در ویدیوهایی کە کنشگران حقوق حیوانات از این واقعه در شبکههای اجتماعی منتشر کردەاند، لاشە دهها سگ دیده میشود کە مورد اثابت گلولە قرار گرفتەاند. افراد حاضر در صحنه، عمل انجام شدە را “وحشیانه” و “شنیع” توصیف میکنند. بعضی از سگها دارای پلاک و شمارە نقاهتگاه هستند.
خبرگزاریهای داخلی گزارش دادەاند کە کشتار این سگها در شرایطی انجام شده کە همه فعالیتهای “نقاهتگاه گندک” که این سگها در آن نگهداری میشدند “براساس بخشنامه و شیوهنامه سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور” انجام میگرفتە است.
در این نقاهتگاه قرار بوده خدماتی مانند زندهگیری، انگلزدایی، عقیمسازی و در نهایت رهاسازی سگهای بدون صاحب فراهم شود.
کنشگرانی هم کە از این مرکز دیدن کردە بودند، به رسانهها گفتەاند کە این مرکز نیمهباز بودە و بعضی از سگها به تازگی عقیم شده و اکثریت سگها واکسنخورده بودهاند و خطری نداشتەاند.
این کشتار چگونه رخ دادە است؟
مدیر نقاهتگاه و مرکز عقیمسازی گندک به خبرگزاریها داخلی ایران گفتە است: «عدهای با محبوس کردن نگهبان پناهگاه در اتاقی، اقدام به کشتار و دفن تمامی سگهای پناهگاه کردهاند، در حالیکه از هزار سگ تنها ۱۰ تا ۲۰ سگ نجات پیدا کردهاند.»
شهرداری دماوند گفته که مسئولیت کشتار صدها سگ در این مرکز بر عهده آنها نبوده، ولی نگفتە کە چه کسی مسئول این کشتار است.
خبرگزاری دولتی ایرنا یک روز قبل از این اتفاق در مطلبی از “معضل چندساله شهرستان دماوند و سگهای بیصاحب” این منطقه نوشتە بود.
این خبرگزاری بیتوجهی مسئولان به این موضوع را سبب افزایش تعداد سگها عنوان کردە و مدعی شدە بود کە افزایش جمعیت سگها خطراتی را متوجه شهروندان کردە است.
تائیدها و تکذیبهای مسئولان
در حالی کە واکنشها به کشتار سگها در نقاهتگاه و مرکز عقیمسازی گندک رو به افزایش است، مسئولان سازمان محیط زیست واکنشهای ضد و نقیضی به این موضوع داشتەاند.
سعید محمودی، مدیرکل محیط زیست استان تهران، در گفتوگو با پایگاه خبری رکنا گزارشها درباره کشتار نزدیک به ۱۶۰۰ سگ در نقاهتگاه منطقه گندک را تائید کردەاست.
در مقابل تقی میرزاکریمی، سرپرست اداره محیط زیست شهرستان دماوند در گفتوگو با ایرنا خبر کشتار ۱۶۰۰ سگ را تکذیب کردە و آن را “بزرگنمایی” خوانده است.
میرزاکریمی ضمن بیان این که کمتر از ۵۰ سگ کشته شده گفته است: «کل سگهای آن منطقه به ۱۷۰۰ سگ نمیرسد و تعداد سگهای موجود در پناهگاه نیز حدود ۴۰۰ قلاده است.»
او در ادامه عنوان کردە: «کشتار سگها مانند دیگر موضوعات بزرگنمایی شده چراکه هیچ آسیبی به سگهای عقیم شده و واکسنزده که داخل پناهگاه گندک نگهداری میشوند، نرسیده است و سگهای کشته شده متعلق به این پناهگاه نبودند.»
سرپرست اداره محیط زیست شهرستان دماوند تاکید کردە کە این سگها متعلق به مرکز دفن پسماند در حوالی پناهگاه گندک بودەاند، اما در عین حال گفتە است: «زندهگیری سگهای بیمار در مرکز دفن پسماند آسان نیست، بنابراین تحت شرایط خاص مجبور به انجام اقدامی مشابه هستیم.»
۱۰ فتوا در نفی سگکشی
مطابق بند ۱۵ ماده ۵۵ قانون شهرداریها، وظیفه کشتن سگهای ولگرد براساس شرایط و ضوابطی برعهده شهرداریهای سراسر کشور گذاشته شده است.
بر اساس این دستورالعمل، یک مرکز کنترل جمعیت حیوانات مزاحم باید دارای محل نگهداری حیوانات مزاحم باشد. این محل باید در خارج از محدوده مناطق مسکونی مکانیابی شده و واجد مشخصات خاصی باشد.
به گزارش سایت “دیدهبان حقوق حیوانات” براساس ۱۰ فتوای مراجع دینی، سگکشی توسط ادارات زیرمجموعه شهرداریها توجیه شرعی، عقلی، اخلاقی، بهداشتی و علمی ندارد.
براساس دیدگاههای مراجع دینی، حتی در صورتی که موذی بودن برخی گونههای حیوانات شهری اثبات شود، دفع آنها تابع مراحل خاصی است که کشتار، نه تنها آخرین راه بوده، بلکه مشروط به شرایطی است.
با توجه به اخبار مربوط به سگکشیهای جاری در ایران میتوان گفت، به این شرطها اهمیت داده نمیشود و حتی برخی مسئولان عامدانه برای مخفی نگه داشتن اقدامات خود تلاش میکنند.
در سالهای اخیر تزریق اسید، خفهکردن در اتاقهای گاز یا شلیککردن با اسلحههای شکاری به سگها توسط پیمانکاران شهرداریهای شهرهای مختلف در ایران و پخش تصاویر آن در شبکههای اجتماعی واکنشهای بسیاری را برانگیخته است. گاهی این واکنشها به برپایی تجمعات اعتراضی و حتی دستگیری معترضان توسط پلیس منجر شده است.