رهبر کرملین که روز چهارشنبه، ۹ تیر (۲۹ ژوئن) در حاشیه اجلاس سران کشورهای حاشیه دریای خزر در ترکمنستان با خبرنگاران سخن میگفت، افزود که “همه چیز طبق برنامه پیش میرود و کار [جنگ] اوکراین به آرامی و با هماهنگی ادامه دارد.”
حملات ارتش روسیه به اوکراین روز ۲۴ فوریه (۵ اسفند) از چند جبهه شروع شد. پس از آن که بر اثر مقاومت ارتش و مردم، نیروهای روسیه از تصرف کییف، پایتخت اوکراین، بازماندند حملات این نیروها بر اشغال کامل منطقه دونباس در شرق اوکراین متمرکز شده است.
پوتین در ادامه اظهاراتش گفت که هدف اصلی “ایجاد آرامش و امنیت در دونباس” و “حفاظت از ساکنان این منطقه” است.
ایجاد شرایطی که امنیت روسیه را تامین و تضمین کند” نیز هدف دیگری بود که پوتین بر آن تأکید کرد. به گفته او “ناتو قصد داشته است اوکراین را به سرپلی برای تحرکات ضدروسی خود بدل کند” و همین “عملیات ویژه ارتش روسیه در اوکراین را ضروری ساخته است.”
پوتین در ادامه با بیان این که اشتباه است که “تاریخی برای پایان درگیریها اعلام شود”، نبردهای سنگین و فشرده را موجبی برای تلفات سنگین نیروهای روس توصیف کرد. رهبر کرملین با “قهرمان” نامیدن سربازان روس گفت که “باید برای حفظ جان این قهرمانان از نبردهای فشرده و سنگین اجتناب شود”.
سربازان روسیه در جریان جنگ جاری بارها به اعمال خشونت و تجاوزهای سنگین به شهروندان اوکراین متهم شدهاند و اسناد و مدارک متعددی از این جنایات در اوکراین و در سطح بینالمللی در دست بررسی قضایی است. به خصوص تصاویر و اظهارات شاهدان عینی که از جنایات انجام شده در بوچا، شهرکی در نزدیک کییف به رسانههای جهان راه یافت، موجی از انزجار برانگیخت. مسکو این تصاویر و گفتههای شاهدان را “صحنهسازی” توصیف کرده است.
“فنلاند و سوئد مواظب باشند”
رئیس جمهور روسیه در ادامه اظهارات خود گفت که کشورش مشکلی با پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو ندارد. او با طرح این ادعا که “مثل اوکراین، با سوئد و فنلاند هم مشکلی نداریم” افزود “اما آنها باید بدانند که قبلاً هیچ تهدیدی وجود نداشت، در حالی که اکنون اگر یگانهای نظامی و زیرساختهای ناتو در این دو کشور مستقر شوند، ما مقابله کرده و تهدیداتی را به همان اندازه نسبت به سرزمینی که تهدیدات علیه ما از آن ناشی میشود، ایجاد میکنیم.”
این سخنان پوتین یک روز پس از امضای یادداشت تفاهم میان ترکیه، فنلاند و سوئد درباره پیوستن دو کشور اسکاندیناوی به ناتو صورت گرفت.
فنلاند و سوئد ماه مه گذشته برای پیوستن به ناتو درخواست دادند اما این درخواست با مخالفت ترکیه مواجه شده بود. امضای تفاهم میان سه کشور یادشده در آستانه اجلاس رهبران ناتو در مادرید به اختلافات آنها پایان داد و راه برای عضویت سوئد و فنلاند در ناتو هموار شد.
پوتین در ادامه مصاحبه با خبرنگاران غرب را متهم کرد که “مانع اوکراین در مذاکره با روسیه است و این کشور را به تداوم جنگ تشویق میکند.” او همچنین ناتو را را یادگار جنگ سرد و ابزاری برای اجرای سیاستهای ایالات متحده توصیف کرد و گفت که “آمادگی ناتو برای مقابله با روسیه از خاک اوکراین به سال ۲۰۱۴ برمیگردد و تازگی ندارد.”
سه سناریو برای جنگ
بنا بر برآورد نهادهای امنیتی آمریکا هدف روسیه در جنگ جاری در اوکراین مثل سابق، تصرف بخش بزرگی از این کشور است. آوریل هاینز، هماهنگکننده نهادهای اطلاعاتی آمریکا روز چهارشنبه در کنفرانسی در وزارت تجارت این کشور گفت “به رغم عدم تغییر در هدف جنگی روسیه، ارتش این کشور با عدم هماهنگیها و نابسامانیهایی روبروست که پیشرویاش به تدریج صورت میگیرد.”
به گفته هاینز چشمانداز جنگ تیره و مبهم است و رابطه غرب و روسیه به سوی سختتر شدن سیر میکند. او با استناد به برآورد نهادهای امنیتی آمریکا سه سناریو را برای جنگ متصور شده است: نبردهای سنگین که در آنها روسیه گام به گام پیشروی میکند و پیروزیهای کوچکی به دست میآورد، ولی چرخشی اساسی به سود مسکو رخ نمیدهد یا این که روسیه به انجام چرخشی اساسی در جنگ و شکست کامل اوکراین موفق میشود و یا اوکراین به موفقیتهای کوچکی در جنوب دست مییابد و خطوط جبهه برای مدتها سفت و ثابت باقی میماند.