برجام؛ هشدار آمریکا درباره مسیر غلط/عجز و ناله روحانی



روحانی امروز با عجز و ناله از آمریکا خواست که به برجام برگردد و گفت: “این تبلیغاتی که می‎شود که ایران اقداماتی انجام داده تا آمریکا را تحت فشار قرار دهد، نادرست است. ما که نمی خواهیم به آمریکا بگوییم در برابر فشار ما غیرقانونی عمل کند آنچه ما می‌خواهیم قانون است.”

او خطاب به دولت آمریکا گفت: “تسلیم در برابر قانون عیب نیست و از اجرای قانون خجالت نکشیم.”

این در حالیست که سخنگوی وزارت‌ خارجهٔ آمریکا دیروز در پاسخ به سؤال خبرنگاران در رابطه با برجام گفته بود: می‌دانیم که رژیم ایران در جهت اشتباهی حرکت می‌کند. رژیم ایران باید این گام‌ها را به عقب برگرداند و از برداشتن گام‌های دیگر خودداری کند.

وی در ادامه گفت: این توافق (برجام) برای ما یک کف است. سقف نیست. ما می‌خواهیم فراتر از توافق ۲۰۱۵ برویم و آن را طولانی‌تر و قوی‌تر کنیم و روی آن، ترتیبات دیگری سوار کنیم که به‌نگرانی‌های دیگر در رابطه ‌ما با رژیم ایران بپردازد، نگرانی‌هایی که متحدان و شرکای ما در آن مشارکت دارند از جمله برنامه موشکی. البته که مسیر دیپلماسی باقی است. امیدواریم که بتوانیم آن را همراه با متحدان و شرکایمان طی کنیم.

سخنگوی وزارت‌ خارجه آمریکا افزود: نه فقط ما، نه فقط برای متحدان و شرکای منطقه‌ ای ما، بلکه تمامی جهان بر تضمین های آژانس اتمی تکیه می‌کنند. رژیم ایران باید به‌همکاری کامل و به‌موقع با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بپردازد. البته پیشنهاد ما هنوز روی میز است. اگر رژیم ایران تبعیت کامل از توافق را از سر گیرد، ما هم‌ چنین خواهیم کرد.

آمریکا: رژیم ایران باید به عقب برگردد

یک مقام وزارت خارجه آمریکا پیش تر اقدامات رژیم ایران در نقض برجام را گام‌های خطرناک توصیف کرده و گفته بود: تهران باید آنها را به عقب برگرداند.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به پایگاه «واشنگتن‌فری‌بیکن» گفت: رژیم ایران باید گام‌های خطرناکی را که برداشته به عقب برگرداند و از برداشتن گام‌های تحریک‌آمیز بیشتر خودداری کند.

وی افزود: رژیم ایران باید قبل از آنکه دولت جدید آمریکا بپذیرد به برجام برگردد به طور کامل عبور از محدودیت‌های مندرج در این توافق از جمله محدودیت ذخایر اورانیوم غنی‌شده را به عقب برگرداند.

در همین حال سه کشور بزرگ اروپايی هشدار دادند که نقض تعهدات رژیم ایران فرصت تحقق اهداف برجام را می‌سوزاند.

فرانسه، بریتانیا و آلمان در بیانیه ای مشترک رژیم ایران را متهم کردند که با نقض تهدات خود در توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ روند دیپلماسی را به مخاطره انداخته است.

بیانیه مشترک پاریس، لندن و برلین در حالی صادر می شود که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا روز یکشنبه گذشته اجرای تعهدات هسته ای رژیم ایران را شرط بازگشت کشورش به برجام دانسته بود. سه کشور اروپایی امضاء کننده برجام در بیانیه خود آورده اند که رژیم ایران فرصت پدید آمده برای دیپلماسی هسته ای را زیر سوال برده است.

اعتراف و تهدید گربه‌ای که در کنج دیوار گیر افتاده
سه شنبه، 21 بهمن ماه 1399 = 09-02 2021

وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی تلویحا اعتراف کرده که نظام در صورت لزوم اقدام به تجهیز خود به سلاح هسته‌ای خواهد کرد. این در حالیست که تا کنون مسئولان ارشد جمهوری اسلامی از اعتراف صریح و آشکار به احتمال تجهیز خود به جنگ‌افزارهای هسته‌ای امتناع می‌ورزیدند.

