بلاتکلیفی و نگرانی دانشجویان ایرانی در اوکراین

وزارت بهداشت می‌گوید که در صورت بازگشت دانشجویان ایرانی رشته‌های علوم پزشکی از اوکراین، ظرفیت پذیرش آنها در ایران وجود ندارد. در همین حال، برای دانشجویانی که قصد بازگشت به ایران را دارند، سامانه‌ای راه‌اندازی شده است.دبیر شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز شنبه ۷ اسفند با اشاره به اینکه بیشتر دانشجویان ایرانی در اوکراین در رشته‌های پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی تحصیل می‌کنند، گفت: «ما ظرفیتی برای تحصیل این دانشجویان در کشور نداریم.»

خبرگزاری ایسنا به نقل از غلامرضا حسن‌زاده نوشت، دانشگاه‌های اوکراین در رشته‌های علوم پزشکی ”مورد تایید وزارت بهداشت نیستند”.

او با استناد به ”مصوبه‌ای” در وزارت بهداشت ایران گفته که از سال ۲۰۱۹، انتقال دانشجویان علوم پزشکی به داخل کشور ”به طور کلی ممنوع است”. این مقام مسئول در وزارت بهداشت ایران اشاره به ظرفیت‌های آموزشی و بیمارستانی برای دانشجویان رشته‌های پزشکی در ایران نتیجه گرفته که امکان پذیرش دانشجویان ایرانی در این رشته‌ها از سایر کشورها وجود ندارد و افزوده است: «’کیفیت آموزش برای ما اهمیت دارد.»

به گفته حسن‌زاده، دانشجویان ایرانی در اوکراین تنها کاری که می‌توانند انجام بدهند این است که ”در دانشگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت در کشورهای دیگر تحصیل کنند” و پس از پایان تحصیلات ”برای ارزشیابی مدارک خود در داخل کشور اقدام کنند”.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

در همین خصوص، یکی از دانشجویان ایرانی ساکن اوکراین که نخواست نامش فاش شود، به دویچه وله فارسی گفت که سفارت ایران در اوکراین از این دانشجویان خواسته تا ”اسم” و ”لوکیشن” خود را به سفارت اعلام کنند تا از طریق قطار به خارج از اوکراین منتقل شوند. این دانشجو از مقصد احتمالی این قطار ابراز بی‌اطلاعی کرد.

یک دانشجوی دیگر نیز به دویچه وله فارسی می‌گوید: «ما الان فقط به این فکر می‌کنیم که زنده بمانیم و از اینجا نجات پیدا کنیم.»

راه‌اندازی سامانه‌ای برای بازگشت دانشجویان

یک مقام مسئول در وزارت علوم ایران روز شنبه ۷ اسفند (۲۶ فوریه) از راه‌اندازی سامانه‌ای برای بازگشت دانشجویان ایرانی از اوکراین خبر داد. رئیس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم گفت دانشجویان ایرانی که در اوکراین تحصیل می‌کنند و قصد بازگشت به ایران را دارند باید در سامانه‌ای که وزارت خارجه طراحی کرده ثبت نام کنند تا ”از مسیرهای امن مشخص شده به کشور بازگردند”.

هاشم داداش‌پور توضیح بیشتری درباره این ”مسیرهای امن مشخص شده” ارائه نکرد.

سخنان او مشابه توییت روز پنج‌شنبه رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی در دولت ابراهیم رئیسی است که نوشته بود برای انتقال ایرانیان مقیم اوکراین در ”سریع‌ترین زمان ممکن از طریق پرواز هما” اقدام خواهد شد.

این در حالی است که خبرگزاری ایسنا از قول یکی از دانشجویان ایرانی در اوکراین می‌نویسد: «باند و فرودگاهی باقی نمانده است که بخواهیم از طریق هوایی منتقل شویم!»

هاشم داداش‌پور تعداد دانشجویان ایرانی در اوکراین را ۱۴۲۴ نفر اعلام کرد و افزود: «با پیگیری‌های صورت‌ گرفته اکنون این دانشجویان در سلامت و امنیت کامل به‌سر می‌برند و طی روزهای آتی با پروازهای ویژه به کشور منتقل خواهند شد.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

از سوی دیگر، شماری از دانشجویان پسر ایرانی در اوکراین، بیم دارند که در صورت بازگشت به ایران، به خدمت سربازی اعزام شوند و از تحصیل بازبمانند.

رئیس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم اما به این دسته از دانشجویان وعده داده که در شرایط خاص فعلی، ”می‌توانند برای یک بار و به مدت سه ماه در کشور حضور داشته باشند” و در صورت استمرار شرایط فعلی، این مهلت برای سه ماه دیگر نیز قابل تمدید است.

به گفته داداش‌پور، برای ادامه تحصیل دانشجویانی که از اوکراین به ایران بازمی‌گردند، ”مساعدت‌های حداکثری جهت انتقال به دانشگاه‌های هم‌سطح و هم‌تراز در داخل کشور” انجام خواهد شد.

دانشجویان ایرانی؛ در بیم و امید

با وجود وعده مقام‌های جمهوری اسلامی اما دانشجویان ایرانی که در اوکراین تحصیل می‌کنند، همچنان در بلاتکلیفی به سر می‌برند.

برخی از این دانشجویان با انتشار تصاویر و ویدئوهایی در شبکه‌های اجتماعی از ناامنی، بلاتکلیفی و حتی کمبود مواد غذایی خبر داده‌اند.

به دنبال بالا گرفتن نگرانی‌ها در این خصوص، سفیر جمهوری اسلامی در اوکراین به میان دانشجویان ایرانی در یکی از پناهگاه‌ها در شهر کی‌یف رفت و گفت: «تمام تلاش ما این است که از این شرایط جان سالم به در ببریم.»

به گزارش خبرگزاری ایسنا، منوچهر مرادی گفت که سفارت ایران نیز ”امن نیست” چرا که به گفته او، ساختمان سفارت ایران در کی‌یف، ”نزدیک چند نهاد مهم دولتی قرار دارد”.

بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی، با اشاره به اینکه از مدت‌ها قبل احتمال حمله روسیه به اوکراین افزایش یافته بود، از تعلل دولت جمهوری اسلامی برای رسیدگی به دانشجویان ایرانی در اوکراین انتقاد می‌کنند.

شماری از دانشجویان ایرانی در اوکراین با استناد به مشاهده‌های شخصی خود می‌گویند که بسیاری از کشورها، حدودا یک ماه پیش اتباع خود را از اوکراین خارج کردند.