در دومین روز از سرگیری مذاکرات برجام در وین، تحرکات هیاتهای مذاکره کننده افزایش یافته است. امروز خبری مهم منتشر شد که نشان از تحول تازه در مذاکرات دارد. معاون وزیر خارجه کره جنوبی برای مذاکره با طرفین برجام وارد وین شد. وی در اولین ملاقات خود با رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران دیدار کرد.
وزارت خارجه کره جنوبی بدون ذکر جزئیات این دیدار گفت که رابرت مالی مقام کرهای را در جریان آخرین تحولات مذاکرات هستهای گذاشت. حضور این مقام ارشد کرهای در مذاکرات احتمالا برای رایزنی درباره چگونگی آزادسازی منابع مسدود شده ایران است.
همچنین گفته میشود که نماینده ویژه آمریکا امروز با دیپلماتهای عربستان سعودی در وین دیدار کرده است. طبق شنیدهها این دیدار در هتل ماریوت که عموما جلسات هیات آمریکایی با گروه ۱+۴ برگزار میشود صورت گرفت. گفته می شود که نمایندگان سه کشور اروپایی نیز در این جلسه حضور داشتند.
در همین حال سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفته مذاکرات وین پیشرفت اندکی را نشان داده و ایالات متحده امیدوار است که در این هفته پیشرفتهایی در همین راستا به دست آید. وی در پاسخ به پرسشی در خصوص لغو تحریمها گفت٬ این موضوع در کانون مذاکرات کنونی قرار دارد .
با این حال سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اضافه کرد، در خصوص این مسائل تا زمانی که همه مورد توافق صورت نگیرد، باید این طور حساب کرد که روی هیچ چیز توافق نشده است. بنابراین، من نمی خواهم از جایی که هستیم، جلوتر بروم.
ممکن است در وین یک توافق حداقلی شکل بگیرد
به گفته سفیر سابق جمهوری اسلامی در لندن، این بار ممکن است در وین یک توافق حداقلی شکل بگیرد.
جلال ساداتیان می گوید: سخت است نتیجه مذاکرات را پیش بینی کرد. ولی به نظر میآید جمهوری اسلامی اجبار دارد در هر صورت به یک توافقی دست پیدا کند. چون با تهدیدهایی روبرو است؛ تهدید اول آژانس است که اگر آژانس گزارشات منفی خود را ادامه بدهد و قطعنامهای علیه ایران صادر شود، پرونده را به شورای امنیت ارجاع میدهند که در این شرایط روی چین و روسیه هم نمیتوان حساب کرد.
دومین تهدید این است که در دوره ترامپ مواضع اروپاییها با آمریکا فاصله پیدا کرده بود. آمریکاییها هم که عضو برجام نبودند نمیتوانستند مکانیزم ماشه و اسنپ بک را فعال بکند. اما در این دور از مذاکرات اروپاییها کاملاً به آمریکا نزدیک شدند و هیچ بعید نیست اگر ایران سرسختی کند، توافق بکنند که اسنپ بک فعال بشود؛ یعنی ۶ قطعنامه قبلی هم علیه ایران احیا شود. در این شرایط طبیعتاً موقعیت ایران بیشتر به خطر میافتد.
در واقع در دوره ترامپ اگر تحریمهای آمریکا وجود داشت، ولی دیگر کشورهای دنیا موظف به تبعیت نبودند. ولی زمانی که تحریمها در حیطه سازمان ملل و شورای امنیت باشد همه کشورها اعم از ضعیف و غنی مجبور به اطاعت و تبعیت از مصوبات شورای امنیت خواهند بود. در این شرایط واضح است که ایران موقعیت سخت تری پیدا میکند. با توجه به این تحلیل به نظر میرسد ایران به دنبال یک توافق است.
این دیپلمات سابق می گوید: شرایط داخلی ما هم وضعیت خوبی ندارد و مردم بسیار در فشار هستند. دولت هم در بودجه سال آینده خود دچار مشکلات فراوانی است که با این روند بر مشکلات مردم نیز افزوده خواهد شد؛ لذا تنها راه توافق در حیطه برجام است تا فشارها کم شود. البته آمریکاییها میگوید که همه تحریمها را نمیتواند لغو بکند یا ضمانت و خسارت بدهند، زیرا کنگره برخی از تحریمها را تصویب کرده است یا ضمانت و خسارت باید مصوبه کنگره باشد که به دو سوم آراء کنگره نیاز است و دولت بایدن نیز اکثریت شکنندهای را در کنگره و سنا دارد.
وی افزود: در حالی که شرایط اینگونه است و دولت آمریکا هم کار زیادی نمیتواند بکند، ایران ناچارا به فکر این است که به یک راه حلی برسد. ایران ناچار به توافق است. راه حلهایی هم جسته و گریخته شنیده میشود که گفتگوها به جای خواسته حداکثری بر مبنای خواسته حداقلی شکل بگیرد. در حقیقت به جای توافق بر سر بازگشت آمریکا به برجام، برخی تحریمها برداشته بشود و ایران هم به برخی تعهدات خود باز گردد.