۸۸ درصد پاسخ‌دهندگان گفته اند، یک “نظام سیاسی مردم‌سالار و دموکراتیک” را می‌خواهند و ۶۷ درصد هم مخالف ساختار و نظامی هستند که “بر اساس قوانین دینی اداره می‌شود”. بخش بزرگی شامل ۷۶ درصد نیز مخالف اداره کشور توسط نظامیان و ارتش‌اند و تنها حدود ۲۸ آن را خوب می‌دانند.
۱۸ درصد گفته‌اند که “خواهان حفظ اصول و ارزش‌های انقلاب و حامی سیاست‌های نظام و رهبری” هستند و گروه کوچکی شامل ۸ درصد “اصلاحات تدریجی در چهارچوب نظام جمهوری اسلامی” را ترجیح می‌دهد.
در پاسخ به این سوال که چه نظام سیاسی مطلوب است، ۳۴ درصد “جمهوری سکولار” و ۱۹ درصد “پادشاهی مشروطه” را نظام مطلوب دانسته‌اند. ۲۲ درصد موافق “جمهوری اسلامی” و سه درصد موافق “سلطنت مطلقه” بوده‌اند.
همچنین حدود ۳۷ درصد پاسخ‌دهندگان خواستار “ساختار سیاسی یکپارچه و متمرکز” هستند و ۱۵ درصد “ساختار سیاسی یکپارچه و غیر متمرکز”، ۱۲ درصد “ساختار سیاسی فدرال” و نزدیک به شش درصد “جدایی و استقلال ملیت خود” را ترجیح می دهند.
چه رهبری مطلوب و کدام روش‌های مبارزه موثر هستند؟
در این نظرسنجی نزدیک به ۷۸ درصد با مورثی بودن حکومت، ۷۲ درصد با قرار گرفتن یک مرجع مذهبی، ۶۶ درصد با رهبری مادام‌العمر و ۵۶ درصد با قرار گرفتن یک خدانابارو (آتئیست) به عنوان بالاترین مقام حکومت مخالفند.
در گزارش موسسه “گمان” آمده است: «احزاب با گرایش‌های مشروطه‌خواه (طرفداران پادشاهی)، سوسیال-دموکرات، ملی-مذهبی، حامیان محیط‌زیست و جبهه ملی بیش از دیگر احزاب مورد اقبال جامعه هستند».
حدود ۶۵ درصد پاسخ‌دهندگان موافق “اعتصابات سراسری برای ایجاد تغییرات سیاسی در شرایط امروز ایران” هستند. نزدیک به ۶۵ درصد “کمپین‌های اعتراضی در شبکه‌های اجتماعی” را موثر می‌دانند، ۵۲ درصد موافق ” نافرمانی مدنی” و حدود نیمی از پاسخ‌دهندگان موافق “تظاهرات و اعتراضات خیابانی” هستند.
نزدیک به ۱۹ درصد نیز با استفاده از “مبارزه مسلحانه” موافقند اما ۶۸ درصد مخالف آن هستند.
رایج‌ترین شعارها
شعار “اصلاح‌طلب، اصول‌گرا، دیگه تمومه ماجرا” برای حدود ۶۵ درصد پرسش‌شوندگان و “چه اشتباهی کردیم، که انقلاب کردیم” با ۵۸ درصد بیشترین طرفدار را داشته‌اند. ۵۳ درصد نیز، بنا بر نظرسنجی، موافق شعار “رضا شاه، روحت شاد” هستند و اقلیتی شامل ۲۱ درصد هم‌چنان طرفدار شعار “ما همه سرباز توییم خامنه‌ای، گوش به فرمان توییم خامنه‌ای” بوده‌اند. مخالفان این شعار ۶۷ درصد‌هستند. شعار “یا حسین، میرحسین” ۵ درصد موافق داشته و ۷۶ درصد با آن مخالفند.
نظرسنجی نشان می‌دهد که « میزان نارضایتی از عملکرد رئیسی در میان افراد دارای تحصیلات دانشگاهی و ساکن مناطق شهری بیشتر است. از سوی دیگر زنان بیش از مردان از عملکرد او ناراضی هستند.»
طبق گزارش “گمان”، این نظرسنجی “دیدگاه افراد باسواد بالای ۱۹ سال ساکن ایران (برابر با ٪۸۵ افراد بزرگسال در ایران) را بازتاب می‌دهد” و با “سطح اعتبار ۹۵ درصد و فاصله اعتبار ۵ درصد قابل تعمیم به این جامعه هدف است”.
شخصیت‌های تاریخی و سیاسی در جامعه چه جایگاهی دارند؟
نزدیک به ۶۶ درصد پاسخ‌دهندگان نظری مثبت و ۲۳ درصد نظری منفی به رضا شاه دارند. نتایج درباره محمدرضا شاه پهلوی نشان می‌دهد که حدود ۶۴ درصد نظر مثبت و تقریبا ۲۸ درصد نظری منفی نسبت به او دارند. همچنین حدود ۵۲ درصد به محمد مصدق نظر مثبت و نزدیک به ۲۷ درصد نظر منفی دارند.
حدود ۲۸ درصد گفته اند، به آیت‌الله خمینی، رهبر پیشین انقلاب اسلامی نظر مثبت و اکثریتی معادل ۶۴ درصد نظر منفی دارند. وضع در مورد علی خامنه‌ای، رهبر فعلی جمهوری اسلامی تقریبا مشابه روح‌الله خمینی است؛ حدود ۲۶ درصد نسبت او نظر مثبت و ۶۶ درصد نظر منفی دارند.
بر اساس گزارش موسسه “گمان” در میان شخصیت‌های اپوزیسیون ایرانی رضا پهلوی با ۳۹ درصد و نرگس محمدی و نسرین ستوده با ۱۵ درصد، مسیح علی‌نژاد با ۱۳ درصد و «محمود احمدی‌نژاد، محمد نوری‌زاد و کاوه مدنی با حدود ۱۲ درصد بیش از دیگران مورد اقبال جامعه قرار دارند. در رده‌های بعدی، میرحسین موسوی، محمد خاتمی و محمد جواد ظریف قرار دارند».
