به گزارش رویترز، براساس گزارش سازمان ملل و دیده‌بان حقوق بشر، بیش از یک میلیون زن و مردم مسلمان در استان سین کیانگ زندانی هستند. چین این افراد را به دلایل مختلف حتی ارتباط تلفنی با خارج به زندان انداخته و نام این کار را بازآموزی عقیدتی و سیاسی نامیده است.
اکنون بسیاری از اویغورها که در خارج از چین زندگی می‌کنند دقیقاً نمی‌دانند اعضای خانواده‌هایشان که در زندان به سر می‌برند زنده هستند یا مرده؛ و یا در کدام زندان به سر می‌برند. با اینکه چند ماه پیش مسئول ارشد حزب کمونیست در استان مسلمان نشین سین کیانگ از همه اویغورها در خارج از چین خواسته بود برای تماس با عزیزانشان با مقامات چینی ارتباط بگیرند، اما عملاً از بعضی از افراد زندانی یا مفقود خبری در دست نیست و مقامات چینی هم در این باره همکاری نمی‌کنند.
یکی از این افراد «زیبا مراد» است. زیبا در سال ۲۰۱۶ برای آخرین بار مادرش دکتر «گلشن عباس» را در فرودگاه رونالد ریگان واشنگتن بدرقه کرد و به او التماس کرد که به سین کیانگ بازنگردد. اما او به سین کیانگ بازگشت و مقامات چینی پاسپورت او را ضبط کردند. از آن زمان به بعد دیگر هیچ خبر موثقی از دکتر گلشن وجود ندارد و مقامات چینی هم در مورد روشن شدن وضعیت او همکاری نمی‌کنند.
وزارت خارجه چین در مورد دکتر گلشن می‌گوید که او به دلیل مسائل مربوط به تروریسم و به هم زدن نظم عمومی در زندان است و به ۲۰ سال زندان محکوم شده است.
اویغورهایی که در آمریکا زندگی می‌کنند می‌گویند فیلم‌هایی از اعضای خانواده‌هایشان پخش شده که در لباس زندانی، از آنها می‌خواهند که به چین بازگردند. آنها می‌گویند این فیلم‌ها به اجبار از زندانیان تهیه شده است و آنها نیز در صورت بازگشت به سین کیانگ، بازداشت خواهند شد.
گفتنی است سازمان ملل متحد از چین خواسته برای رسیدگی به وضعیت حقوق بشر در استان سین کیانگ، کارشناسان خود را به این استان بفرستد اما پکن تاکنون با این درخواست موافقت نکرده است. آمریکا و دیگر کشورهای غربی، به دلیل اتهامات مربوط به کار اجباری، عقیم سازی و شکنجه، کالاهای تولیدی در این استان غربی چین را تحریم کرده‌اند. بخشی از شرکت‌های غربی نیز پنبه تولیدی در مزارع این استان را تحریم نموده‌اند.
