در دو روز گذشته (اول و دوم مرداد) برخی رسانه‌های نزدیک به سپاه پاسداران مطالبی منتشر کردند که در آنها با اشاره به سخنان خامنه‌ای مسائلی مطرح شده که می‌تواند به زمینه‌سازی یا توجیه مشارکت احتمالی ایران در جنگ اوکراین تعبیر شود.
یکی از محورهای اصلی سخنان خامنه‌ای تکرار و تائید این ادعای کرملین بود که نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) مدام در حال گسترش حوزه نفوذ خود هستند و هرگونه اقدام پیشگیرانه برای مقابله با این روند قابل توجیه و بلکه ضروری است.
رهبر جمهوری اسلامی در ملاقات با پوتین گفت: «اگر راه در مقابل ناتو باز باشد حد ومرزی نمی‌شناسد و اگر جلوی آن در اوکراین گرفته نمی‌شد، مدتی بعد به بهانه کریمه، همین جنگ را به راه می‌انداختند.»
توجیه شرعی “دفاع پیش‌دستانه در کشور ثالث”
روزنامه جوان در سرمقاله اول مرداد ماه خود مدعی شده هدف گسترش نفوذ ناتو “تداوم هژمونی دشمنان و سلطه آتی آنان برای نابودی اسلام و کیان اسلامی” است و به همین دلیل از نظر شرعی “دفاع مشروع و پیش‌دستانه” در برابر آن مجاز و قابل پیگیری است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
نویسنده مقاله می‌گوید مطابق یک قاعده شرعی برای حفظ جان انسان‌های به مراتب بیشتر که “در معرض خطر قطعی یا قریب‌الوقـوع” باشند اگر لازم باشد می‌توان جان انسان‌های کمتری را “اگرچه مسلمان باشند” به خطر انداخت.
سرمقاله‌نویس روزنامه جوان در توجیه شرعی مشارکت در جنگ در کشورهای دیگر تاکید کرده “وجه فراسرزمینی دفاع بازدارنده از مسلمانان و کیان اسلامی در سرزمین دشمن یا سرزمین ثالثی که پایگاه دشمن شده است نیز در متون دینی” آمده است.
“تهدیدات مشترک” توجیه مشارکت در جنگ؟
روزنامه جوان دوم مرداد سرمقاله دیگری زیر عنوان “خط پایانی بر بحران‌سازی ناتو” منتشر کرد که در آن ناتو خطری مشترک برای روسیه و جمهوری اسلامی توصیف شده است.
عباس حاجی نجاری در این مقاله نوشت: «راهبرد ایران در آینده باید معطوف بر مقابله قدرتمندانه با هرگونه تهدیدی باشد که ممکن است منافع ایران و نیروهای جبهه مقاومت را تهدید کند و با توجه به روند تهاجم ترکیبی دشمن ممکن است پاسخ ایران پیش‌دستانه باشد.»
او با اشاره به آنچه “تهدیدات مشترک” علیه جمهوری اسلامی و روسیه توسط ناتو عنوان کرده می‌گوید به این دلیل روابط دو کشور می‌تواند “مبتنی بر فصل جدیدی از تعاملات راهبردی” بر پایه دو اصل “روسیه مقتدر” و “ایران مستقل” باشد.
سرمقاله‌نویس روزنامه جوان در انتها نتیجه گرفته: «فرایند‌های پیچیده و دشوار جنگ اوکراین متأثر از تحول در نظم جدید جهانی است، این امر مستلزم هوشیاری ایران و آمادگی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به‌منظور تأمین منافع و امنیت کشور و به حاشیه نرفتن در این نظم جدید است.»
استفاده از کلیدواژه‌های مشترکی مانند تهدیدهای مشترک و دفاع پیش‌دستانه در کنار توجیه شرعی به خطر انداختن جان “انسان‌های کمتر” در کشور ثالث می‌تواند موید این ارزیابی باشد که رسانه نزدیک به سپاه برای دخالت ایران در جنگ روسیه در اوکراین زمینه‌سازی می‌کند. با این حال دستگاه اطلاعاتی آمریکا بر این باور است که نزدیکی تهران و مسکواز روی اعتماد نیست.
مهر تائید نماینده خامنه‌ای در کیهان
حسین شریعتمداری، نماینده خامنه‌ای در موسسه کیهان نیز اول مرداد یادداشتی با همین مضمون منتشر کرد که خبرگزاری فارس، دیگر رسانه نزدیک به سپاه آن را بازنشر کرده است.
شریعتمداری می‌گوید سخنان خامنه‌ای در دیدار با پوتین حاکی از آن است که ایران از “واقعیت پشت پرده جنگ اوکراین” خبر دارد و می‌داند “در صورت پیروزی آمریکا در اوکراین، ایران یکی از اهداف بعدی و اصلی‌ترین آنها خواهد بود”.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
مدیر مسئول روزنامه کیهان افزوده جمهوری اسلامی “مقابله روسیه با آمریکا و ناتو در اوکراین را بخشی از امنیت خود دانسته و به طور منطقی و طبیعی از آن حمایت می‌کند”.
بر خلاف این ادعا بهانه جنگ روسیه علیه اوکراین که ۲۴ فوریه به فرمان ولادیمیر پوتین آغاز شد مقابله با آمریکا و ناتو نبود. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیهروز یک‌شنبه در جریان سفر به قاهره با تغییر سخنان قبلی خود اعتراف کرد که مسکو در پی “تغییر رژیم” در اوکراین است.
پشتیبانی جمهوری اسلامی از روسیه در تجاوز نظامی به اوکراین در رسانه‌های داخلی و از سوی برخی شخصیت‌های سیاسی نیز با انتقادهای زیادی روبرو شده است.
ظاهرا به همین علت در هر سه نوشته یاد شده، منتقدان از جمله غربگرا و هم‌صدا با دشمن بیرونی توصیف می‌شوند و به آنها به شدت تاخته شده است.