به گزارش رادیو آلمان، وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی ادر مصاحبه خود با صداوسیما تصریح کرد که نظام اگر ناگزیر شود، اقدام به ساخت جنگ‌افزارهای هسته‌ای خواهد کرد.

وی گفت: رهبری صراحتا در فتوای خود فرمودند که تولید سلاح هسته‌ای خلاف شرع است و جمهوری اسلامی سراغ آن نمی‌رود و آن را حرام می‌داند. اما اگر گربه‌ای را گوشه‌ای گیر بیندازند ممکن است رفتاری کند که گربه‌ای که آزاد است آن رفتار را نمی‌کند.

آخوند علوی افزود: اگر جمهوری اسلامی را به آن سمت‌ها هل دهند، تقصیر کسانی است که ما را به آن سمت هل داده‌اند.

به عبارت دیگر، وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی می‌گوید که در صورت آنکه دیگران نظام را به سمت تبدیل شدن به قدرت هسته‌ای سوق دهند، “فتوای رهبری” در این زمینه بلاموضوع خواهد شد.

اوضاع می ‌تواند وخیم ‌تر از دوره ترامپ شود
آدينه، 10 بهمن ماه 1399 = 29-01 2021

نشریه فارین افرز در مورد برجام نوشت: آمریکا باید رو به جلو حرکت کند، نه عقب. بازگشت دولت بایدن به توافق گذشته خطرات قابل توجهی برای امنیت منطقه‌ ای و حتی جهانی به همراه دارد. به‌ویژه با توجه به نزدیک شدن به پایان محدودیت های اتمی رژیم ایران بسیار خطرناک است.

این منبع نوشت: آمریکا باید برای مقابله با فعالیت‌های مرگبار غیراتمی رژیم تهران و حمایت گسترده آن از گروه‌های تروریستی منطقه‌ و سرکوب خونین داخلی، قدرت نفوذ خود را به حداکثر برساند. موضع‌گیری قاطعانه در برابر این فعالیت‌ها سیاست درستی است.

در همین حال روزنامه نیویورک تایمز به نقل از یک مقام ارشد در وزارت ‌خارجه آمریکا نوشت: کشورهای مسلمان در سراسر خاورمیانه با توافق اتمی سال۲۰۱۵ با رژیم ایران مخالفند چرا که در عمل در این توافق بهیچ‌وجه به دیگر تهدیدات رژیم ایران از جمله برنامه موشکی و حمایتش از شبه‌نظامیان مزدور پرداخته نشده است.

نخستین پرسشی که رابرت مالی طرح می‌کند!

احمد زیدآبادی، تحلیلگر امور سیاسی در یادداشت کوتاهی نوشت: به نظرم، نخستین پرسشی که رابرت مالی، نمایندۀ ویژۀ آمریکا در امور ایران، در برابر مقام‌های دولت روحانی خواهد گذاشت، این است: به فرض لغو تحریم نفتی و بانکی ایران در سایۀ احیای برجام، چه ضمانتی می‌دهید که بخشی از درآمد حاصل از آن، صرف تقویت حزب‌الله لبنان، جهاد اسلامی فلسطین و حماس، حشدالشعبی عراق، گروه‌های نیابتی در سوریه و انصارالله یمن نشود!

وی افزود: سرنوشت رابطۀ آیندۀ ایران و آمریکا وابستگی تام به نوع پاسخی دارد که به این پرسش داده می‌شود! باقی قضایا از جمله روحیه و علایق شخصی رابرت مالی چندان تأثیری بر این معادله ندارد.

سوم اسفند؛ روزی بحرانی؟

وی در یادداشت دیگری نوشت: آنتونی بلینکن وزیر خارجۀ آمریکا خواهان پایبندی کامل ایران به توافقنامۀ برجام، پیش از تصمیم کشورش برای بازگشت به این توافق شده است. این در حالی است که طبق قانونِ “اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها” مسئولان جمهوری اسلامی در کنار سرعت بخشیدن به غلظت غنی‌سازی اورانیوم، موظفند در تاریخ سوم اسفند اجرای پروتکل الحاقی را نیز به تعلیق در آورند.

