رژیم ایران در برابر بازیگر اصلی صحنۀ سیاسی افغانستان

آیا خروج آمریکا از افغانستان حقیقتاً نگرانی‌های امنیتی حکومت ایران را برطرف می‌کند؟

در پاسخ به این پرسش‌ رادیو فرانسه، قاسم شعله‌سعدی، حقوقدان و تحلیلگر مسائل ایران، از جمله گفته است:

تفاهم لحظه‌ای طالبان و رژیم اسلامی ایران به دلیل تضادهای ایدئولوژیک دو طرف، لزوماً تفاهمی موقتی است که حول هدف مشترک بیرون راندن ارتش آمریکا از افغانستان شکل گرفت، اما، با دور شدن آمریکا از افغانستان این تفاهم دیگر به هیچ وجه فاکتور مثبت امنیتی برای جمهوری اسلامی به شمار نمی‌رود. از یاد نبریم که عامل حضور آمریکا در منطقه از آغاز جمهوری اسلامی و به ویژه جنگ با عراق بود که در پدیداری آن شخص خمینی نقشی اساسی داشت.

جمهوری اسلامی هم عامل استقرار آمریکا در منطقه بوده هم عامل ائتلاف اسرائیل و کشورهای عرب منطقه علیه ایران به شمار می رود، به طوری که اسرائیل توانسته به یمن همین ائتلاف‌ عملاً به همسایه ایران تبدیل بشود. به عبارت دیگر، ما با وضعیت تازه‌ای روبرو هستیم که در آن دو ملت ایران و افغانستان در نبرد مشترک خود علیه دو نظام طالبانی در کابل و تهران بیش از گذشته به یکدیگر نزدیک شده‌اند.

خروج آمریکا از افغانستان در عین حال نگرانی‌های امنیتی حکومت اسلامی ایران را برطرف نمی‌کند. بالعکس خطر وقوع جنگ میان طالبان و جمهوری اسلامی از این پس بیش از هر زمان محتمل است.

اولاً، خروج نظامی آمریکا از افغانستان بمنزلۀ پایان نفوذ آمریکا در افغانستان نیست. با روی کار آمدن دوبارۀ طالبان در افغانستان، در واقع مثلث واشنگتن، ریاض و اسلام‌آباد از نو به بازیگر اصلی صحنۀ سیاسی افغانستان تبدیل شده است و هر وقت منافع این مثلث ایجاب بکند جنگ میان طالبان و حکومت اسلامی ایران امکانپذیر می‌شود، آنهم با این همۀ سلاح‌ها و تجهیزات نظامی آمریکایی که بی صاحب در افغانستان رها شده است. با استفاده از همین سلاح‌ها طالبان موفق شدند درۀ پنجشیر را تصرف کنند، در حالی که حتی ارتش سرخ نتوانسته بود به چنین موفقیتی دست یابد.

ثانیاً، عامل جدیدی که می تواند به منشاء نگرانی امنیتی جمهوری اسلامی تبدیل شود، همسویی سنی مذهبان ایران با حکومت طالبان است به طوری که آن را از این پس پشتیبان خود در مقابل ظلم و تعدی حکومت شیعه ملایان می‌دانند.”