روزنامه شرق در مطلبی با هشدار نسبت به تلاش غرب برای مقصر جلوه دادن جمهوری اسلامی در مذاکرات برجام نوشت: مهمترین مسئلهای که هنوز روشن نیست، راهبردی است که (رژیم) ایران در جریان مذاکرات پیشرو خواهد داشت. سخنان مقامات از لزوم لغو (و نه تعلیق) همه تحریمها و ضمانت عدم خروج مجدد آمریکا از برجام و راستیآزمایی، ابهامهایی را موجب شده است.
این منبع نوشت: واضحتر از آفتاب است که لغو تحریمهای اصلی آمریکا در اختیار کنگره است و در ۱۳۹۴، ۵۸ عضو سنا (به شمول چهار سناتور شاخص دموکرات) اساسا مخالف برجام بودند و اگر لغو تحریمها توسط کنگره در دستور کار قرار میگرفت، شمار بسیار بیشتری از دموکراتها به مخالفت با برجام برمیخواستند. بهعلاوه قانون کاتسا مصوب آگوست ۲۰۱۷ نیز کار را برای رفع تحریمهای غیرهستهای دشوارتر کرده است.
از سوی دیگر اگر بنا بر اتخاذ راهبردی جدید باشد، توجیه چین و روسیه و کسب موافقت و همراهی آنها بهعنوان مقدمه ضروری و الزامی است. مقامات این دو کشور، بهویژه روسیه، در هفتههای اخیر اظهاراتی داشتهاند که حاکی از موافقت آنها با تغییر راهبرد در مذاکرات نیست.
اولیانف، سفیر روسیه در وین، بهعنوان پیشانی مذاکراتی روسیه، حداقل در پنج توییت روشن کرده که روسیه با تغییر راهبرد ایران همسو نیست. اشاره او به اینکه مذاکرات باید از همان جایی شروع شود که متوقف شد یا سخن اخیر او درباره «فرهنگ دیپلماسی» و اینکه «پیشنویسهای قبلی نباید به دور انداخته شود» و دیگر اشارات او گویاست. تأکید وانگ ونبین، سخنگوی وزارت خارجه چین نیز در ششم آبان مبنیبر «نفع مشترک جامعه بینالمللی در احیای برجام در اسرع وقت» و «پیشرفتهای مهم در شش دور قبلی برای ازسرگیری تعهدات برجامی» میتواند حاکی از همسویی پکن با مسکو باشد.
شرق نوشت: تیم مذاکرهکننده ایران به یک نکته بسیار مهم دیگر باید توجه داشته باشد و آن اینکه به موازات تلاش برای ازسرگیری مذاکرات، از هماکنون تلاشی نیز برای «مقصریابی» در صورت شکست روند مذاکرات شروع شده است. «بازی مقصریابی» همیشه جزء لاینفک روندهای دیپلماتیک حساس است. در جریان خروج ترامپ از برجام اجماع بینالمللی حاصل بود که آمریکا مقصر تعلیق اجرای برجام است.
اکنون طرفهای غربی در حال فراهمکردن زمینه برای مقصرجلوهدادن ایران در صورت شکستخوردن تلاشها هستند. از شواهد مورد اشاره نیز برمیآید که حتی چین و روسیه نیز ممکن است در این رابطه با غرب همراه شوند؛ بنابراین مقامات ما ضمن کسب آمادگی برای ازسرگیری مذاکرات، باید نگاهی نیز به «بازی مقصریابی» جاری داشته باشد.