هزینههای سلطه نیروی تروریستی قدس و قاسم سلیمانی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی
گفتگوی ظریف و سعید لیلاز پر از نکات و مسائل بحث برانگیز است که می تواند بر منازعات سیاسی داخلی دامن بزند و حتی اثراتی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی بگذارد. قرار بوده که مصاحبه تا مدتها منتشر نشود، حتی ظریف در بخشهایی می گوید این اظهارات من اصلا نباید منتشر شود.
یکی از بحثهای جدی درباره فایل صوتی ظریف چگونه و توسط چه کسی لو رفته است؟ این پرسش در فضای رسانهای پرسشی مهم است. این گفتوگو اسفند سال گذشته و توسط مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری به مدیریت حسامالدین آشنا انجام شده است.
طبیعتا اولین احتمال این است که این گفتوگو از درون مرکز لو رفته باشد. حسامالدینآشنا، رئیس مرکز بررسیهای استراتژیک ریاستجمهوری، در واکنش به این احتمال نوشته: «انشالله این سوءاستفاده و کید(نیرنگ) احتمالی، به خودشان برمیگردد.»
اما این مصاحبه چرا و با چه هدفی منتشر شده است؟ واضح است که این گفتوگو میتواند ابعاد سیاسی داشته باشد پس کسی که آن را لو داده حتما به این مسئله آگاه بوده است. عده ای می گویند این گفت و گو توسط حامیان ظریف و برای تطهیر او و بهره برداری انتخاباتی منتشر شده است.
مخالفان مذاکرات وین و احیا برجام و نیز رقبای انتخابات ۱۴۰۰ از جمله دیگر مظنونان هستند. برخی میگویند لو رفتن این گفتوگو باعث شده که احتمال نامزدی محمد جواد ظریف در انتخابات ریاست جمهوری به حداقل برسد. از سوی دیگر میتواند مذاکرات هسته ای در وین را هم تحت تاثیر قرار دهد، به ویژه اظهارات ظریف درباره نقش روسیه در تخریب مذاکرات.
شایعه نقش نزدیکان محمود احمدی نژاد هم مطرح است. گفته می شود برخی خبرنگاران خارج از ایران که این فایل صوتی را دریافت کردهاند، تایید میکنند که فایل را از یکی از نزدیکان محمود احمدینژاد دریافت کردهاند.
پس از انتشار این مصاحبه طبیعتا فضای افکار عمومی درباره آن ملتهب شد. اصولگرایان به شدت از آن ناراضی اند و در رسانهها و شبکه های اجتماعی علیه ظریف اظهار نظر میکنند. آنها معتقدند که ظریف خط قرمزها را رد کرده است.
خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران هم با انتشار نقدی بر سخنان ظریف نوشته است: فرامتن این فایل صوتی در یک جمله خلاصه است؛ برخلاف تصور رایج در جمهوری اسلامی نه تنها رئیس جمهور اختیار ندارد، بلکه برخلاف تصور پیشین حاکمیت دوگانه نیز وجود ندارد و تنها و تنها قاعده حاکم در اداره کشور، قواعد «میدان» است و راهبری نظامی.
بخشی از سخنان ظریف در باره دخالت های سلیمانی در سیات خارجی: من و سردار سلیمانی الزاماً هم نظر نبودیم در همه چیز. اما احساس میکردیم که ما موظفیم که با هم هماهنگ باشیم و این کار رو میکردیم و من این رو میتونم بهجرأت بگم. من دیپلوماسی رو بیشتر هزینه کردم برای میدان، در طول کار من هیچ زمان من نتوانستم نه اینکه نخواستم نتوانستم به فرمانده میدان بگم این کار رو بکن من در دیپلوماسی نیاز دارم. تقریباً هر بار که من برای مذاکره رفتم این شهید سلیمانی بود که میگفت من میخواهم تو این خاصیت رو بگیری. این نکته رو بگیری. میگفت تو میروی با لاوروف مصاحبه مذاکره میکنی ازش یک دو سه چهار بخواه. اما اینکه مثلا من بگم به ایشون که شما مثلا فرض کنید از هواپیمای ایرانایر در خط تهران سوریه استفاده نکن ایشون زیربار نمیرفت. ما بسیاری از هزینههای دیپلماتیک که دادیم بهخاطر این بود که برای ما میدان اولویت داشت.
اظهارات ظریف در باره روسیه: وقتی آقای لاوروف برگشت مسکو مورد حمله روزنامههای روسی قرار گرفت که چرا شما اجازه دادید این توافق (برجام) منعقد بشه و ایران بغلطه توی دامن غرب. آقای سلیمانی در ماه بهمن درخواست سفر به روسیه کرد. در ماه تیر بعد از اینکه اوضاع سوریه من این را از وزیر خارجه کنونی سوریه که قائممقام بود تا چند وقت پیش در یک بار که اومد پیشواز من در فرودگاه سؤال کردم. گفتم شما در تیرماه و مردادماه ۹۴ آیا هنوز شرایطتتون شکننده بود گفت نه ما عبور کرده بودیم. یعنی روسها بعد از اینکه اون نیاز ما مرتفع شده بود آقای سلیمانی رو دعوت کردند به مسکو با این هدف. ما ادعا میکنیم که آقای سلیمانی اونجا آقای پوتین رو راضی کرد. آقای پوتین تصمیمش رو گرفته بود. ببینید پوتین وارد جنگ (سوریه) شد با نیروی هوایی اما نیروی زمینی ایران هم وارد جنگ کرد. نیروی زمینی که اونجا داشت میجنگید نیروی ایرانی بود. این اتفاقاتی که افتاده. موشک اسراییل باید نابود شود. این اتفاقات با روسیه و مابعدش. اتفاقاتی که بعدش در منطقه افتاد حمله به سفارت عربستان. گرفتن قایقهای آمریکایی همه اینها برای این انجام شد که برجام نشود. من گفتم ما هزینه میدان کردیم، میدان هزینه ما نکرد. اینها هیچ وقت پخش نخواهد شد ولی چون شما خواستید همه چیز بماند.