بر اساس یک بررسی که برای مسئولان رده بالای دولت چین تهیه شده، سیاست دولت در ناحیه سین‌کیانگ برای انتقال صدها هزار اویغور و اقلیت‌های دیگر به مشاغل جدید که اغلب هم از خانه‌هایشان بسیار دور است، باعث کاهش جمعیت آنها شده است.
دولت چین تلاش برای تغییر ترکیب جمعیتی غربی‌ترین منطقه کشور را انکار می‌کند و می‌گوید انتقال مشاغل برای افزایش درآمد و کاهش بیکاری و فقر مزمن روستاییان طراحی شده است.
ولی شواهد نشان می‌دهند که در سالهای اخیر اردوگاه‌های “بازآموزی” در سراسر استان سین کیانگ ساخته شده‌اند و این سیاست که با اجبار زیاد اعمال می‌شود، به قصد همگون‌سازی اقلیت‌ها از راه تغییر شیوه زندگی و تفکر آنها طراحی شده است. این بررسی قرار بود فقط به رویت مقام‌های رده بالا برسد ولی تصادفا در اینترنت قرار گرفت.
در یک گزارش خبری حزب کمونیست چین از یکی از روستاهای جنوب سین کیانگ، یونجه مزارع جمع‌آوری می‌شود و خانواده‌ها روی سوپا میوه و نان می‌گذارند. سوپا سکویی کم ارتفاع است که زندگی سنتی خانواده‌های اویغور در وسط خانه به دور آن شکل می‌گیرد. اما بادهای گرمی که در کویر تاکلاماکان می‌وزند، با خود نگرانی و تغییر می‌آورند.
سپس گزارش گروهی از مسئولان را نشان می‌دهد که زیر یک اعلامیه قرمزرنگ در وسط روستا نشسته‌اند. در این اعلامیه مشاغلی تبلیغ می‌شوند در استان آنهوئی، در فاصله ۴ هزار کیلومتری. به گفته یک خبرنگار، بعد از دو روز تمام، حتی یک نفر هم از روستا برای ثبت نام نیامد و مسئولان خود از این خانه به آن خانه رفتند.
در ادامه گزارش تصاویری دیده می‌شود از برنامه گسترده چین برای انتقال اویغورها، قزاق‌ها و اقلیت‌های دیگر به سین‌کیانگ و به کارخانه‌ها و مشاغل کارگری که اغلب خیلی دور از خانه‌هایشان است. این گزارش در سال ۲۰۱۷ و تقریبا همزمان با تشدید این سیاست پخش شد ولی تاکنون در اخبار بین‌المللی انعکاس نیافته است. بعد دیده می‌شود که مسئولان با پدری صحبت می‌کنند که بوضوح تمایلی برای فرستادن دخترش به نام بوزینب به چنین فاصله دوری ندارد. او استدعا می‌کند: “باید کس دیگری باشد که بخواهد برود. ما می‌توانیم زندگی خودمان را اینجا تامین کنیم، بگذارید زندگی‌مان را بکنیم”.بعد مسئولان با خود بوزینب ۱۹ ساله حرف می‌زنند و به او می‌گویند که اگر بماند باید ازدواج کند و دیگر نخواهد توانست آنجا را ترک کند و بعد می‌پرسند: “فکر کن، می‌روی؟”. او زیر ذره‌بین نگاه مقام‌های دولتی و دوربین تلویزیون دولتی سر خود را تکان می‌دهد و می‌گوید: “نه”.
فشارها ادامه پیدا می‌کنند و در نهایت او با گریه قبول می‌کند و می‌گوید: “اگر بقیه بروند، من هم می‌روم”. این فیلم با خداحافظی و اشک مادران و دختران خاتمه پیدا می‌کند و بوزینب و دیگران برای کار به جایی دیگر منتقل می‌شوند و خانواده و فرهنگ خود را پشت سر می‌گذارند.
