موزه بین‌المللی آفریقایی آمریکایی روایتگر داستان‌های ناگفته سیاهپوستان آمریکاست که ایالات متحده آمریکا را در کنار بنیان‌گذاران مشهور این کشور چون بنجامین فرانکلین ساخته‌اند.
مکان موزه
مکانی که موزه در آن بنا شده تاریخی است و زمانی “اسکله گَدسِن” بوده است. حدود ۴۰ درصد بردگانی که اروپاییان در پایان قرن ۱۸ و اوایل قرن ۱۹ در جریان تجارت برده از راه اقیانوس اطلس به “دنیای جدید” انتقال دادند، در چارلستون، بخصوص در “اسکله گَدسِن”، از کشتی پیاده شدند. بسیاری از آفریقایی آمریکایی‌ها می‌توانند بگویند که اجدادشان در این محل پای بر خاک آمریکا گذاشتند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
به نوشته “کتاب سبز کارولینای جنوبی”، ساخت اسکله گَدسِن به دست کارگران بَرده در سال ۱۷۷۲ به پایان رسید. در آن زمان گَدسِن وسیع‌ترین اسکله آمریکای شمالی بود. شش کشتی می‌توانستند همزمان در آن لنگر بیندازند. این اسکله بخصوص از ۱۷۸۳ تا ۱۸۰۸ بسیار فعال بود. در این دوره حدود صد هزار مرد، زن و کودک آفریقایی وارد آن شده و به عنوان برده فروخته شدند.
به گزارش “پُست اَند کوریِر” سال ۲۰۱۱، در سال ۱۸۶۰ شمار بردگان آمریکا چهار میلیون نفر بود و ۴۰۰ هزار برده، یعنی ده درصد تمامی بردگان آمریکا، در کارولینای جنوبی زندگی می‌کردند. آفریقایی آمریکایی‌های برده و آزاد در مجموع ۵۷ درصد جمعیت این ایالت جنوبی را تشکیل می‌دادند. چارلستون مرکز غیررسمی تجارت برده در کشور بود تا اینکه آخرین بازار برده‌فروشی آن در سال ۱۸۶۳ بسته شد. این شهر به مدت ۲۰۰ سال با بهره‌کشی از کار بردگان اقتصادی شکوفا داشت.
کارل بوریک، مدیر موزه شهر چارلستون، درباره اشیاء این موزه به “تاون اَند کانتری” گفته است: «اشراف سفیدپوست برای هر کاری نیاز به سیاهپوستان داشتند. بدون کار سیاهپوستان کلیساها، خانه‌ها و ساختمان‌های عظیم وجود نمی‌داشت. از اشیاء عتیقه و نقره تا اشیاء معمولی همه ساخت سیاهپوستان است.»
در سال ۱۸۶۵ برده‌داری با متمم سیزدهم قانون اساسی آمریکا ممنوع شد. اما زخم‌های گذشته هنوز هم مداوا نشده است. شهرداری چارلستون در سال ۲۰۱۸ به طور رسمی از نقشی که این شهر در تجارت برده ایفا کرده پوزش طلبید.
ایده بنای موزه در چارلستون
چارلستون شهر بندری زیبایی است که از دیدنی‌ترین شهرهای آمریکا به شمار می‌رود. کسی که به این شهر سفر می‌کند، لزوما چیزی درباره تاریخ آن نمی‌داند. با تأسیس موزه بین‌المللی آفریقایی آمریکایی این وضع تغییر خواهد کرد. در سال ۲۰۰۰ جوزف پی رایلی که ۴۰ سال شهردار چارلستون بود، ایده ایجاد موزه را ارائه کرد. او که این موزه را “مهم‌ترین اثر زندگی”اش می‌خواند، بر “اهمیت شرح وقایع تاریخی در همان جاهایی که اتفاق افتاده‌اند” تأکید می‌کند.
