لیر ترکیه از زمانی که بانک مرکزی آن کشور نرخ بهره را در اوایل سال جاری کاهش داد در حال سقوط آزاد بوده است. واحد پول ملی ترکیه بیش از ۵۰ درصد از ارزش خود را در برابر دلار امریکا از دست داده است و نرخ تورم سالانه در ماه گذشته از ۲۱.۳ درصد نیز گذشت.
این در حالیست که رئیس جمهور ترکیه تاکید می‌کند که کاهش نرخ بهره برای اقتصاد کشورش بسیار سودمند است.
اما کارشناسان هشدار می‌دهند که کاهش ارزش لیر بار سنگینی را بر دوش شهروندان عادی ترکیه می‌گذارد و اکنون آنان در بحبوحه افزایش قیمت‌ها برای تامین مخارج زندگی خود با مشکل مواجه هستند. قیمت نان تنها در ماه گذشته افزایشی ۲۵ درصدی داشته و صف‌های طولانی مردم خارج از نانوایی‌های یارانه‌ای متعلق به شهرداری‌های محلی ایجاد شده اند. قیمت آرد ظرف مدت یک سال ۳۰۰ درصد افزایش داشته در حالی که قیمت سایر اقلام اساسی مانند شیر و پنیر به دلیل افزایش هزینه‌ها ۴۷ درصد افزایش قیمت داشته اند.
حتی پیش از آن که اردوغان روز پنجشنبه حداقل دستمزد را ۵۰ درصد افزایش دهد نیز قدرت خرید دائما در برابر دلار امریکا کاهش یافته، زیرا ترکیه کشوری است که بسیاری از اقلام ضروری از جمله وسایل نقلیه و سوخت را وارد می‌کند. بیش از ۴۲ درصد از کارگران ترکیه حداقل دستمزد رسمی را دریافت می‌کنند.
ماه گذشته، برای نخستین بار در یک دهه اخیر این دستمزد به زیر ۳۰۰ دلار رسید و در حال حاضر ۴۲۵۳ لیر (۲۵۲ دلار) است.این برآورد‌ها حاکی از آن است که هر کارگری که کم‌تر از ۱۳ هزار لیره درآمد داشته باشد فقیر محسوب می‌شود.
این در حالی است که قیمت مسکن در ماه اکتبر نسبت به زمان مشابه در سال گذشته افزایشی ۴۰ درصدی داشته و از آن زمان تاکنون به طور مستمر با افزایش مواجه بوده و قیمت‌ها تقریبا روزانه تغییر می‌کنند. قیمت خودرو نو و دست دوم نیز با افزایشی ۵۰ درصدی مواجه بوده است.
نکته دیگر آن که ترکیه برای گاز طبیعی و نفت به منابع خارجی به ترتیب به میزان ۹۹ و ۹۳ درصد وابسته است. بر اساس داده‌های تجارت خارجی، ترکیه ۴۱ میلیارد دلار برای واردات انرژی در سال ۲۰۱۹ پرداخت کرده است. در سال ۲۰۲۱ میلادی، با ادامه افزایش مصرف ترکیه قیمت جهانی نفت و گاز طبیعی بیش از ۱۰۰ درصد افزایش یافته است.
