مذاکرات احیای برجام در وین از فروردین سال گذشته آغاز و بیستم اسفند ماه در آستانه نهایی شدن متوقف شد. آمریکا برای نخستین بار پس از خروج از توافق هسته‌ای در اردیبهشت ۱۳۹۷ به طور غیرمستقیم در این مذاکرات مشارکت می‌کند.
خروج آمریکا از توافق و اعمال مجدد تحریم‌ها، صادرات نفت ایران را به شدت کاهش داد و اقتصاد این کشور را به مرز فروپاشی کشاند.
افزایش بهای نفت پس از تجاوز روسیه به اوکراین
در ماه‌های گذشته و به موازات پیشرفت مذاکرات احیای برجام فروش نفت ایران، به خصوص به چین افزایش یافت. پس از حمله روسیه به اوکراین نیز که ۲۴ فوریه آغاز شد بهای نفت در بازارهای جهانی به شدت بالا رفت و باعث شد که فروش نفت حتی با تخفیف نیز درآمدهای کلانی نصیب جمهوری اسلامی کند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
گفته می‌شود یکی از علت‌های اصلی توقف مذاکرات وین پافشاری جمهوری اسلامی بر خارج کردن نام سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا است که اکثریت اعضای کنگره با آن مخالفت می‌کنند.
یک مقام ارشد ایرانی به رویترز گفته ایران همچنان خواستار احیای برجام و برداشته شدن تحریم‌ها است اما بالا رفتن بهای نفت فرصت جدیدی به وجود آورده و به جمهوری اسلامی امکان داده با افزایش درآمدهای نفتی خیالش برای مدتی آسوده باشد و فشار اقتصادی کاهش یابد.
این مقام حکومتی می‌گوید زمان به سود ایران عمل می‌کند و برنامه‌های هسته‌ای این کشور مطابق برنامه پیش می‌رود. او با بیان این که در صورت شکست مذاکرات وین هم دنیا به آخر نمی‌رسد، افزود این واقعیتی است که اقتصاد ایران دیگر تحت تاثیر شدید تحریم‌ها و وابسته به احیای برجام نیست و چنانچه مذاکرات از سر گرفته شود مذاکره‌کنندگان جمهوری اسلامی اهرم‌های فشار بیشتری در اختیار دارند.
بالاترین میزان صادرات نفت پس از “فشار حداکثری”
به نوشته رویترز صادرات نفت خام ایران پیش از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای به رکورد روزی ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز هم رسید اما پس از اعمال “فشار حداکثری” در دولت دونالد ترامپ به روزی ۲۰۰ هزار بشکه تنزل پیدا کرد.
گرچه جمهوری اسلامی در دوران تحریم میزان دقیق صادرات نفت را به طور رسمی اعلام نمی‌کند خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام آگاه در وزارت نفت صادرات کنونی این کشور را حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز عنوان کرده که بخش بزرگی از آن با تخفیف در اختیار چین قرار می‌گیرد.
بهای نفت خام در بازارهای جهانی در ماه مارس و پس از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین به ۱۳۹ دلار در هر بشکه هم رسید که بالاترین قیمت از سال ۲۰۰۸ تا آن زمان بود.
در بودجه سال گذشته میزان صادرات نفت یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز و قیمت آن ۶۰ دلار در هر بشکه پیش‌بینی شده بود. در بودجه سال جاری میزان صادرات روزانه ۲۰۰ هزار بشکه و بهای نفت ۱۰ دلار بیشتر برآورد شده است.
در حالی که در اسفند ماه خوش‌بینی نسبت به احیای برجام افزایش یافته بود، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز چهارشنبه در جمع خبرنگاران گفت سرنوشت مذاکرات وین نامشخص و ایالات متحده برای هر سناریوی احتمالی در صورت به بن‌بست رسیدن گفت‌وگوها آماده است.
افزایش ۱۲ درصدی صادرات نفت ایران به چین
روزنامه “وال‌استریت ژورنال” هفته پیش گزارش داد در سه ماهه نخست سال جاری میلادی صادرات نفت خام ایران به چین ۱۲ درصد افزایش یافته و به ۷۵۰ هزار بشکه در روز رسیده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
چین گرچه با تحریم‌های غرب علیه روسیه به خاطر حمله به اوکراین همراهی نمی‌کند اما واردات نفت از این کشور را کاهش داده و ظاهرا برای تامین نیازهای خود به کشورهای دیگر از جمله ایران روی آورده است.
با این حال و گرچه جمهوری اسلامی با افزایش صادرات و جهش قیمت نفت به منابع جدیدی دست یافته، مشکلات اقتصادی در ایران همچنان تهدیدآمیز است و افزایش شدید قیمت‌ها به نارضایتی عمومی دامن می‌زند.
بر این پایه بسیاری از تحلیلگران معتقدند با بالا رفتن درآمدهای نفتی، نیاز فوری جمهوری اسلامی به کاهش تحریم‌ها تا حدودی رفع شده و قدرت چانه‌زنی در ادامه احتمالی مذاکرات وین را افزایش داده اما با ادامه تورم سرسام‌آور و افزایش مدام قیمت‌ها، مهار نارضایتی عمومی بدون احیای برجام برای حکومت ایران یک چالش جدی خواهد بود.
