که در تجمعات اعتراضی به سرنگونی هواپیمای اوکراینی شرکت کرده بودند، در مجموع ۲۷ سال زندان حکم صادر کرده است.
