بسیاری از نوجوانان و بهویژه دختران جوان از آسیبهای روحی ناشی از استفاده از شبکه اجتماعی اینستاگرام سخن گفتهاند. انتقاد از اینستاگرام و آنچه این شبکه اجتماعی با نوجوانان میکند، در آمریکا شدت گرفته است. در چنین شرایطی، شرکت مادر، فیسبوک و مدیر آن، مارک زاکربرگ، بر آنند تا نسخه جدیدی از اینستاگرام برای کودکان زیر ۱۳ سال راهاندازی کنند.
انتقادها از اینستاگرام متنوعاند. برخی از نوجوانان از “مقایسه” سخن میگویند. مقایسه خود با دیگران. مقایسهای که منجر به آسیبهای روحی این دسته از کاربران جوان میگردد. برخی به علت آنکه از منظر زیبایی و تناسب اندام نمیتوانند با دیگران رقابت کنند، خود را طرد شده و تنها حس میکنند.
آسیبهای روحی اینستاگرام
انتقاد از شبکه اجتماعی اینستاگرام، پدیده جدیدی نیست. اما این بار، آنچه روزنامه وال استریت ژورنال منتشر کرده، بر دامنه این انتقادها افزوده است.
در این گزارش، آسیبهای روحی جوانان و نوجوانان مطرح شده است. از آن جمله انتظارات غلطی که تصاویر منتشر شده در این شبکه اجتماعی در بین کاربران جوان خود ایجاد میکند. این تصاویر ناب، که هیچگاه تصویری کامل از یک انسان نیستند، غیرمستقیم رفتار و روش خاصی را به کاربران جوان و کمتجربه تحمیل میکنند.
وال استریت ژورنال در گزارش خود نوشته است که بهرغم اطلاع مدیران و مسئولان فیسبوک از آسیبهای روحی نوجوانان در سایه استفاده از این شبکه اجتماعی، مدیران فیسبوک تلاش برای پنهان کردن این اطلاعات داشتهاند.
خبرنگاری که موفق به دستیابی به نسخهای از گزارش داخلی فیسبوک شده است، جف هورویتز، در مصاحبه با فرستنده تلویزیونی سیانبیسی آمریکا جملهای از این گزارش را این چنین نقل کرده است: «ما تصویر نوجوانان دختر درباره بدن و پیکرشان را تخریب میکنیم.»
برخلاف گزارش وال استریت ژورنال درباره پیامدهای خطرناک و مخرب روحی استفاده از اینستاگرام و از جمله افسردگی و برهم زدن عادت غذایی جوانان، مارک زاکربرگ از نقش مثبت این شبکه اجتماعی در روابط گروهی نوجوانان سخن گفته است.
زاکربرگ در برابر نمایندگان کنگره آمریکا مدعی شده بود که گسترش روابط جمعی جوانان از طریق این شبکه اجتماعی توانسته سلامت روحی آنها را سبب شود.
حدود ۲۲ میلیون نوجوان فقط در ایالات متحده آمریکا از اینستاگرام استفاده میکنند. زاکربرگ میگوید این جوانان از این شبکه اجتماعی برای تماس با دوستان، برای سرگرمی و کسب اطلاعات استفاده میکنند. فیسبوک مدعی است که ۸۱ درصد از کسانی که از اینستاگرام استفاده میکنند، از ارتباط جمعی گستردهتری با دوستان خود برخوردارند.
مارک زاکربرگ و دیگر مسئولان فیسبوک نگران آن هستند که با محدود شدن دسترسی به اینستاگرام، بخش قابل ملاحظهای از کاربران خود را از دست بدهند.
جورجیا ولز، خبرنگار وال استریت ژورنال گفته است حتی اگر اطلاعات خود فیسبوک ثابت کنند که اینستاگرام برای نوجوانان و بهویژه دختران مضر است، فیسبوک به تلاش خود برای جلب هر چه بیشتر کاربر ادامه خواهد داد.
به گزارش دویچه وله، جاناتان هایدت، پروفسور روانشناسی میپرسد: «من نمیتوانم محصولی را متصور شوم که بهرغم آسیب رساندن به یک سوم مشتریان بالغ خود، مجوز فعالیت در بازار را داشته باشد!» گرچه به نظر نمیرسد این انتقادها مانع از فعالیت اینستاگرام شود، اما دستکم شاید به آنجا بیانجامد که مدیران فیسبوک از راهاندازی نسخه “اینستاگرام برای کودکان” چشمپوشی کنند.