رایلی در سال ۲۰۲۰ در گفت‌وگو با “کامِن اِج” گفته است: «من در جنوب آمریکا بزرگ شده‌ام و همیشه به حقوق مدنی علاقه داشته‌ام، اما هرگز با واقعیات زندگی و هستی بردگان در قرن‌های گذشته سر و کار نداشتم. کشور ما هنوز چیز زیادی درباره تاریخ نمی‌داند. ما درباره “مِی‌فلاور” [کشتی‌ای که گروهی از خانواده‌های انگلیسی را در سال ۱۶۲۰ به آمریکا برد] اطلاع داریم، ولی از ۸۸۲ کشتی که برده‌ها را به چارلستون و بسیاری از آنها را به اسکله گَدسِن آوردند بی‌اطلاعیم یا درباره اینکه ۴۰ درصد همه بردگان آفریقایی در این اسکله از کشتی پیاده شدند.»
رایلی سپس اشاره می‌کند به اینکه با مطالعه کتاب “بردگان در خانواده” اثر ادوارد بال زندگی‌اش دگرگون شد. بال که پیشینیانش در نزدیکی چارلستون زمین‌دار و برده‌دار بودند، داستان بردگان آفریقایی در این منطقه را از سال ۱۶۹۲ شرح می‌دهد. به گفته رایلی، این کتاب به او کمک کرد تا زندگی آفریقایی آمریکایی‌ها را بفهمد و به این بیاندیشد که چارلستون وظیفه دارد موزه‌ای بنا کند تا تاریخ ورود آنان به آمریکا را شرح و نیز مقاومت و تأثیر آنان را نشان دهد. این ایده یادآور موزه ملی مهاجرت آمریکا در اِلیس آیلند است. اِلیس آیلند جزیره‌ای است در بندر نیویورک که زمانی شلوغ‌ترین ایستگاه ورودی مهاجران به خاک آمریکا بود.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
از سال ۱۸۶۸ تا کنون بیش از ۱۵۰ موزه کوچک و بزرگ به تاریخ فرهنگ آفریقایی آمریکایی پرداخته‌اند. محل بیشتر آنها دانشگاه‌ها و کالج‌های تاریخی سیاهپوستان است که پیش از لایحه حقوق مدنی ضد تبعیض نژادی ۱۹۶۴ برای آموزش عالی سیاهپوستان تاسیس شده بودند.
ایجاد موزه در اسکله گَدسِن در کنار رودخانه کوپر با چشم‌انداز اقیانوس اطلس شخصیتی نمادین به آن می‌دهد. خود مکان همچون جزئی از موزه است. هاری کاب، مدیر پروژه معماری موزه، درباره طرح نسبتا ساده ساختمان آن گفته است که “این اثر معماری به طور هدفمند و در سکوت بر قدرت مکان تاکید دارد و در عین حال اثری هنری از منظره‌سازی را در خود جای داده است”. بودجه ساخت موزه تا سال ۲۰۱۹ حدود ۱۰۰ میلیون دلار بوده و بیش از هر چیز از راه جمع‌آوری اعانه تأمین شده است.
زمانه‌ای که موزه در آن افتتاح می‌شود نیز با دوره‌های گذشته متفاوت است. چند سالی است که در آمریکا بحث درباره تبعیض نژادی موجود در سیستم سیاسی و اجتماعی این کشور در جریان است. در سال ۲۰۱۶ که موزه ملی تاریخ و فرهنگ آفریقایی آمریکایی در واشنگتن گشایش یافت، تنش نژادی در خیابان‌های آمریکا رو به افزایش بود. برای بسیاری از آفریقایی آمریکایی‌ها افتتاح موزه واشنگتن به منزله ادامه مبارزه برای برابرحقوقی در عرصه سیاست و زندگی روزمره بود. این مبارزه ادامه دارد. تونیا ماتیوز، مدیرعامل اجرایی موزه بین‌المللی آفریقایی آمریکایی، می‌گوید: «این موزه شگفت‌انگیز است و قرار است چیزی بسیار بیشتر از یک ساختمان باشد. پلاتفرمی است برای مقابله با نژادپرستی نهادینه شده در سطحی جهانی، به وسیله قدرت داستان‌های اصیلی که شرح می‌دهیم و چارلستون کانون قدرتمندترین این داستان‌ها در دنیاست.»
