تغییر اوضاع افغانستان؛ چرا چین و روسیه نگران شدند؟



تونی بلر، نخست وزیر سابق انگلستان در نخستین اظهاراتش پس از تسلط طالبان بر افغانستان گفت: خروج نیروهای متحد باعث تشویق گروه‌های جهادی خواهد شد و برخی کشورها از جمله رژیم ایران و چین و روسیه می توانند از این شرایط استفاده کنند.

در همین حال نشریه نیکی آسیا به نقل از تحلیلگران نوشت: برخی گزارشها از نگرانی چین و روسیه حکایت دارد. این دو کشور می ترسند که حکومت طالبان در افغانستان منجر به تجدید حیات افراط گرایان مسلمان در منطقه شود.

چین نگران ورود افراط گرایان مسلمان به منطقه خودمختار سین کیانگ اویغور است که با افغانستان همسایه است و محل سکونت جمعیت زیادی از مسلمانان است که ظاهراً تحت سرکوب وحشیانه پکن قرار گرفته اند. نفوذ افراط گرایان مسلمان می تواند به تروریسم و جنبش تجزیه طلب در این منطقه دامن بزند.

این منبع در ادامه نوشت: در مرود روسیه نیز در حالی که مسکو شکست آمریکا در افغانستان را بوق زده است، منابع دیپلماتیک متعددی می گویند که سیاستگذاران روسیه با خروج سریع و کامل نیروهای آمریکایی دچار مشکل شده اند.

مسکو نگران این احتمال است که افراط گرایان مسلمان بتوانند به پنج جمهوری شوروی سابق قزاقستان ، ازبکستان ، تاجیکستان ، قرقیزستان و ترکمنستان در آسیای مرکزی هجوم آورند و حضوری قدرتمند و ریشه دار در منطقه ترتیب دهند.

بی بی سی هم در گزارسی گفت: روسیه شاید در ظاهر برای به قدرت رسیدن طالبان آماده بوده باشد، اما برخی کارشناسان عقیده دارند که مسکو نیز به اندازه دیگران غافلگیر شد.

آندری سرینکو، عضو مرکز مطالعات معاصر افغانستان، معتقد است که تصمیم‌ها در لحظه گرفته می‌شود و می‌گوید: حرف زدن از استراتژی مسکو بی‌معنی است. نگرانی مسکو از این است تاثیری بر روند تغییر ساختار منطقه‌ای نداشته باشد.

برخی دیگر نیز از پیامدهای احتمالی زمام‌داری طالبان ابراز نگرانی می‌کنند.

آندری کرتونوف، رئیس اندیشکده شورای روابط بین‌الملل روسیه، معتقد است که آن‌ها توان کنترل کامل کشور، مخصوصا نواحی شمالی، را نخواهند داشت و این مساله می‌تواند تهدیدی برای روسیه و همسایگانش باشد.

به گفته او شاید اعضای القاعده یا داعش که در افغانستان حضور دارند در آسیای مرکزی دست به عملیات بزنند.

او در عین حال نگران وخامت شدید اوضاع اقتصادی در افغانستان است که به نوبه خود می‌تواند به بی‌ثباتی دامن بزند.