ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری دوشنبه ۲۵ ژوئیه (سوم مرداد) تاکید کرد، درخواست آشکار جامعه جهانی از ایران شفافیت بیشتر درباره فعالیتهای هستهای است اما سخنان مقامات ایران درباره خاموش کردن دوربینهای نظارتی مرتبط با برجام به معنای شفافیت کمتر است.
آژانس تا مدتی پیش به طور عمده از دو طریق بر فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی نظارت میکرد؛ یکی دوربینهای مرتبط با تعهدات ایران مطابق پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) که پادمانی خوانده میشوند و دیگر دوربینهایی که در پی توافق هستهای و اجرای برجام نصب شدهاند.
رئیس سازمان انرژی هستهای ایران روز دوشنبه در حاشیه بازدید از نمایشگاهی به خبرنگاران گفته بود، دوربینهای برجامی برای رفع اتهام تلاش برای دستیابی به بمب هستهای نصب شدند و اگر این اتهامها پابرجا بمانند دلیلی برای روشن ماندن آنها وجود ندارد.
خاموش ماندن دوربینهای برجامی
به گزارش خبرگزاری تسنیم محمد اسلامی گفته است، “دوربینهای فراپادمانی یا به اصطلاح برجامی” به توافق هستهای مربوط هستند و تا هنگامی که کشورهای غربی به توافق بازنگردند خاموش میمانند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به این اظهارات تصریح کرد، ایران در هفتههای اخیر اقدامی انجام نداده که علاقه به احیای برجام را نشان دهد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
شورای حکام آژانس حدود یک ماه و نیم پیش (هشتم ژوئن/ ۱۸ خرداد) قطعنامهای تصویب کرد که در آن جمهوری اسلامی به پاسخگویی هر چه سریعتر به پرسشهای آژانس در مورد ذرات رادیواکتیو در سه مکان اعلام نشده فراخوانده شد.
در پی تصویب این قطعنامه مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی هستهای در یک نشست خبری از تصمیم تهران برای قطع فعالیت ۲۷ دوربین نظارتی آژانس خبر داد و سازمان انرژی اتمی ایران با انتشار فیلمی این اقدام را تائید کرد.
رافائل گروسی روز دوشنبه در گفتوگو با شبکه تلویزیونی سیانان ابراز نگرانی کرد که جمهوری اسلامی در غیاب نظارت و بازرسیهای آژانس مشغول پیش بردن برنامههای هستهای خود است.
مدیرکل آژانس با اشاره به افزایش سطح غنیسازی اورانیوم در ایران میگوید، این نهاد اطلاعاتی در اختیار ندارد که اثبات کند جمهوری اسلامی ایران مشغول تولید بمب اتمی است اما فعالیتها و عملکرد این کشور حرکت به این سمت را نشان میدهد.
توان ایران برای تولید بمب هستهای
کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی حدود دو هفته پیش گفته بود: «بر کسی پوشیده نیست که ما توانایی فنی ساخت بمب هستهای را داریم اما تصمیم به انجام چنین کاری نداریم.»
به گفته خرازی ایران فقط در عرض چند روز غنیسازی اورانیوم را از ۲۰ به ۶۰ درصد رسانده و به راحتی میتواند آن را تا ۹۰ درصد برساند.
کشورهای غربی و آژانس بینالمللی انرژی اتمی بارها گفتهاند، غنیسازی ۶۰ درصدی برای کشوری که قصد تولید بمب اتمی نداشته باشد هیچ توجیهی ندارد.
نظارتگریزی به عنوان اهرم فشار؟
ظاهرا برخی اقدامهای ایران، مانند افزایش درصد غنیسازی و محدود کردن شدید فعالیتهای نظارتی آژانس بیشتر برای امتیازگیری از آمریکا و سه کشور اروپایی طرف توافق هستهای است.
رئیس سازمان انرژی اتمی روز دوشنبه به طور تلویحی اذعان کرد که قصد جمهوری اسلامی برای محدود کردن فعالیتهای نظارتی آژانس تقویت تیم مذاکرهکننده برای امتیاز گرفتن است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
به گزارش ایسنا او در جمع خبرنگاران گفت: «نکته حائز اهمیت برای ما این است که بتوانیم دست تیم مذاکرهکننده را پر نگه داریم و قوت آنها را افزایش دهیم تا مذاکرات را قدرتمند پیش ببرند.»
مدیرکل آژانس میگوید، مذاکرات احیای برجام به مرحله بسیار حساسی رسیده و در عین حال فضا برای رسیدن به توافق هر روز محدودتر میشود.
جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده به تازگی در سفر به اسرائیل متعهد شد که آمریکا هرگز به ایران اجازه دستیابی به بمب اتمی را نخواهد داد.