چهار تولد برای مادران ۱۰ساله، ۱۷ تولد برای مادران ۱۱ساله، ۵۰ تولد برای مادران ۱۲ساله، ۲۷۵ تولد برای مادران ۱۳ساله و هزارو ۲۸۹ تولد برای مادران ۱۴ساله؛ این آماری بود که در آغاز دهه ۹۰ شمسی ایران ثبت شد؛ آماری از تعداد دخترانی که هنوز وارد نوجوانی نشده، مادر شده‌اند. رقمی که آن روز‌ها شاید در مقابل بیش از یک میلیون نوزادی که از مادران ۲۰ تا ۳۴ساله متولد شده بودند، چندان به چشم نمی‌آمد. حالا و تنها چند ماه مانده به آغاز قرن جدید، کودک‌همسری نه‌تن‌ها هنوز در بن‌بست مانده، بلکه کودک‌مادری هم به‌عنوان معضلی جدی پیش‌روی همه قرار گرفته است.
به گزارش شرق، طبق آمار اولیه شمار موالید امسال که از سوی سازمان ثبت احوال کشور منتشر شده است، از ۳۰ اسفند ۹۹ تا ۱۶ مهر ۱۴۰۰، یعنی در حدود شش ماه، ۷۹۱ کودک از مادران ۱۰ تا ۱۴ساله متولد شده‌اند؛ آماری رسمی که موالید حاصل از ازدواج‌های غیررسمی، ازدواج با اتباع بدون هویت و همچنین بدون شناسنامه‌ها جایی در آن ندارد. درست مثل «مینا»؛ فقط ۱۴ سال داشت وقتی گفتند از این به بعد شوهر داری. به او گوشزد شده بود دیگر زن یک خانه است و باید زن خوبی باشد.
اتفاقا عروسی را هم دوست داشت، اما بعد از آن شب دیگر هیچ چیزی را دوست نداشت. اولین شبی که بوی یک مرد را شناخت از خودش هم متنفر شد. شکمش که بالا آمد، فهمید علاوه بر زن شوهردار بودن حالا باید مادری کند؛ یعنی قرار بود کسی او را «مامان» صدا بزند؟ عبارت غریبی به گوش‌هایش می‌آمد. او دلش برای خاله‌بازی با بچه‌های همسایه تنگ شده بود، اما صدای گریه نوزاد نمی‌گذاشت به چیز دیگری فکر کند. او خودش را هم گم کرده بود، اما به خودش قول داده بود اجازه نمی‌دهد فرزندش بدون هویت بزرگ شود: «شوهرم که ما را گذاشت و رفت، برای مدتی از این خانه به خانه در رفت‌و‌آمد بودم. بعد از زایمان کمردرد شدید گرفتم. بعد‌ها فهمیدم کم‌خونی حاد هم دارم. اما خدا پدرشان را بیامرزد که در یک خانه امن به ما جا دادند و کار‌های شناسنامه را هم پیگیری کردند. اندازه یک مادربزرگ قرص و دارو می‌خورم، اما حداقل شاید فرزندم شانس بهتری نسبت به من داشته باشد».
دنی که خودش رشد نکرده، چطور می‌تواند میزبان یک جنین شود؟
مهدیه، سارا، مینا و بهار هم کودک‌همسری و هم کودک‌مادری را تجربه کرده‌اند و تازه شاید در میان هزاران تجربه تلخ، خوش‌شانس بودند که این روز‌ها زندگی برایشان در مسیر سالم تری پیش می‌رود؛ اما ۱۰ تا ۱۴ سالگی که بر‌اساس جدول رشد بدن انسان، مهم‌ترین بازه رشدی دختران به حساب می‌آید، آیا زمان مناسبی برای باردار‌شدن است؟
این سؤال را از دکتر خدیجه آبادیان، دکترای تخصصی سلامت باروری و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شاهرود پرسیدیم: «به لحاظ پزشکی دختران ۱۰ تا ۱۴ سال در سن رشد قرار دارند. به‌همین‌دلیل هم حضور در سن رشد به این معنی است که بلوغ جسمانی آن‌ها هنوز کامل نشده است. بلوغ تکمیل‌نشده در واقع نشان می‌دهد که بدن فرد هنوز در ابعاد مختلف فیزیکی نیازمندی‌هایی دارد که ابتدا آن‌ها باید برطرف شده باشد. این نیاز‌ها می‌تواند از نظر تغذیه باشد. به طور مثال بدنی که هنوز در روند رشد قرار دارد، باید از نظر تغذیه تکمیل شود تا بتواند وارد فاز بعدی رشد شود. در این سن هنوز استخوان‌ها رشدشان کامل نشده است. همچنین عضلات در مسیر رشد خود قرار دارند؛ اما این رشد به فلات خود نرسیده است. اگرچه این بازه سنی برای تکمیل رشد فیزیکی می‌تواند بر‌اساس نژاد‌ها و قومیت‌های مختلف تفاوت‌های اندکی هم داشته باشد؛ اما به طور کلی این بازه سنی رشد دختران به حساب می‌آید که آن‌ها در سن کودکی و نوجوانی قرار دارند».
به گفته آبادیان بدن یک دختر در این سن در برایند بارداری قرار نگرفته است: «حالا شما تصور کنید بدنی که هنوز رشد ارگان‌هایش به اتمام نرسیده، قرار باشد میزبان یک جنین دیگر شود. نه‌تن‌ها در فاز بارداری بلکه این کودکان به واسطه اینکه هنوز دستگاه تولید مثل بالغی ندارند، برای نزدیکی و هم‌بسترشدن هم شرایط زنی که این دوران سنی را گذرانده، ندارند. در نتیجه برایند باروری در شرایطی رخ می‌دهد که حتی سیکل تخم‌گذاری هم درست نبوده و همین هم سبب اختلال برای افراد خواهد شد. پس ورود به عرصه باروری باید در زمانی باشد که ارگان‌های مرتبط با باروری هم رشد کرده باشند و سیستم هورمونال بدن یک مادر تکمیل شده باشد». حالا و با این شرایطی که از نظر علمی ما می‌دانیم که دختران بین بازه سنی ۱۰ تا ۱۴ سال تا چه اندازه از برایند باردار‌شدن از نظر جسمانی فاصله دارند، آیا این دختر که هنوز بدنش رشد کاملی نکرده است، توانایی باروری دارد و می‌تواند میزبان یک موجود دیگر باشد که لازم است آن موجود از بدن همین زن تغذیه کند؟ این متخصص سلامت باروری این‌طور پاسخ می‌دهد: «در بازه سنی که هنوز غدد تیروئید، غدد نواحی تناسلی، تخمدان‌ها و سایر ارگان‌ها در مسیر رشد قرار دارند و برای رسیدن به فلات رشد باید درست تغذیه شوند، ناگهان یک کودک در شرایط بارداری قرار می‌گیرد. همین‌جاست که ما با انواع مشکلات مرتبط با فقر آهن، کمبود کلسیم و ناقص‌ماندن رشد استخوان‌ها در این کودکان مواجه می‌شویم».
