منصور امان
دلبری از بایدن در بغداد
در همان حال که آمریکا و شُرکای اُروپایی آن تاکید می کنند که مُذاکرات جاری در وین را بخشی از توافقی گُسترده تر از “برجام” می دانند، رژیم ج.ا در یکی از محورهای توافُق مورد نظر آنها از خود تحرُک نشان داده است.
اگرچه مُلاقات نمایندگان رژیم ولایت فقیه و عربستان سعودی در بغداد یک رویداد استثنایی از هنگام آتش زدن سفارت ریاض در تهران به حساب می آید، با این همه اگر به بستر سیاسی که این دیدار بر سطح آن برگزار شده توجُه شود، به خوبی می توان سایه سنگین مُذاکرات وین را بر سر آن مُشاهده کرد. به اینگونه که هر دو طرف مایل هستند به واسطه این گُفتُگوها موقعیت بهتری در روند تحوُلاتی که در وین به جریان افتاده، به دست بیاورند.
حاکمان ج.ا می کوشند رویکرد آمریکا در برخورد به آتش افروزیهای منطقه ای خود را نرم کنند تا از فشاری که در مُذاکرات وین از این زاویه مُتحمل می شوند، بکاهند. به گمان آنها این امر راه را برای دادن امتیازات کمتر و گرفتن بیشتر آن هموار می کند. یک ژست کم هزینه اما پُر سروصدا بهترین شکلی است که این تاکتیک می تواند داشته باشد؛ هدفی که دیدار در بغداد و سپس درز رسانه ای آن، تامین می کند.
برای عربستان نیز مُلاقات یاد شده کاربُردی دوگانه دارد. از یکطرف ریاض زیر فشار دولت آقای بایدن برای تغییر سیاست خود در مورد جنگ یمن و مُخالفت با “برجام” قرار دارد و از سوی دیگر در تلاش برای تاثیرگذاری و سمت دهی به گُفتُگوها در پایتخت اُتریش است. پذیرُفتن میانجیگری و رفتن به بغداد برای مُلاقات با سرکردگان سپاه قُدس می تواند موقعیت ریاض را در هر دو محور یاد شده نزد واشنگتُن بهبود ببخشد. همزمان عربستان مُراقب است سود سیاسی – تبلیغاتی که ج.ا از این اقدام به دست می آورد، در سطح حداقل باقی بماند. خودداری پایوران این کشور از تایید گُفتُگو با ج.ا این رویکرد را آشکار ساخته.
اگرچه عربستان و ج.ا در هدف خود از انجام مُذاکرات، یعنی بهره برداری سیاسی و خرج در نُقطه ای دیگر، مُشترک هستند، اما در سودی که در انتها به طور نقد عایدشان می شود، از یکدیگر فاصله می گیرند. عربستان با طرح خود برای صُلح در یمن و نیز عقب نشینی از خواست مُشارکت داده شدن در مُذاکرات وین، زمین را برای یک شُروع جدید با آمریکا بذر پاشی کرده است. در مُقابل رژیم ج.ا جُز شرکت در مُذاکرات وین، بُرهان مادی دیگری برای باور پذیر کردن ژست خود ندارد. مُذاکره با عربستان به خودی خود و بدون برداشتن گامهای مُشخص یا دستکم آمادگی عملی برای تنش زدایی در یمن، عراق، لُبنان و سوریه امتیازی در جیب حاکمان ج.ا نمی گذارد.
محورهای چندگانه بُحران ج.ا با جهان پیرامون در پیوند تنگاتنگ با یکدیگر قرار دارند و حل و فصل جُداگانه آنها نه مُمکن و نه گره گُشا است. این واقعیت را عربستان و ج.ا هر دو می دانند و هم از این روست که مُذاکراتی از نوع بغداد، ارزشی نیابتی می یابد.
