از زمان آغاز اعتراضات مردمی علیه دولت عراق تا کنون بیش از ۳۰ فعال سیاسی و مدنی در این کشور ترور شدهاند. کنشگران سیاسی انگشت اتهام را به سوی گروه بسیج مردمی “حشدالشعبی” که مورد حمایت جمهوری اسلامی است نشانه گرفتهاند.
از سال ۲۰۱۹ که اعتراضات و تظاهرات مردم علیه دولت عراق آغاز شد، ترور مخالفان و فعالان و روزنامهنگاران هم شروع شد. نهادهای حقوق بشری محلی میگویند تنها در ۱۸ ماه گذشته بیش از ۳۵ قتل و ۸۲ تلاش برای ترور و حمله تروریستی در عراق روی داده است.
دولت عراق همواره وعده داده که عاملان و آمران این ترورها را شناسایی، دستگیر و دادگاهی کند اما تا کنون حتی یک نفر هم در این ارتباط دادگاهی نشده است.
هفته گذشته برای اولین بار قاسم مصلح از فرماندهان ارشد گروه حشد الشعبی به اتهام برنامهریزی برای ترور دو فعال سیاسی دستگیر شد. پشت پرده اما تلاش برای آزادی او در جریان است و گفته میشود دولت عراق زیر فشار این گروه شبهنظامی برای آزاد کردن مصلح است.
یکی از قربانیانی که قاسم مصلح متهم به برنامهریزی ترور اوست، ایهاب الوزنی، فعال سیاسی کرد و مخالف دولت است که ۹ مه در کربلا ترور شد. او یکی از سازماندهان تظاهرات ضد دولتی در کربلا بود.
در ماه ژوئن سال گذشته نیز هشام الهاشمی، تحلیلگر برجسته مسائل امنیتی به قتل رسید. او یکی از مخالفان سرسخت دخالت حکومت ایران در عراق بود. تعداد زیادی از فعالان سیاسی نیز دراین مدت مفقود شدهاند و بغداد هیچ تلاشی برای یافتن آنها نکرده است.
علی جاسب هتاب عبود یکی از مفقودشدگان است. او یک وکیل حقوق بشری است که ربوده شده و هیچ اثری از او نیست. پدر این وکیل که برای یافتن فرزندش و تعقیب قضایی عاملان ربایش او تلاش میکرد در مارس ۲۰۲۰ با شلیک گلوله افراد ناشناس به قتل رسید.
قتل در روز روشن و در فضای عمومی
لحظه انجام برخی از این قتلها توسط دوربینهای مداربسته ثبت شدهاند. فیلمهای ضبط شده نشان میدهند که اکثر این قتلها توسط موتورسوار و یا سرنشینان یک خودرو و مقابل منزل قربانیان انجام شده است.
قتلها در فضایی کاملا عمومی و مقابل چشمان رهگذران صورت گرفته و برخی از آنها حتی در روز روشن بوده است.
این شواهد نشان میدهند که قاتلان ترسی از شناسایی و دستگیری ندارند.
بسیاری از قربانیان تنها مخالف فساد در دولت عراق نبودند بلکه با دخالت و نفوذ گروههای شبه نظامی در عرصه سیاسی عراق به شدت مخالفت میکردند. نیروهای موسوم به بسیج مردمی “حشد الشعبی” در عراق از نظر مالی و لجستیک از سوی جمهوری اسلامی حمایت میشوند.
دو منبع دویچهوله تایید کردهاند که هزاران مخالف سیاسی به دلیل تهدید به ترور به شمال عراق و منطقه کردستان گریختهاند. در میان آنها شرکتکنندگان در تظاهرات ضد دولتی، وکلا، روزنامهنگاران و حتی چندین قاضی وجود دارند که به مرگ تهدید شدهاند.
مصطفی حبیب، تحلیلگر ساکن بغداد به دویچهوله میگوید که گروه بسیج مردمی حشدالشعبی هر روز طرفداران خود در میان مردم را بیش از پیش از دست میدهد.
دستگیری قاسم مصلح از فرماندهان حشد الشعبی، امید زیادی در میان مخالفان ایجاد کردهاست. یک روزنامهنگار سابق که اکنون در بغداد مخفی شده به دویچهوله گفت: این خبر خوبی است و میتواند به این معنی باشد که رژیم حالا واقعا میخواهد کاری انجام دهد.