میگویند تاریخچه و قدمت «سیزدهبهدر» بهعصر آتشکدهها و مهرپرستی در ایران باستان میرسد و بههمینخاطر نیز مراسم اینروز را در محل های تاریخی برگزار میکردند. برخی گفتهاند «سیزدهبهدر» از جشن های قدیمی ایرانی ریشه میگیرد که بهآن «بادخوران» و «بادگیران» نیز میگفتهاند.رسم تاببازی و تابخوردن در آغوش طبیعت در اینروز را هم از نشانههای آن دانستهاند.
شماری از تاریخنگاران، جشن سیزدهمین روز نوروز را در باورهای دینی ایرانیان قدیم جستجو میکنند. بهگمان آنها، قبل از سلسله ساسانی، مردم بهعنوان یک رسم دینی در اینروز بهصحرا میرفتند و سبزهها را بهآب میسپردند.آنها معتقد بودند که ارواح پاک، از چند روز پیش از شروع سال جدید، از آسمان بهزمین فرود میآمدند و از طریق شعلههای آتش وارد خانههای مردم میشدند و با خودشان خیر و برکت میآوردند. پیشینیان ما، مقدم آنها را گرامی میداشتند و سفرههای خود را برای پذیرایی از این مهمان نادیدنی، اما عزیز، رنگین میکردند.روز سیزده فروردین که موعد بازگشت ارواح پاک بهجایگاه ابدیشان بود، مردم برای بدرقه، روانه دشت و صحرا میشدند و آنها را برای صعود به آسمانها مشایعت میکردند.
سیزدهمین روز فروردین را امروزه، مردم در تمامی شهرهای میهن جشن میگیرند. اگر مشکلی نداشته باشند بهدشت و صحرا و دامنههای اطراف شهرها و یا پارکهای نزدیک محل اقامت میروند و اینروز را خوش و خرم میدارند. یکی از قدیمیترین سنتهای آن، گرهزدن سبزه برای گشودهشدن آرزوها در طول سال است. در همینروز، سبزههایی که از اسفندماه برای ایام عید سبز شده و زینتبخش سفرههای هفتسین و تاقچهها بوده، بهجویبارها سپرده میشود.
این سنت ملی نیز مانند دیگر همزادانش، چون چهارشنبهسوری و عید و عمونوروز و حاجیفیروز از سرکوبی حکومت ضد ایرانی جمهوری اسلامی درامان نمانده است. زیرا حاکمان کنونی ایران، پاسداران ظلمت و تباهی و دشمنان شادی و لبخند و سرسبزی و خرمیاند.
هیچ روزی از فصل ها و ماههای زیبای پارسی نحس نیست. اما اگر مردم با فرهنگ و میهنپرست ایران، جشن سیزدهبهدر را سمبلی برای زدودن نحوستها از فکر و زندگی خود برگزیدهاند، باید آنرا بسا مبارک و گرامی داشت. بیتردید، در سیزدهم فروردین هرسبزه ای که گره زده میشود، بهآرزوی برطرف کردن بزرگترین نحوست و بلیه تاریخ میهن یعنی دارودسته پلید آخوندها و پاسدارانشان از وطن زیبایمان ایران است و هرسبزه ای که بهجویی افکنده میشود، روانه کردن قاصدی برای دعوت بهاران پایدار رهایی و خرمی و سرسبزی و آبادانی بهاین بوموبر است. خدای بزرگ ایران و ایرانی، تحقق این آرزو را در تقدیری نیکو و چشماندازی نزدیک قرار داده است.