سازمان هواپیمایی جمهوری اسلامی در گزارش نهایی بررسی سرنگونی هواپیمای اوکراینی، مسئول اصلی این فاجعه را یک اپراتور دفاع ضدهوایی سپاه پاسداران معرفی کرد. وزیر خارحه اوکراین این گزارش را “تلاشی ریاکارانه برای پوشاندن حقیقت” خواند.
بر أساس گزارش سازمان هواپیمایی جمهوری اسلامی، اپراتور دفاع ضدهوایی سپاه پاسداران این هواپیما را با یک شیء پرنده مهاجم اشتباه گرفته و به آن دو بار شلیک کرده است. در این گزارش آمده که دستگاه‌های ضبط کننده در سانحه پیدا شده‌اند اما ضبط کننده دسترسی سریع یافت نشده است.
این گزارش در ادامه می‌گوید، وضعیت این دستگاه‌ها نشان می‌دهد که در معرض آتش‌سوزی در پرواز نبوده‌اند و احتمالا در اثر شدت برخورد با زمین دچار صدمات فیزیکی شده یا در معرض آتش قرار گرفته‌اند.
به گزارش دویچه وله آلمان، وزیر خارجه اوکراین در واکنش به انتشار این گزارش نهايی، در پیامی فیس‌بوکی به شدت از آن انتقاد کرد و نوشت، این گزارش تلاشی ریاکارانه برای پنهان كردن دلایل واقعی سرنگونی هواپیما است. ما اجازه نمی‌دهیم که حکومت ایران واقعیت را پنهان کند، اجازه نمی‌دهیم (رژیم ایران) از زیر بار مسئولیت این جنایت شانه خالی کند.
در گزارش نهایی جمهوری اسلامی بخشی از اطلاعاتی که پیش‌تر در باره علل سقوط هواپیمای اوکراینی منتشر شده بود تکرار شده است. انتشار این اطلاعات در ماه فوریه باعث بروز انتقاد از جانب کارشناسان، خانواده قربانیان و کشورهای درگیر در این فاجعه شد.
گزارشگر ویژه در دفتر کمیسیاریای عالی حقوق بشر سازمان ملل پس از بررسی علل و جوانب سرنگونی هواپیمای اوکراینی به این نتیجه رسیده بود که رژیم تهران در این رابطه دروغ می‌گوید.
آیا قاتلان سرنشینان هواپیمای اوکراینی می‌توانند دربارۀ قتل خود گزارش تهیه کنند؟
گزارش قبلی: در نخستین سالگرد کشته شدن ١٧٨ سرنشین هواپیمای بوئینگ مسافربری اوکراین توسط سپاه پاسداران، نشریۀ فرانسوی لوموند مطلبی منتشر کرده دربارۀ خودداری مقامات تهران از انتشار گزارش تحقیق دربارۀ چگونگی وقوع این فاجعه.
به گزارش رادیو فرانسه، لوموند نوشته است: در حالی که سپاه پاسداران طی سه روز نقش خود را در این واقعه انکار می‌کرد، عاقبت به دلیل فاش گویی‌های منابع اطلاعاتی غرب ناگزیر از پذیرش نقش خود در فاجعه شد.
این روزنامه نوشت: یک سال بعد از این فاجعه، رژیم ایران همچنان از انتشار گزارشی روشن و رسمی دربارۀ این واقعه خودداری می‌ورزد، هر چند در این فاصله قوۀ قضائیه جمهوری اسلامی، کسانی را که در اعتراض به این فاجعه تظاهرات کردند بعضاً به پنج سال حبس محکوم کرده است.
پیام جمشیدی که خواهر سی و دو ساله‌اش، شادی، را در این فاجعه از دست داده به خبرنگار لوموند گفته است : “بر اساس قوانین بین‌المللی کشوری که در آن سقوط هواپیما روی می دهد موظف به تهیه و انتشار تحقیقات است. اما، در این مورد مشخص طلب چنین گزارشی از جمهوری اسلامی به این می‌ماند که از قاتل بخواهیم در مورد قتل خود تحقیق کند.”
پیام جمشیدی با اشاره به اظهارات متناقض رهبران جمهوری اسلامی دربارۀ ساقط شدن هواپیمای اوکراینی افزوده است که هر آنچه در این باره از سوی مقامات جمهوری اسلامی اعلام شده دروغین است.
لوموند سپس از قول خانواده های قربانیان افزوده است که بلافاصله پس از ساقط شدن هواپیمای اوکراینی، مقامات جمهوری اسلامی با بولدوزر محل فاجعه را مسطح و باصطلاح پاک کردند، در حالی که انجام تحقیق نیازمند این بود که محل حادثه دست‌نخورده باقی بماند. به همین خاطر پیام جمشیدی تأکید کرده که خانواده‌های قربانیان واقعه امیدی ندارند که تحقیق در مورد سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران پیشرفت کرده و به جایی برسد.
پیام جمشیدی اضافه کرده است که خاکسپاری برخی قربانیان واقعه تحت فشار مأموران اطلاعاتی با سرعت صورت گرفت تا مبادا به این مناسبات عزاداری خانواده‌های قربانیان به اعتراض سیاسی تبدیل شود و به همین خاطر در نخستین سالگرد سقوط هواپیمای اوکراینی دستگاه ها و مأموران اطلاعاتی ایران به تهدید خانواده های قربانیان روی آوردند تا از وقوع هرگونه اعتراض سیاسی از جانب آنان جلوگیری به عمل آورند.
یک عکاس-خبرنگار ایرانی در پایان به لوموند گفته است که ساقط شدن هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران نگاه او را برای همیشه به همه چیز تغییر داد. او گفته است : “از این پس و بعد از کشتن بی گناهان در آسمان، دیگر هیچ اقدامی از جانب حکومت اسلامی به نظر او ناممکن نمی رسد.”
فیلم زیر: در جلسه‌ای که در دادسرای نظامی تهران با حضور خانواده‌های داغدار جان‌باختگان با قاضی دادسرای نظامی برگزار شد، پدر مریم ملک از جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی، سخنرانی شجاعانه‌ای کرد و از جمله خطاب به قاضی گفت: «… چطور یک مشت آدم جنایتکار ممکن است در تحقیقات شرکت داشته باشند. چاقو چطور دستهٔ خودش را می‌برد! چرا فرمانده هوافضای سپاه تا جنایتکاری که به‌عنوان وزیر امور خارجه است از کار برکنار نشدند! استدعا می‌کنم همینجا دستور بدید من رو دستگیر کنند، اعدام کنند. من بعد از بچه‌ام زندگی نمیخوام هیچی نمیخوام. ما از جان گذشته‌ایم. دریغ از کمترین راستگویی، برای غارت وسایل بچه‌های ما چی کار کردین…
