بانک مرکزی: ذخایر ارزی ته کشیده / چاپ پول بدون پشتوانه



رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی، بار دیگر تلویحاً اعتراف کرد که ذخایر ارزی کشور ته کشیده به طوری که دولت برای رفع کسری بودجۀ خود در دو سال گذشته حتی منابع ارزی مسدود شده در خارج یا در صندوق ذخیرۀ ارزی را پیش از وصول به ریال تبدیل کرده و همین چاپ پول بدون پشتوانه و در نتیجه رشد بی سابقۀ تورم و نقدینگی را در پی داشته است.

به گزارش رادیو بین المللی فرانسه، رئیس کل بانک مرکزی در واکنش به اظهارات اخیر محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه و معاون اقتصادی روحانی، گفت که برخلاف ادعای نوبخت بانک مرکزی هیچگاه بدهکار دولت نبوده، بلکه بالعکس ترازنامۀ بانک مرکزی نشان می‌دهد که دولت بدهکار اصلی کشور و بانک مرکزی است.

پیش تر در اظهاراتی که نشانگر اختلافات عمیق دولت و بانک مرکزی است، محمدباقر نوبخت، رییس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به تاخیر بانک مرکزی در تبدیل ارز به ریال، این بانک را بزرگترین بدهکار دولت دانست.

همتی در جای دیگری از سخنانش تصریح کرده که دولت برای رفع کسری بودجۀ خود در سال‌های ٩٩-٩٨ که همزمان است با تحریم‌های یکجانبۀ ترامپ حتی منابع ارزی مسدود شده در خارج و غیرقابل دسترس را به ریال تبدیل کرده و همین به عامل اصلی رشد نقدینگی و تورم منجر شده است.

همتی در صفحۀ اینستاگرام خود در اینباره نوشته است : در دو سال گذشته “عامل مسلط در رشد پایه پولی تبدیل منابع ارزی مسدود شده و غیرقابل دسترس به ریال بوده است.”

در واقع، دولت اگر ارزهای مسدود شدۀ خود را به ریال تبدیل کرده، به این خاطر است که ارز در دسترسی باقی نمانده است. صندوق بین‌المللی پول در آخرین گزارش خود دربارۀ ایران فاش کرد که کل ذخایر ارز و طلای ایران از ١٢١ میلیارد دلار در سال ٢٠١٨ به ٤ میلیارد دلار در سال ٢٠٢٠ کاهش یافته و معلوم نیست که وضعیت منابع ارزی ایران در حال حاضر چگونه است.

رئیس کل بانک مرکزی تلویحاً نیز اعتراف کرده که موجودی صندوق ذخیرۀ ارزی کشور – موسوم به صندوق توسعه – نیز به سرنوشتی مشابه دچار شده است. به گفتۀ همتی دولت حتی برای جبران کسری بودجه در دو سال گذشته منابع حاصل نشدۀ صندوق ذخیرۀ ارزی را نیز به ریال تبدیل کرده که حاصلش رشد پایۀ پولی بوده است.

او گفته است : “بگذارید با مردم شفاف باشیم برای مثال در سال‌های ٩٨ و ٩٩ بخش‌هایی از بودجۀ دولت از طریق درآمدهای تسعیر صندوق توسعۀ ملی تأمین شد که به زبان ساده تر به معنای چاپ پول است که نتیجه‌اش تورم بود.”

همتی سپس گفته است که “با توجه به کسری‌های بودجه [دولت]، بانک مرکزی کاری غیر از این نمی توانست انجام بدهد” یعنی : چاپ پول بدون پشتوانه. با این سخن عبدالناصر همتی تلویحاً اعتراف می‌کند که در صندوق توسعۀ ملی یا ذخیرۀ ارزی کشور نیز ارزی نمانده است.