.تاق کسری بازمانده بنایی با شکوه از کاخ تیسفون است که محل برگزاری جشن ها و بارعام شاهان ساسانی بود. کاخ تیسفون در حمله اعراب به ایران ویران شد و اشیای قیمتی آن به غارت رفت.
این بنا که همچنان به عنوان یکی از شاهکارهای معماری در دوران باستان شناخته می شود، در سال ۵۵۰ میلادی ساخته شده و در جنوب شهر بغداد (که در ان هنگام جزو خاک ایران بود) قرار دارد.
طی سال های اخیر بخش هایی از تاق کسری فرو ریخته و با وجود هشدارهای مکرر دوستداران و کارشناسان آثار تاریخی ایرانی و عراقی، مسئولین دولتی این دو کشور کمترین توجهی نسبت به این هشدارها نداشته اند.
به گزارش همشهری، بازی بوروکراسی برای نجات طاق کسری با اعلام این سخن معاون میراثفرهنگی که گفته بود «عراق از ایران دعوت کند، به نجات طاق کسری میرویم.» چنان زمانبر شد که سرانجام بنیاد بینالمللی «الیف» در سوئیس در تفاهم با دولت عراق کار حفاظت از ایوان مدائن را برعهده گرفت.
طاق کسری تنها بنای ساسانی باشکوه برجایمانده از دوره ساسانی در خارج از مرزهای امروزی ایران است که در دوران خسروانوشیروان ساسانی در شهر باستانی تیسفون و در حوزه نفوذ ایران ساسانی احداث شد و اکنون در جنوب بغداد قرار دارد. طاق کسری بزرگترین طاق خشتی جهان است که بخشهایی از آن در آستانه سال2021 میلادی برای دومینبار طی یکسال فروریخت.
همزمان با فروریختن بخشهایی از طاق کسری و ایوان مدائن، کارزارهای مردمی در ایران به راه افتاد و مردم ایران در یک کارزار از وزیر میراثفرهنگی خواستند نجات طاق کسری را در اولویت قرار دهد. در کارزاری دیگر که امضای هنرمندان بنام نیز در آن مشاهده شد، از دو دولت ایران و عراق خواسته شد همکاری برای مرمت طاق کسری در دستور کار دو دولت باشد.
11تن از باستانشناسان و معماران و مرمتگران ایرانی در داخل و خارج از کشور نیز در نامهای به وزارت میراث فرهنگی، اعلام کردند حاضر به کمک مالی و فنی در مرمت طاق کسری هستند. رسانههای عراقی دولت این کشور را به بیتوجهی به وضعیت طاق کسری و ایوان مدائن متهم و از آن دولت خواستند حفاظت از طاق کسری را در اولویت قرار دهد.
نصب داربست تخصصی برای جلوگیری از ریزش طاق کسری
بنیاد بین المللی حفاظت از میراث در مناطق درگیر برای جلوگیری از فروپاشی بیشتر، در یک اقدام اضطراری طاق کسری را به داربستهای تخصصی مجهز خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری مهر، طاق تیسفون (طاق کسری) واقع در ۴۰ کیلومتری جنوب بغداد در قرن ششم پس از میلاد ساخته شده است. این طاق بزرگترین طاق آجری جهان و بزرگترین طاق ایستاده است که تا دوران مدرن ساخته شده است. این کاخ بخشی از مجموعه کاخهای ساسانی است که با ارتفاع ۳۷ متر و عرض ۲۶ متر آن را به یک بنای تاریخی و فرهنگی منحصر به فرد تبدیل کرده است.
این بنای تاریخی در حال فروپاشی مورد توجه جهانی قرار دارد اما اقدامات حفاظتی مناسبی از آن نمیشود ولی به تازگی بنیاد بین المللی حفاظت از میراث در مناطق درگیر (الیف) در سوئیس اعلام کرده که طاق کسری یک چالش حفاظتی بسیار مهم است و مجموعهای از ریزشهای جزئی طاق آجری در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ ضرورت اقدامات تثبیت آن را نشان میدهد. پس از ارزیابی حفاظتی ALIPH که به درخواست وزارت فرهنگ، گردشگری و آثار باستانی عراق در نوامبر ۲۰۲۰ تأمین مالی شد، این پروژه اقدامات اضطراری فوری توصیه شده را اجرا خواهد کرد.
برای جلوگیری از فروپاشی بیشتر، این پروژه دارای داربستهای تخصصی خواهد بود که طاق را پشتیبانی میکند و حسگرهایی را برای نظارت بر شکافهای بنا نصب میکند. این کار توسط یک اسکن سه بعدی با وضوح بالا پشتیبانی میشود که توسط ALIPH تأمین میشود و توسط ICONEM (یک استارت آپ نوآورانه که در دیجیتالی کردن سایتهای میراث فرهنگی در معرض خطر به صورت سه بعدی تخصص دارد) در ژانویه ۲۰۲۱ تهیه شده است. پس از تثبیت طاق، تیمهای مختلفی طرح حفاظت کامل از این بنا را توسعه خواهند داد.
.