دقایقی بعد از صدور این حکم، ایرج مصداقی، از عاملان اصلی بازداشت حمید نوری و از اولین شاکیان پرونده، به دویچه وله گفت: «اکنون کشتار ۶۷ به عنوان یک جنایت جنگی به رسمیت شناخته شده است و این آغازی برای اقدامات بعدی جنبش دادخواهی و اجرای عدالت در ایران خواهد بود.»
دویچه وله فارسی با شماری از دادخواهان درباره اهمیت این حکم و تاثیر آن بر آینده جنبش دادخواهی در ایران گفت‌وگو کرده است.
حمید اشتری؛ “جعبه سیاهی که گشوده شد”
حمید اشتری، از نخستین شاکیان و تشکیل‌دهندگان پرونده حمید نوری، این حکم را ”نشان‌دهنده پیروزی جنبش دادخواهی” دانست و افزود: «این برای نخستین بار در طول حیات جمهوری اسلامی است که جعبه سیاه این حکومت باز شده و برای همه به نمایش درآمده است.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
به گفته حمید اشتری: «این تازه شروع جنبش دادخواهی مردم ایران است.»
او افزود که در آینده به پرونده سایر افرادی که در جنایت‌ها دست داشته‌اند نیز در چنین دادگاه‌هایی رسیدگی خواهد شد.
اشتری در عین حال یادآور شد که «حکم دادگاه استکهلم درباره حمید نوری باعث می‌شود تا در بررسی بسیاری از دیگر پرونده‌های مشابه نیازی به شواهد بیشتری نباشد، چرا که حکم این دادگاه، به تنهایی، مستند و قابل استناد برای دادگاه‌های احتمالی بعدی است.»
سیامک نادری؛ “تاریخ به خاطر سپرد”
سیامک نادری، از زندانیان سابق زندان گوهردشت، با اشاره به ”حکم تاریخی” دادگاه شهر استکهلم می‌گوید: «این بزرگترین پیروزی برای جنبش دادخواهی مردم ایران است.»
نادری که از جان به‌دربردگان اعدام‌های سال ۱۳۶۷ است، می‌افزاید: «یادم می‌آید که زندانیان بر دیوار سلول‌های زندان گوهردشت نوشته بودند ”تاریخ به خاطر بسپار” و امروز تاریخ به خاطر سپرده است.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
او در عین حال افزود که این دادگاه تنها محاکمه حمید نوری نیست، بلکه «محاکمه همه سران حکومت جمهوری اسلامی همچون ابراهیم رئیسی و دو رهبر این حکومت است.»
نازیلا طوبایی؛ “دادگاه عادلانه برای همه شکنجه‌گران”
نازیلا طوبایی، خواهر سیامک طوبایی نیز در گفت‌وگو با دویچه وله فارسی از احساسش نسبت به صدور حکم حبس ابد برای حمید نوری می‌گوید.
سیامک طوبایی، زندانی سیاسی در دهه ۶۰ در یک مرخصی اقدام به فرار کرد، اما در تور نیروهای امنیتی قرار گرفت و ناپدید شد.
نازیلا طوبایی می‌گوید که از شنیدن خبر صدور این حکم برای حمید نوری، ”اشک شوق” ریخته است: «بیش از هرچیز به مادربزرگم و سایر مادران و خانواده‌های دادخواه فکر می‌کنم؛ به تمام کسانی که در آرزوی چنین روزی بودند.»
او ابراز امیدواری می‌کند که ”پیروزی‌های جنبش دادخواهی مردم ایران” ادامه پیدا کند: «خوشحالم که نوری در یک دادگاه عادلانه و شفاف مورد محاکمه قرار گرفت؛ امیدوارم که برای سایر ناقضان حقوق بشر در جمهوری اسلامی نیز چنین دادگاه عادلانه‌ای برگزار شود. این در حالی است که برادر من در بیدادگاه‌های جمهوری اسلامی هشت سال را در زندان گذراند و سرانجام کشته شد.»
نازیلا طوبایی تاکید کرد: «همه شکنجه‌گران برادرم باید در دادگاهی عادلانه محاکمه شوند.»
رویا صادقی؛ “روز پیروزی تمام ایرانیان”
رویا صادقی، زندانی سیاسی پیشین در جمهوری اسلامی که در دهه شصت حدود چهار سال را در زندان‌های شیراز گذراند، به دویچه وله فارسی می‌گوید که حکم دادگاه شهر استکهلم علیه حمید نوری ”پیروزی تمام ایرانیان” است: «روزی که انتظارش را داشتیم؛ کمی دلهره داشتیم که حکم حمید نوری کمتر از حبس ابد باشد، اما نوری سرانجام امروز در دادگاه استکهلم حکم ابد را گرفت به جرم جنایت علیه بشریت.»
او می‌افزاید که مقام‌های جمهوری اسلامی برای زندانیان در سنین مختلف حکم اعدام صادر و آن را اجرا می‌کردند، اما فکرش را هم نمی‌کردند که سرانجام روزی محاکمه خواهند شد.
سعید دهقان؛ “امکان پیگیری قضایی سایر متهمان”
سعید دهقان، وکیل حقوق بشر نیز می‌گوید که «احترام به حقیقت و دادخواهی برای کشف حقیقت اگر با پشتکار همراه شود، به نتیجه خواهد رسید.»
این عضو اتحادیه بین‌المللی وکلا می‌افزاید، این برای نخستین بار بود که یک ایرانی تحت “اصل صلاحیت قضایی جهانی” محاکمه و محکوم می‌شود.
به گفته او، برگزاری این دادگاه باعث می‌شود تا دادخواهان ایرانی بیش از گذشته از اهمیت “مستندسازی تاریخی” آگاه شوند و تلاش و پیگیری‌های بیشتری در این زمینه انجام دهند، چرا که اینگونه دادگاه‌های بین‌المللی “بسیار دقیق و ظریف‌بین” هستند.
دهقان یادآور می‌شود که این پرونده برای سایر متهمانی که نام‌شان در این دادگاه مطرح شده، همچنان باز است و از این رو، امکان پیگیری قضایی آنها نیز وجود دارد.
