دهمین جلسه محاکمه «حمید نوری»، دادیار اسبق زندان گوهردشت کرج و از متهمان اعدام دستهجمعی زندانیان سیاسی در ایران، پنجشنبه 11 شهریور، (2 سپتامبر) در دادگاه استکهلم، پایتخت سوئد پیگیری شد.
این جلسه به شنیدن شهادت نصرالله مرندی، زندانی سیاسی سابق که شاهد قتل عام تابستان 1367 و از شاکیان اصلی پرونده نوری است، اختصاص یافت. او پیشتر در مصاحبه اختصاصی با «العربیه» از مشاهدات و محتوای شهادتنامهاش علیه نوری سخن گفته بود.
مرندی در جلسه امروز مشاهدات مستقیم خودش در زندان و همچنین حضور در «راهروی مرگ» و قرار گرفتن مقابل «هیئت مرگ» را در اختیار دادگاه قرار داد.
او از مواجههاش با حمید نوری در بهار 66، همچنین از رفتارهای خشن «پاسدارها» در زندان گوهردشت سخن گفت. او هم همچون ایرج مصداقی، دیگر شاکی پرونده حمید نوری از «ناصریان» و «لشکری» نام برد.
مرندی گفت، در اتاق هیئت مرگ پنج نفر شامل ابراهیم رئیسی، حسینعلی نیری، مرتضی اشراقی، مصطفی پورمحمدی و اسماعیل شوشترى حضور داشتند. او افزود که در آن زمان رئیسی و پورمحمدى را نمیشناخت ولی مصاحبههای سه نفر دیگر را در روزنامهها خوانده بود و آنها را میشناخت.
در ادامه جلسه دادگاه، او شهادت داد كه در سال 66 خودش و ساير زندانيان چندين بار توسط نوری و ناصريان بهصورت جمعی مورد ضرب و شتم قرار گرفته بودند و يك زندانی به اسم «علی طاهرجویان» كه توسط آنها برای دادن اطلاعات بند مورد فشار قرار گرفته بوده با نفت خودسوزی كرد و بهدليل عدم رسیدگی عمدی پس از چند روز جان خود را از دست داد.
مرندی گفت: «از 8 مرداد 67 اعدامها در گوهردشت شروع شد. در اين زمان ناصريان، حميد عباسی و داوود لشکری افرادی بودند كه مأموریت آماده كردن زندانیها را برای بردن نزد هيئت مرگ برعهده داشتند.»
مرندی در پاسخ به سوال دادگاه در خصوص اینکه در مورد این افراد چه چیزی شما را به این نتیجه میرساند که اعدام شدهاند گفت که «هرکس میرفت برنمیگشت» و بعد هم خانوادههایشان دنبالشان میگشتند و خبری از آنها نداشتند. او گفت: «اولش برای ما باورپذیر نبود.»
او توضیح داد که در روزهای بعد، زندانیان «گروه گروه» به راهروی مرگ برده میشدند و تک به تک به «اتاق مرگ» برده میشدند تا مقابل هیئت مرگ قرار گیرند.
او با اشاره دست ردیف، ترتیب و جایگاه قضات دادگاه را به قاضی دادگاه استکهلم نشان و گفت: “[مرتضی] اشراقی دادستان انقلاب و [حسینعلی] نیری قاضی شرع ایستاده بودند و کنارشان [مصطفی] پورمحمدی بود. سمت چپ [حسینعلی] نیری و [ابراهیم] رئیسی نشسته بود.”
اهمیت این دادگاه و استدال دادستانی چیست؟
پیشتر شکایت بازماندگان کشتار زندانیان دهه شصت در دادگاه ایران تریبونال که یک دادگاه نمادین برای تهیه سند و مدرک از آن واقعه بود، مطرح شده؛ اما این اولین بار است که در یک دادگاه رسمی، فردی به اتهام مشارکت در قتل عمد زندانیان سیاسی ایران محاکمه میشود.
استدلال دادستان سوئدی این است که وقتی جرم جنایت علیه بشریت در ابعادی بسیار گسترده رخ بدهد، همه دادگاهها صلاحیت جهانی برای بررسی آن را دارند.
بازماندگان کشتار و خانوادههای کشتهشدگان امیدوارند دادگاه نوری نقطهای برای آغاز رسیدگی بینالمللی به کشتارهای دهه 60 بهخصوص کشتار تابستان 67 و مجازات عاملان و آمران آن باشد.