رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه دو هفته پیش اعلام کرد که کشورش برای ایجاد “منطقه امن” تا عمق۳۰ کیلومتری (۲۰ مایلی) داخل مرزهای سوریه دست به عملیات نظامی جدیدی خواهد زد.
هدف از این اقدام که مناطقی چون تل رفعت، منبج و سایر مناطق شرقی سوریه را فرا خواهد گرفت ایجاد “منطقه امن” برای انتقال پناهجویان سوری است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
روسیه علیه این عملیات هشدار داده است و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه این کشور برای گفت‌وگو با مقامات ترکیه روز چهارشنبه ۸ ژوئن (۱۸ خرداد) به آنکارا خواهد رفت.
روسیه و ترکیه با یکدیگر روابط نزدیکی دارند و ترکیه در مذاکرات مربوط به حمله نظامی روسیه به اوکراین شرکت فعال داشته است. اما دو کشور در مورد سوریه مواضعی متفاوت دارند. روسیه از دولت بشار در سوریه و ترکیه از مخالفان او حمایت می‌کند.
این موضوع خطرات پیش روی ترکیه در عملیات نظامی‌اش را بالا می‌برد. انجام چنین حمله‌ای در خاک سوریه بدون حتی تأیید تاکتیکی روسیه، متحد قدرتمند اسد ممکن است تلفات را در عملیات ترکیه بالا ببرد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
روسیه و ترکیه بارها در جاه‌طلبی‌های خود در سوریه رویارو شده‌اند، اما وخیم‌تر شدن این رویارویی ممکن است آن‌ها را به درگیری مستقیم بکشاند.
هنوز نشانه‌های مهمی از لشکرکشی ترکیه در مرزها وجود ندارد. اما در دو هفته اخیر بارها گزار‌ش‌هایی از نقل و انتقال ادوات جنگی این کشور منتشر شده است.
در هر گونه عملیات جنگی ترکیه ممکن است مواضع شبه‌نظامیان کرد گروه یگان‌های مدافع خلق (ی‌پ‌گ) که هسته اصلی “نیروهای دموکراتیک سوریه” (SDF) را تشکیل می‌دهند هدف حمله قرار بگیرد. نیروهای دمکراتیک سوریه مناطق وسیعی در شمال سوریه را تحت کنترل خود دارند.
این گروه که تحت حمایت آمریکاست و متحد مهم آن در جنگ علیه شبه‌نظامیان “دولت اسلامی” (داعش) است از نظر ترکیه گروهی “تروریستی” و بازوی حزب کارگران کردستان ترکیه (پ‌ک‌ک) محسوب می‌شود.
یوسف حمود، سخنگوی ارتش ملی سوریه (SNA) می‌گوید، روسیه مواضع نزدیک به تل رفعت، منبج، حومه جنوبی کوبانی و عین عیسی که همگی در ۴۰ کیلومتری (۲۵ مایلی) مرز ترکیه قرار دارند را تقویت کرده است.
حمود می‌افزاید، از زمان اعلام این عملیات، رژیم سوریه و شبه‌نظامیان ایرانی تحرکات خود و اعزام نیروهای تقویتی برای “ی‌پ‌گ” را آغاز کرده‌اند.
به گفته او، منابع اطلاعاتی نیز از پرواز هلی‌کوپترهای روسی بر فراز یک پایگاه هوایی در نزدیکی تل رفعت خبر داده‌اند.
خبرگزاری دولتی آنادولو در ترکیه به نقل از منابع محلی در روز شنبه ۴ ژوئن گزارش داده است که روسیه نیروهایی به شمال سوریه اعزام کرده تا کنترل این مناطق از دست نرود.
مظلوم عبدی، سخنگوی نیروهای دموکراتیک سوریه به رویترز گفته است، دمشق ممکن است از سامانه‌های دفاع هوایی خود علیه هواپیماهای ترکیه استفاده کند. او در عین حال افزوده است، نیروهایش نیز برای همکاری با واحدهای سوریه علیه ترکیه آماده‌اند.
برخی دلیل اصلی مهیا شدن ارتش ترکیه برای چنین عملیاتی را انتخابات سال آینده می‌دانند. هر چه زمان انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه در ژوئن ۲۰۲۳ نزدیک‌تر می‌شود، موضوع پناهجویان سوری در جامعه ترکیه نیز پررنگ‌تر می‌شود.
برخی کارشناسان ترکیه گفته‌اند که این موضوع می‌تواند سرنوشت اردوغان را نیز رقم بزند.
آن‌ها معتقدند، این عملیات نظامی جدید و ایجاد منطقه امن در داخل خاک سوریه می‌تواند برای اردوغان که به مدت دو دهه رهبری ترکیه را بر عهده داشته و با اقتصاد آشفته و احتمالا سخت‌ترین چالش انتخاباتی نیز مواجه است، شرایط بهتری را در انتخابات فراهم کند.
مقامات ترکیه مدعی شده‌اند که در سالهای اخیر بیش از ۵۰۰ هزار پناهجوی سوری به صورت داوطلبانه به سوریه بازگشته‌اند. اما نهادهای حامی پناهجویان گفته‌اند که تعداد واقعی نزدیک به ۸۰ هزار نفر بوده و بسیاری از آن‌ها داوطلبانه به کشور بازنگشته‌اند.