مقام‌های دولتی ایران تأکید کرده اند که تعلیق اجرای پروتکل الحاقی به معنای اخراج بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از کشور نیست، اما ورود آنان به ایران را بسیار محدود می‌کند. اگر قرار باشد سوم اسفند به روزی بحرانی تبدیل نشود، ایران و آمریکا باید پیش از آن تاریخ، از طریق مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیم به توافقی برای پیشگیری از تعلیق اجرای پروتکل الحاقی دست یابند.

با آنکه شایعاتی در بارۀ تماس‌های دو طرف در برخی رسانه‌های بین‌المللی منتشر شده است، اما هنوز هیچ نشانۀ رسمی از برقراری چنین تماس‌هایی به چشم نمی‌خورد. سیاست رسمی جمهوری اسلامی، عدم مذاکرۀ مجدد با آمریکا بر سر برجام است، اما شاید میانجیگری‌هایی بخصوص از طریق روسیه در جریان باشد. پس از سفر محمد جواد ظریف به مسکو، روس‌ها از آمادگی خود برای کمک به صدور اورانیوم غنی شدۀ ایران به خارج خبر دادند که نشان از اعلام آمادگی برای میانجیگری در این باره است، اما روند کار میانجی‌ها معمولاً به قدری کُند است که می‌تواند ضرب‌الاجل‌ها را پشت سر بگذارد. در واقع اصرار آمریکا و ایران به اینکه طرف مقابل باید گام نخست را در جهت پایبندی به برجام بردارد، صرفاً موضوعی حیثیتی نیست؛ بلکه معنای نمادین مهمی دارد. از نگاه دولت بایدن، لغو “قانون اقدام راهبری برای لغو تحریم‌ها” از سوی ایران پیش از هرگونه تصمیم آمریکا، بدان معناست که جمهوری اسلامی از آمادگی لازم برای برای برداشتن گام‌هایی فراتر مفاد برجام و توافق بر سر آنچه بلینکن “مشکلات عمیق‌تر” نام نهاده، برخوردار شده است. در واقع، دولت بایدن با چنین تعبیری از بازگشت به برجام، خود را به اقناع متحدان منطقه‌ای خود برای تعامل دیپلماتیک با ایران قادر می‌بیند؛ در غیر این صورت با خشم فزایندۀ آنها روبرو خواهد شد.

این اما درست همان پیامی است که ایران می‌خواهد از ارسال آن خودداری کند. از نگاه مسئولان جمهوری اسلامی، برجام به معنای عادی‌سازی مبادلات تجاری ایران با نظام بین‌الملل در ازای پذیرش محدودیت‌های موقت در برنامۀ هسته‌ای است و چیزی فراتر از آن در دستور کار آنان قرار ندارد. قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها نیز ظاهراً به همین منظور تصویب شده است و معنای صریح آن این است که آمریکا و متحدانش یا باید به سرعت تحریم‌ها را لغو کنند و یا اینکه شاهد تسریع در عملیات غنی‌سازی اورانیوم و تعلیق اجرای پروتکل الحاقی باشند.

از نگاه مقام‌های اسرائیلی این حرکت نوعی “باج‌خواهی” اتمی است و آمریکا نباید به هیچ عنوان تسلیم آن شود. به نظر می‌رسد برخی مقام‌های آمریکایی نیز در این نظر با شرکای اسرائیلی خود همسو باشند. با این حساب، ماجرای برنامۀ هسته‌ای ایران در کوتاه مدت با چشم‌اندازی از بن‌بست روبروست. این بن‌بست اگر تا سوم اسفند به هر دلیلی شکسته نشود، اوضاع از دورۀ ریاست جمهوری ترامپ نیز به مراتب وخیم‌تر خواهد شد. نشانه‌های این وخامت را می‌توان در اظهارنظرهای فرماندهان ارتش اسرائیل بخصوص رئیس ستاد ارتش آن کشور به وضوح مشاهده کرد.