سقوط دولت در کابل و قدرتگیری طالبان یک ماه مانده به ۲۰ سالگی یازده سپتامبر، هرچند قابل پیشبینی بود، اما با سرعتی غافلگیرکننده رخ داد. اکنون رسانههای مهم آمریکا انگشت اتهام را به سوی بایدن و دستور وی برای خروج تمام نیروهای آمریکایی گرفتهاند.
انتقاد تند والاستریت ژورنال از سیاست بایدن در افغانستان
ما توافق دونالد ترامپ با طالبان را نقد کردیم و درباره ریسک ظهور مجدد آنها با عقبنشینی نیروهای آمریکایی هشدار دادیم. همین موضع را نسبت به آقای بایدن داشتیم. حتی با وجود توصیه گروه مطالعات افغانستان، آقای رئیسی جمهور مثل همیشه مطمئن بود که باید تصمیم خودش را در سیاست خارجه بگیرد.
نتیجه این اشتباه، طی چهار ماه بزرگترین تحقیر آمریکا از زمان سقوط سایگون (جنگ ویتنام) در سال ۱۹۷۵ بود. برخلاف ادعای طالبان که دنبال «انتقال مسالمتآمیز قدرت» در کابل هستند، دیپلماتهای آمریکای با هلیکوپتر در حال فرار هستند و تجهیزات نظامی آمریکا در اختیار طالبان قرار گرفته است.
بدترین مساله هم موقعیت خطرناک و نامعلوم افغانهایی است که طی ۲۰ سال گذشته به آمریکا کمک کردهاند. هزاران مترجم، خانوادههایشان و سایر مقاماتی که طالبان خطری جدی برای آنها محسوب میشود. این لکه ننگی در دوره ریاست جمهوری بایدن است. نتایج این اتفاق طی ماهها و سالهای آینده معلوم خواهد شد و هیچکدام اتفاق خوبی نخواهد بود.
فاجعه در افغانستان، در خانه به دنبال ما میآید
نیویورک تایمز نیز در یادداشتی نوشت: جو بایدن واقعا چه فکری با خود کرد، اگر واقعا فکر کرده باشد؟
فتح کابل از سوی طالبان در روز یکشنبه، یک اولین شکست بزرگ دولت بایدن است. اصلا مهم نیست که وی مثلا توافق سمبلیک ترامپ با طالبان برای خروج از افغانستان را اجرا میکرد و راهی را ادامه میداد که وزیر خارجه ترامپ، مایک پمپئو آغاز کرده بود. این اتفاق در عصر بایدن رخ داد و پافشاری وی بر خلاف توصیه مشاوران ارشد نظامی، مقصر این اتفاق را معین میکند.
نیویورک تایمز نوشت: بدون شک از این پس افغانستان محل جذب گروههای جهادی جهان میشود: رابطه بین القاعده و طالبان قویتر از گذشته میشود. چرا باید طالبان از آمریکا بترسد؟ چه چیز بدتری میخواهد رخ دهد؟ یک حمله دیگر (که قبلا آزمون شده و شکست خورده)؟ افغانستان تبدیل به قبلهگاه همه جوانان رادیکال اسلامی میشود. فاجعه در افغانستان، در خانه به دنبال ما میآید.
۲۰ سال خطا در افغانستان، اما بایدن مقصر فاجعه اخیر است
واشنگتن پست هم نوشت: اشتباه جورج بوش آن بود که پس از خلع طالبان در سال ۲۰۰۱، تمرکز خود را برای ایجاد یک دولت و ارتش توانا در افغانستان نگذاشت و به جای آن منابع محدود را در جنگی دیگر در عراق مصرف کرد. خطای باراک اوباما اعلام ضربالاجل برای نیروهای نظامی بود که باعث شد طالبان صبر کنند تا زمانی که نیروهای آمریکایی خارج شوند. دونالد ترامپ نیز در مذاکراه برای توافق خروج نیروهای نظامی اشتباه کرد که باعث شد ۵ هزار زندانی طالب آزاد شوند. اما خطای بزرگ جو بایدن متعهد شدن به توافق ترامپ بود، در حالی که طالبان هیچ تعهدی را نشان نداده بود.
هرچند مجموع اشتباهات در ۲۰ سال گذشته رخ داده، اما این لکه ننگ و شکست یک ماه مانده به بیستسالگی یازده سپتامبر در کارنامه بایدن ثبت خواهد ماند. رابرت گیتس، وزیر دفاع سابق یک بار گفت «بایدن در چهل سال گذشته، در تمام تصمیمات مهم سیاست خارجه و امنیت ملی خود اشتباه کرده است».
اتفاق کابل که آمریکا مجبور شد دیپلماتهای خود را با هلیکوپتر از پشت بام سفارت خارج کند، بزرگترین شکست آمریکا در سیاست خارجه از سقوط سایگون در سال ۱۹۷۵ محسوب میشود. حتی از سقوط موصل عراق توسط داعش بدتر است، که آن زمان هم میشد با حضور بخش کوچکی نیروی نظامی آمریکایی از آن فاجعه جلوگیری کرد.
بایدن در سخنرانی شنبه سعی کرد این شکست بزرگ را به گردن ترامپ بیندازد که اصلا متقاعدکننده نبود. در واقع وی آدرس غلط داد که باید بین «خروج کامل» یا «اضافه کردن نیروهای نظامی» انتخاب میکرده است. در واقع برای حفظ افغانستان، حدود ۲۵۰۰ مشاور آمریکایی و نیروی هوایی کافی بود. همچنین اجباری برای خروج این نیروها نبود؛ آمریکا در بسیاری از کشورها از آلمان و ژاپن گرفته تا کره جنوبی نیروی نظامی برای بیش از ۷۰ سال دارد.