خاورمیانه؛ سناریوی بزرگتر در حال نوشته شدن است



قطار «توافق ابراهیم» در دوران بایدن متوقف نمی‌شود/ هدف بزرگ تل‌آویو، عربستان خواهد بود/ سناریوی بزرگتر در حال نوشته شدن است

علی بیگدلی» تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به فرا رسیدن سالگرد امضای توافق ابراهیم و حمایت دولت جدید ایالات متحده از ادامه عادی‌سازی روابط اسرائیل با کشورهای عربی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: با نگاهی به اخبار در یک سالگی توافق ابراهیم می‌بینیم که تاکید دولت فعلی ایالات متحده همچنان بر مسأله عادی‌سازی روابط اسرائیل با کشورهای عربی منطقه است. اینکه دیده می‌شود وزیر خارجه آمریکا در یک نشست ویدئوکنفرانسی یک سالگی این توافق را به همتایان اسرائیلی، مراکشی، اماراتی و بحرینی خود تبریک می‌گوید و از چند روز قبل اخبار مربوط به این نشست مجازی به سرتیتر رسانه‌ها تبدیل می‌شود، به صورت واضح نشان می‌دهد که دولت بایدن همانند سایر روسای جمهور آمریکا حیات سیاسی خود را مرهون دوستداران اسرائیل می‌داند.

وی ادامه داد: بایدن به نوعی می‌خواست از حمایت بیش از حد و علنی‌اش در مورد توافق ابراهیم و رفتار اسرائیل گذر کند، اما نتوانست. بایدن هرچه سعی کرد باز هم در نهایت دوستداران اسرائیل به او فشار آوردند و حالا شاهد آن هستیم که ایالات متحده یک سالگی توافق ابراهیم را با سر و صدای زیادی به سمع و نظر تل‌آویو و سایر دولت‌ها می‌رساند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: اسرائیلی‌ها فعلا به دنبال تعویق انداختن تشکیل دولت فلسطین هستند و برای این پروژه، پیشنهاد بازسازی غزه را مطرح کرده‌اند که نشان می‌دهد مجدداً صحنه بازی در حال چینش دوباره است، اما به هر ترتیب باید توجه داشت که یک سناریوی بزرگ‌تر در حال نوشته شدن است. من معتقدم توافق ابراهیم و مسائل این‌چنینی صرفاً بخشی از یک طرح بزرگ‌تر هستند. اینکه دیده می‌شود پاکستان، آذربایجان و ترکیه در آب‌های سرزمینی اسلام‌آباد اقدام به برگزاری رزمایش می‌کنند، نشان می‌دهد اوضاع منطقه در حال تغییر است. بر این اساس برجسته‌سازی یک سالگی توافق ابراهیم نشان می‌دهد که روند عادی‌سازی روابط اسرائیل با کشورهای عربی نه تنها در زمان جو بایدن کاهش پیدا نخواهد کرد، بلکه آنها به دنبال هدف بزرگ‌تر یعنی عربستان سعودی هستند.

بیگدلی افزود: اسرائیل به خوبی می‌داند که عربستان به عنوان رهبر کشورهای عربی جرأت نمی‌کند که عادی‌سازی روابطش با تل‌آویو را علنی کند؛ چراکه در داخل ریاض همچنان مخالفان سرسختی در مواجهه با این پرونده وجود دارند که می‌توانند زمینه یک طغیان داخلی را به وجود آورند. بر این اساس اگر عربستان سعودی به طرح عادی‌سازی روابط با اسرائیل نپیوندد، به نوعی می‌توان گفت که توافق ابراهیم ناقص باقی می‌ماند. درست است که کشورهایی مانند بحرین، امارات، مراکش و حتی سودان با اسرائیل روابط خود را علنی کرده‌اند اما بدون تردید عربستان شاه‌کلید پرونده عادی‌سازی روابط یا همان توافق ابراهیم است. سعودی‌ها اعلام کرده‌اند که اگر اسرائیل مایل به عادی‌سازی روابطش با ریاض است باید مسأله فلسطین حل و فصل شود و به همین دلیل معتقدم طرح اقتصادی که از سوی یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل برای فلسطین مطرح شده در حقیقت اقدامی است برای راضی نگه داشتن عربستان سعودی؛ چراکه احتمال دارد ریاض با اجرایی شدن این طرح، به سمت تل‌آویو خیز بردارد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: از سوی دیگر توجه داشته باشید که یائیر لاپید که هم‌اکنون مسئول اجرای این طرح اقتصادی است، نخست‌وزیر دوره‌ای اسرائیل خواهد بود که به نظرم آن موقع اوضاع در نمای کلی تغییر پیدا خواهد کرد. مجموع این مسائل نه تنها می‌تواند در منطقه معادلات جدیدی را به وجود بیاورد بلکه شاید سعودی‌ها به هر ترتیب به سمت اسرائیل بروند. تا جایی که اخیراً گفته شده عربستان به دنبال خرید سامانه گنبد آهنین اسرائیلی و جایگزینی آن به جای سامانه‌های پدافند هوایی پاتریوت که متعلق به آمریکا بوده، هستند. در نهایت باید بگویم که قطار توافق ابراهیم در دوران بایدن نه تنها از حرکت نمی‌ایستد بلکه ممکن است سرعت بگیرد.