یک باغ و ۹ گالری
موزه بین‌المللی آفریقایی آمریکایی بر زمینی به مساحت ۱۴ هزار متر مربع بنا شده است. تمرکز آن بیش از هر چیز بر آموزش و دادن اطلاعات است از طریق شرح داستان و هر چه بیشتر ملموس کردن راه طی‌شده توسط بردگان و بازماندگان آنان. بدین منظور یک باغ یادبود و ۹ گالری طراحی و ساخته شده‌اند.
باغ یادبود موزه شامل چشمه و فواره، باغچه‌های کوچک، چیدمان‌های هنری و مکانی است که می‌توان در آن زبان‌های گوناگون آفریقایی را شنید. گالری‌ها شامل ۱۱ نمایشگاه اصلی هستند و یک نمایشگاه موقت که دو تا سه بار در سال تغییر می‌کند. موزه همچنین نمایشگاهی دیجیتال را در “گوگل آرت اند کالچر” عرضه می‌کند.
نمایشگاه‌های اصلی دربرگیرنده ۱۵۰ شیء تاریخی، بیش از ۳۰ اثر هنری، ۵۰ فیلم و برنامه دیجیتال اینتراکتیو و ابزارهای آموزشی هستند که هدف‌شان، در کاتالوگ مطبوعاتی موزه، “زنده کردن تاریخ و مقابله با نژادپرستی تحکیم‌شده در سیستم” عنوان شده است.
گالری‌ها به کمک ابزار نام‌برده داستان مفصلی را شرح می‌دهند از راهی که نسل‌های مختلف سیاهپوستان آمریکا طی کرده‌اند، از تمدن آفریقایی قدیم تا عصر حاضر، از نخستین کسانی که به بردگی گرفته شده و به چارلستون آورده شدند تا راهی که رفتند و دستاوردهای آنان و فرزندان‌شان، برای کارولینای جنوبی، برای تمامی آمریکا و نیز برای همه آفریقایی‌هایی که خارج از کشورهای خود می‌زیستند. گالری‌ها نشان می‌دهند که بردگان آفریقایی و سیاهپوستان آزاد چگونه به رشد اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در آمریکا و فراتر از آن کمک کردند.
برای نمونه گالری “کارولینا گلد” نقش بردگان آفریقایی را در گسترش و توسعه برنجکاری در آمریکا نشان می‌دهد. “کارولینا گلد” نام نوعی برنج آفریقایی است که در دهه ۱۷۸۰ در کارولینای جنوبی به طور وسیع کشت می‌شد.
در گالری “کارولینا گلد” با بهره‌گیری از وسایل گوناگون شنیداری و دیداری، مهارت‌ها و دانش کشاورزی و برنجکاری آفریقایی‌هایی به نمایش گذاشته می‌شود که در کشورهایشان در غرب آفریقا کشاورز بوده و به بردگی گرفته شده بودند و به ساخت صنعت سودآور تولید برنج در آمریکا کمک کردند. افزون بر این، به کمک خاطرات، داستان زندگی آنان و فرزندان‌شان، و روابط اجتماعی‌شان و روح مقاومتی که در آنها شکل گرفته بود شرح داده می‌شود. همچنین بازدیدکنندگان از فشار و سرکوبی آگاه می‌شوند که آنها به عنوان برده تحمل می‌کردند.
از دیگر ویژگی‌های موزه ایجاد “مرکز تاریخ خانواده “است که انتظار می‌رود به آرشیو تبارشناسی مهمی برای آفریقایی‌آمریکایی‌ها تبدیل شود. این بخش موزه با استفاده از عکس، اسناد ازدواج، ابزار آرشیوی و اسناد آرشیوی دیگری که به طور دیجیتال در اختیار این موزه هستند به افرادی کمک می‌کند که در پی شناخت پیشینیان خود هستند. وبسایت موزه از هم‌اکنون مقاله‌های متنوعی در این زمینه منتشر کرده است.
تلاش موزه بین‌المللی آفریقایی آمریکایی برای آموزش و روشنگری از طریق داستان‌های ناگفته و اغلب دردناک سیاهپوستان آمریکا یادآور گوته است که می‌گوید: نوشتن تاریخ یک راه خلاص شدن از گذشته است.
