برجام؛ ممکن است در وین یک توافق حداقلی شکل بگیرد



با سفر یک مقام وزارت خارجه کره جنوبی به اتریش، این ارزیابی تقویت شد که ممکن است در وین یک توافق حداقلی در باره برجام شکل بگیرد.

به گفته خبرگزاری رسمی کره جنوبی، معاون وزارت خارجه این کشور برای دیدار و گفت و گو با مذاکره کنندگان احیای توافق برجام که در وین در حال برگزاری است، عازم اتریش شده است. کره جنوبی عضو توافق هسته ای برجام نیست اما بخش بزرگی از دارایی های مسدود شده ایران در این کشور است.

دلیل انسداد این دارایی ها که مربوط به صادرات نفت ایران به کره جنوبی بوده، تحریم های مالی و بانکی ایالات متحده است.

دور هشتم مذاکرات احیای برجام از روز گذشته پس از وقفه ای چند روزه به مناسبت آغاز سال نوی میلادی، از سرگرفته شده است.

به گفته سفیر سابق جمهوری اسلامی در لندن، این بار ممکن است در وین یک توافق حداقلی شکل بگیرد.

جلال ساداتیان می گوید: سخت است نتیجه مذاکرات را پیش بینی کرد. ولی به نظر می‌آید جمهوری اسلامی اجبار دارد در هر صورت به یک توافقی دست پیدا کند. چون با تهدید‌هایی روبرو است؛ تهدید اول آژانس است که اگر آژانس گزارشات منفی خود را ادامه بدهد و قطعنامه‌ای علیه ایران صادر شود، پرونده را به شورای امنیت ارجاع می‌دهند که در این شرایط روی چین و روسیه هم نمی‌توان حساب کرد.

دومین تهدید این است که در دوره ترامپ مواضع اروپایی‌ها با آمریکا فاصله پیدا کرده بود. آمریکایی‌ها هم که عضو برجام نبودند نمی‌توانستند مکانیزم ماشه و اسنپ بک را فعال بکند. اما در این دور از مذاکرات اروپایی‌ها کاملاً به آمریکا نزدیک شدند و هیچ بعید نیست اگر ایران سرسختی کند، توافق بکنند که اسنپ بک فعال بشود؛ یعنی ۶ قطعنامه قبلی هم علیه ایران احیا شود. در این شرایط طبیعتاً موقعیت ایران بیشتر به خطر می‌افتد.

در واقع در دوره ترامپ اگر تحریم‌های آمریکا وجود داشت، ولی دیگر کشور‌های دنیا موظف به تبعیت نبودند. ولی زمانی که تحریم‌ها در حیطه سازمان ملل و شورای امنیت باشد همه کشور‌ها اعم از ضعیف و غنی مجبور به اطاعت و تبعیت از مصوبات شورای امنیت خواهند بود. در این شرایط واضح است که ایران موقعیت سخت تری پیدا می‌کند. با توجه به این تحلیل به نظر می‌رسد ایران به دنبال یک توافق است.

این دیپلمات سابق می گوید: شرایط داخلی ما هم وضعیت خوبی ندارد و مردم بسیار در فشار هستند. دولت هم در بودجه سال آینده خود دچار مشکلات فراوانی است که با این روند بر مشکلات مردم نیز افزوده خواهد شد؛ لذا تنها راه توافق در حیطه برجام است تا فشارها کم شود. البته آمریکایی‌ها می‌گوید که همه تحریم‌ها را نمی‌تواند لغو بکند یا ضمانت و خسارت بدهند، زیرا کنگره برخی از تحریم‌ها را تصویب کرده است یا ضمانت و خسارت باید مصوبه کنگره باشد که به دو سوم آراء کنگره نیاز است و دولت بایدن نیز اکثریت شکننده‌ای را در کنگره و سنا دارد.

وی افزود: در حالی که شرایط اینگونه است و دولت آمریکا هم کار زیادی نمی‌تواند بکند، ایران ناچارا به فکر این است که به یک راه حلی برسد. ایران ناچار به توافق است. راه حل‌هایی هم جسته و گریخته شنیده می‌شود که گفتگو‌ها به جای خواسته حداکثری بر مبنای خواسته حداقلی شکل بگیرد. در حقیقت به جای توافق بر سر بازگشت آمریکا به برجام، برخی تحریم‌ها برداشته بشود و ایران هم به برخی تعهدات خود باز گردد.