تنها از ابتدای امسال تاکنون لیر ترکیه حدود یکسوم ارزش خود را در مقابل دلار از دست داده است. این در حالی است که طی پنج سال گذشته نیز ارزش لیر ترکیه با تلاطمهای اقتصادی یا سیاسی همواره ریزش داشته است.
سال ۲۰۱۵ هر دلار آمریکا معادل ۲.۵ لیر ترکیه بود و اکنون هر دلار بیش از ۱۰ لیر معامله میشود.
دور پیشین سقوط ارزش لیر ترکیه پس از دستور رئيس جمهور ترکیه برای اخراج ۱۰ سفیر کشورهای غربی در اوائل آبان رخ داد که باعث شد ارزش آن ناگهان ۱.۶ درصد کاهش یابد.
در آن زمان رجب طیب اردوغان پس از آنکه ۱۰ سفیر کشورهای غربی خواستار آزادی عثمان کاوالا، فعال مدنی ترک، شدند، از وزیر خارجه دولت خود خواست که این سفیران را «عنصر نامطلوب» اعلام کند.
در نتیجه این تلاطم سیاسی ارزش لیر بهطور ناگهانی حدود ۱.۶ درصد کاهش یافت.
علاوه بر این بحران دیپلماتیک، گروه ویژه اقدام مالی، نیز تقریباً همزمان اعلام کرد که ترکیه را در فهرست «خاکستری» خود قرار داده است.
گروه ویژه اقدام مالی، «افایتیاف»، گروهی بینالمللی است که با هدف مبارزه با پولشویی در سطح جهانی فعالیت میکند و قرار گرفتن ترکیه در فهرست خاکستری این گروه زمینه را برای کاهش بیشتر ارزش لیر فراهم کرد.
اما دور جدید سقوط لیر پس از آن آغاز شد که بانک مرکزی با نادیده گرفتن حساسیت شدید بازار، نرخ بهره بانکی را به میزان دو درصد کاهش داد که بسیار بیشتر از انتظارات بازار بود.
در مقابل، انتشار خبر کاهش آمار بیکاری در ترکیه که پیشبینی میشد بر جو روانی بازار ارز در ترکیه نیز اثر مثبت بگذارد، تأثیری در روند کاهش پول ترکیه نداشت؛ همچنانکه دو بار برکناری رئیس بانک مرکزی ترکیه در دو سال اخیر نیز تاثیری در بهبود روند نزولی ارزش پول ملی این کشور نگذاشته است.
در عین حال رسیدن نرخ تورم ترکیه به بالاترین سطح سه سال اخیر نیز بیش از پیش تمایل شهروندان این کشور را برای نگهداری دلار به منظور حفظ ارزش پول شخصی خود افزایش داده است.
به گزارش رادیو فردا، در مجموع، نگرانی از وضعیت تورم حدود ۲۰ درصدی، نرخ بهره، کسری بودجه و تنشها و کشوقوسهای سیاسی ترکیه با کشورهای غربی کماکان بر لیر ترکیه فشار میآورد و باعث فروش بالای آن و جایگزینی آن با دلار و یورو و پوند در میان مردم شده است.
در حال حاضر نرخ برابری هر دلار به بالاتر از ۱۰ لیر، هر یورو بیش از ۱۱.۵ لیر و هر پوند نزدیک به ۱۴ لیر رسیده است.