پروفسور لورا مورفی متخصص حقوق بشر و برده‌داری معاصر در دانشگاه شفیلد هالام در بریتانیا سالهای ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ در سین‌کیانگ زندگی کرده و بعد هم چند بار به آنجا سفر کرده است. او گفت: “این ویدئو جالب توجه است. دولت چین دائم می‌گوید افراد برای شرکت در این برنامه‌ها داوطلب می‌شوند ولی این ویدئو کاملا نشان می‌دهد این یک سیستم اجبار است و به مردم اجازه امتناع نمی‌دهد”.”نکته دیگر انگیزه پنهانی است. اگرچه حرف آنها رهایی مردم از فقر است ولی تغییر دادن کامل زندگی، جدا کردن اعضای خانواده، پراکنده کردن جمعیت، تغییر دادن زبان، فرهنگ و ساختار خانوادگی، احتمالا فقر را کم نمی‌کند بلکه افزایش می‌دهد”.رد تغییر واضح رویکرد چین در نحوه حاکمیت بر سین‌کیانگ را می‌توان در دو حمله بی‌رحمانه به عابران پیاده و مسافران در پکن در سال ۲۰۱۳ و شهر کونمینگ در سال ۲۰۱۴ پی گرفت. این دو حمله به گردن اسلام‌گرایان و تجزیه‌طلبان اویغور انداخته شدند.در هر دو طرح، اردوگاه‌های اجباری و انتقال مشاغل، انگیزه اصلی، جایگزین کردن وفاداری “قدیمی” اویغورها به فرهنگ و باور اسلامی است با هویت مادی “مدرن” و وفاداری اجباری به حزب کمونیست. این هدف اساسی یعنی ادغام اویغورها در فرهنگ اکثریت هان، در یک بررسی جامع درباره انتقال مشاغل در سین کیانگ بوضوح دیده می‌شود.
این گزارش یک تحقیق میدانی است که در سال ۲۰۱۸ در ولایت ختن در سین‌کیانگ انجام شده و در دسامبر ۲۰۱۹ ناخواسته در فضای مجازی در دسترس عموم قرار گرفت و چند ماه بعد برداشته شد.
این گزارش را گروهی از دانشگاهیان دانشگاه نانکای در شهر تیانجین چین نوشتند و نتیجه‌گیری کرده‌اند که انتقال انبوه نیروی کار، “روشی مهم برای نفوذ، آمیختن و ادغام اقلیت اویغور” است و باعث “تحول فکری آنها” می‌شود. در آن گفته می شود. جدا کردن از ریشه کن کردن و جابجایی آنها به مناطق یا دیگر استان‌های چین، “از تراکم جمعیت اویغور می‌کاهد”.یک محقق اویغور خارج از چین این گزارش را در اینترنت یافت و قبل از اینکه دانشگاه متوجه خطای خود شود، یک نسخه از آن را ذخیره کرد.
دکتر آدریان زنز یکی از اعضای ارشد بنیاد یادبود قربانیان کمونیسم در واشنگتن، تحلیل خود را از این گزارش نوشت که شامل ترجمه آن به زبان انگلیسی هم هست. دکتر زنز گفت: “این یک منبع معتبر و بی‌سابقه است که دانشگاهیان برجسته و مسئولان سابق دولتی با دسترسی سطح بالا به سین کیانگ نوشته‌اند: “به نظر من مازاد جمعیت اویغورها که به نحوی باید به آن رسیدگی می‌شد و انتقال مشاغل برای کاهش تراکم جمعیت آنها در سرزمین‌های مادری‌شان، تکان‌دهنده‌ترین اذعان این گزارش است”.
