برجام؛ هشدار شدید کشورهای غربی به جمهوری اسلامی



وزیران خارجه آمریکا انگلیس، فرانسه وآلمان پنج شنبه در بیانیه ای مشترک اظهار داشتند: سه کشور اروپایی و ایالات متحده [در نشست امروز] مراتب نگرانی خود را از اقدامات اخیر رژیم ایران مبنی بر غنی‌سازی اورانیوم تا سطح 20 درصد و تولید فلز اورانیوم ابراز می کنند. این فعالیت‌ها هیچ توجیه غیرنظامی معتبری ندارد. تولید فلز اورانیوم یک گام کلیدی در ساخت سلاح هسته‌ای است.

در این بیانیه آمده است: در این شرایط، سه کشور اروپایی و ایالات متحده از رژیم ایران می‌خواهند که از برداشتن گام‌های دیگر به‌ویژه در ارتباط با تعلیق پروتکل الحاقی و اعمال محدودیت بر فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس اجتناب کند. محدود کردن دسترسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ماهیت خطرناکی دارد و از حکومت ایران می‌خواهیم که پیامدهای این اقدام خطرناک را در نظر بگیرد.

از سوی دیگر ظریف، در واکنش به این بیانیه هشدارآمیز در توئیتر نوشت: …به جای فلسفه‌بافی و قرار دادن بار مسئولیت بر دوش ایران، اتحادیه اروپا باید به تعهدات خود عمل کرده و خواستار آن شود که میراث تروریسم اقتصادی ترامپ علیه ایران پایان یابد…

در همین حال سخنگوی کاخ سفید امروز گفت: رژیم ایران فاصله زیادی با پایبندی به تعهداتش در برجام دارد. ما بر روی همکاری با شریکان و متحدانمان و هماهنگی با آن‌ها درباره طیف گسترده‌ای از موضوعات مربوط به ایران تمرکز داریم.

این در حالیست که وزیر خارجه آلمان پیش تر گفته بود: رژیم ایران به ‌وضوح نه به ‌دنبال تنش‌زدایی، بلکه به‌دنبال ایجاد تنش است و با آتش‌بازی می‌کند.

روزنامه واشنگتن پست امروز نوشت: رژیم ایران کاری کرده که بازگشت آمریکا به توافق اتمی را می‌تواند نامحتمل کند.

این روزنامه در سرمقاله خود که به روابط رئیس‌جمهور آمریکا با نخست‌وزیر اسراییل و مخالفت اسراییل با بازگشت آمریکا به توافق اتمی اختصاص دارد، نتیجه‌گیری کرده که رژیم ایران خودش کاری کرده که بازگشت آمریکا به توافق اتمی را می‌تواند نامحتمل کند.

واشنگتن پست در این باره می‌نویسد به‌دنبال خروج ترامپ از توافق اتمی رژیم ایران طی سه سال گذشته به آستانه تولید سلاح اتمی نزدیک شده است. ممکن است رژیم ایران خود این احتمال را برای بایدن غیرممکن کند که مجدداً به توافق اتمی بپیوندد.

قدرتی که بایدن از ترامپ به ارث برده است

رادیو بین المللی فرانسه در گزارشی با اشاره به اظهارات اخیر رئیس جمهور جدید آمریکا اعلام کرد: قول بازگشت به توافق هسته‌ای وین به معنای بازگشت به شرایط و اوضاع و احوال سال ۲۰۱۵، روزی که توافق وین به امضا رسید، نیست. بایدن در مقاله خود در سی ان ان گفته بود: من دربارۀ تهدیدهای رژیم ایران برضد منافع امنیتیِ آمریکا، دوستان و هم‌پیمانانِ ما و حتی مردم ایران توهمی ندارم. اما برای سخت گرفتن بر آنها راه هوشمندانه‌تری وجود دارد.

این منبع افزود: در سیاست خارجی بایدن نکتۀ مبهم و دوپهلویی دربارۀ رژیم ایران و توافق هسته‌ای وین نمی‌بینیم. ظاهر قضیه نشان می‌دهد که دولت بایدن نمی‌خواهد به زودی، به سادگی و بدون قید و شرط با جمهوری اسلامی وارد مذاکره شود.

به گفتۀ ریچارد گُلدبِرگ، پژوهشگرِ ارشدِ «بُنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» و مشاور پیشینِ دولت ترامپ در امور مربوط به ایران، بازگشت به توافقِ هسته‌ای وین به صورتی که در ۲۰۱۵ تنظیم و امضا شد، دیگر ممکن نیست. مذاکرات اکنون باید در چند زمینه‌ انجام گیرد. باید تهدیدهای دیگر ازجمله تهدید تروریستی، تهدید موشکی و مسئلۀ حقوق بشر را نیز بر تهدید هسته‌ای افزود. دربارۀ همۀ این مسائل باید به طور جامع به توافق رسید. زیرا اگر تحریم‌ها تنها برای یکی از آن‌ها سبک‌تر شود یعنی این که ما در نهایت به رژیم ایران همۀ آنچه را که نیاز دارد دودستی تقدیم می‌کنیم.

به گفتۀ این پژوهشگر، اگرچه در پایه‌های حزب دموکرات‌ هستند کسانی که بازگشت صاف و سادۀ آمریکا را به توافق هسته‌ای وین توصیه می‌کنند زیرا آن توافق را میراث اوُباما و وسیله‌ای برای مخالفت با سیاست‌های ترامپ می‌دانند، اما آنچه از زبان تیم بایدن می‌شنویم به ما اطمینان می‌دهد که دولت بایدن برای بازگشت به برجام عجله‌ای ندارد و به خود فرصت خواهد داد تا متنِ تازه‌ای را جایگزینِ توافق کهنه و رو به پایان کند که دست و پای آمریکا را بسته است.

گُلدبِرگ معتقد است زمان به نفع آمریکا عمل می‌کند، زیرا رژیم ایران تهدید نظامیِ آمریکا را بر بالای سر خود احساس می‌کند و می‌دانند که اگر در راه رسیدن به بمب هسته‌ای شتاب کنند، ارتش‌های اسرائیل و آمریکا مهلت نخواهند داد. در اوضاع و احوالی که رژیم ایران از نقدینگی محروم است و امیدی به کاهش تحریم‌ها ندارد، دولت بایدن از قدرتِ فشار عظیمی برخوردار است و این قدرت را از دولت ترامپ به ارث برده است.