دو روز بعد از اظهارات رجیب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در مورد سیاست پولی این کشور، ارزش لیر در مقابل دلار آمریکا روز گذشته و امروز بیشتر از ۱۰ درصد افت کرده است.
این در حالیست که برای نخستین بار پس از چندین سال، دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه، مجدداً با اعتراضات خیابانی روبرو شده است. برخی از معترضین، خواستار استعفای اردوغان شده و اعلام کردند که با دلار ۱۳ و نیم لیره ای، زندگی آنها، روز به روز دشوارتر میشود.
بسیاری از روزنامههای چاپ آنکارا، عکس و تیتر صفحه نخست خود را به موضوع گرانی دلار اختصاص داده و نسبت به تنگنای مالی شدید دهها میلون نفر از مردم فقیر، هشدار دادند.
اعتراض به فقر، تنگنای مالی و خطر گرسنگی برای میلیون ها خانوار ترکیه ای در حالی مطرح شده که حزب حاکم، معتقد است که باید، مردم دست از پرخوری بردارند و توقعات خود را پایین بیاورند!
علی باباجان اقتصاددان مشهور و رهبر حزب آینده گفته است: «جناب اردوغان بس است. چرا نمیخواهید وضعیت را کنترل کنید؟ گذر دلار از ۱۳ لیره، تبعات سنگینی دارد و ما داریم به تمام معنی غرق میشویم.»
سلجوق گچر از اقتصاددانان ترکیه نیز گفت: «دلار از کنترل خارج شده است. وضعیت فعلی تداوم دارد و رسیدن نرخ ۱ دلار به ۱۵ لیره، پیش بینی عجیب و بدبینانهای نیست.»
همزمان با افزایش مجدد نرخ دلار، برای چندمین بار متوالی در سال جاری میلادی، نرخ بنزین، گازوئیل، نان، گوشت و دیگر مواد غذایی نیز در ترکیه بالاتر رفت و همه این اتفاقات در حالی روی داده که میلیونها نفر از کارگران ترکیه، حقوق کف ۳ هزار لیرهای دریافت میکنند و قرار است قیمت هر ۱ قرص نان ۲۳۰ گرمی به ۴ لیره برسد.
اردوغان، اما از سیاستهای دولت خود دفاع کرده و گفته سیاستهای سختگیرانه پولی، “نرخ تورم را کاهش نخواهد داد.
حدود یک ماه پیش هم تصمیم رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه تصمیم به اخراج سفرای کشورهای غربی از این کشور گرفت که این اقدام با شوک به اقتصاد این کشور باعث افت ارزش لیر شد.
با این حال باید منتظر ماند و دید، رجب طیب اردوغان و حزب عدالت و توسعه که پیشتر کارنامهای قابل قبولی در ایجاد نظم اقتصادی از خود به یادگار گذاشته بود، شرایط پیش آمده را مدیریت خواهد کرد یا احوال او و مردم ترکیه سختتر از این خواهد شد؟
یک کارشناس مسایل بین الملل در تهران در این باره می گوید ناآرامیهای اقتصادی ترکیه دلایلی کاملا سیاسی دارد. او معتقد است مردم از سیاستهای اردوغان خسته شدهاند.
فریدون مجلسی گفت: مردم ترکیه میدانند این شرایط دلیل اقتصادی ندارد که به گفته اردوغان با صادرات درست شود. آنها به خوبی دریافتهاند که در پسِ پشت این وضعیت فعلی، بی نظمی اقتصادی ناشی از اقدامات نظامی و بلندپروازیهای حساب نشدهِ شخص اردوغان است که این چنین آینده ترکیه را به خطر انداخته است.
وی افزود: حال و روز اردوغان به قدری آشفته است که حتی از درون حزب حاکم “عدالت و توسعه” هم نقد و هجمههایی را متوجه خود میبیند و واهمه این را دارد که مجبور به پذیرش انتخابات زودهنگام شود. آنهم در شرایطی که به نظر نمیرسد، ترمیم فضای پرچالش فعلی به راحتی میسر شود.