تجزیه و تحلیل دکتر زنز شامل نظر حقوقی ارین فرل روزنبرگ، مشاور ارشد پیشین موزه یابود هولوکاست در آمریکاست. به نظر او گزارش نانکای “زمینه معتبری” را برای جنایت علیه بشریت از راه انتقال اجباری و مجازات فراهم می‌کند. وزارت خارجه چین در یک بیانیه مکتوب گفت: “این گزارش فقط دیدگاه شخصی نویسنده را منعکس می‌کند و بیشتر محتویات آن مطابق با واقعیت نیست. ما امیدواریم خبرنگاران برای گزارش دادن درباره سین‌کیانگ از اطلاعات رسمی که دولت چین منتشر کرده استفاده کنند”.نویسندگان گزارش نانکای با آب و تاب درباره تلاش برای مبارزه با فقر می‌نویسند که مبنای آن “تضمین” وجود “داوطلب” در محل‌های کار است و اینکه کارخانه‌ها به کارگران امکان “رفت و برگشت آزادانه” بدهند.
ولی چنین ادعاهایی در تضاد با جزئیات اجرای عملی این سیاست است. “اهدافی” تعیین شده‌اند که باید به آنها رسید و در زمان انجام این مطالعه فقط در ولایت ختن، ۲۵۰ هزار کارگر به جاهای دیگر فرستاده شده بودند که یک‌پنجم کل جمعیت در سن کار در آنجا است. فشارهایی برای رسیدن به این اهداف وجود دارد و در “همه روستاها” مراکز استخدام باز شده که مسئول “بسیج جمعی” و “بازدید از خانه‌ها” هستند، درست مشابه مورد بوزینب.
در هر مرحله نشانه‌های کنترل وجود دارد و همه استخدام شدگان، “آموزش اندیشه سیاسی” می‌بینند و بعد در گروه‌هایی که گاهی تعداد نفراتش به صدها نفر می‌رسد، به کارخانه‌ها فرستاده می‌شوند و “برای اعمال امنیت و مدیریت”، کادرهای سیاسی آنها را “هدایت و همراهی” می‌کنند. کشاورزانی هم که نمی‌خواهند زمین و دا‌م خود را رها کنند، تشویق می‌شوند آنها را به برنامه‌های متمرکز دولتی بسپارند تا در زمان غیبت، آنها را اداره کنند. زمانی هم که آنها به مشاغل جدید خود در کارخانه‌ها می‌رسند، زیر نظر “مدیریت متمرکز” مسئولان قرار می‌گیرند که با آنها “غذا می‌خورند و زندگی می‌کنند”.این گزارش همچنین خاطر نشان می‌کند که تبعیض عمیق در دل سیستم مانع عملکرد موثر آن می‌شود و پلیس محلی در شرق چین گاهی از ورود قطار اویغورها چنان نگران می‌شود که آنها را بر می‌گرداند. نویسندگان گزارش در بعضی موارد حتی هشدار می‌دهند که سیاست دولت در سین‌کیانگ ممکن است بسیار افراطی باشد و مثلا تعداد افرادی که به اردوگاه‌های بازآموزی فرستاده می‌شوند “بسیار بیشتر” از کسانی هستند که ظن ارتباطا‌های افراط‌گرایانه به آنها می‌رود: “نباید فکر کرد همه اویغورها آشوبگر هستند”.
شرکت نساجی هوافو در حاشیه یک منطقه صنعتی تیره و تار در شهر هوآی‌بِی، در استان آنهوئی در شرق چین قرار دارد. بوزینب در گزارش تلویزیون دولتی به همین کارخانه فرستاده شد. در زمان بازدید از یک خوابگاه پنج طبقه اویغورها، به غیر از یک جفت کفش پشت یک پنجره باز، تقریبا نشانه دیگری از سکونت دیده نمی‌شد. نگهبان دروازه ورودی گفت برای مهار شیوع کرونا، کارگران اویغور “به خانه‌هایشان بازگشته‌اند”. هوافو هم در بیانیه‌ای گفت: “در حال حاضر این شرکت کارگران سین‌کیانگ را استخدام نمی‌کند”.
