رئیسی همچنین در حاشیه این نشست و در دیدار با ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه از تلاش های روسیه برای هموار شدن مسیر عضویت دائم ایران در این سازمان قدردانی کرد. ولادیمیر پوتین در دیدار با ابراهیم رئیسی گفت روسیه از این که جمهوری اسلامی به زودی به این سازمان “جدی، بزرگ و معتبر” خواهد پیوست “بسیار خوشنود است.”
بیشتر بخوانید: اولین دیدار روسای جمهور روسیه و چین از شروع جنگ اوکراین
پوتین با بیان اینکه روسیه بر اساس توافقاتی که با ایران داشت، تمام توان خود را به کار گرفت تا این کشور به عضویت دائمی سازمان همکاری شانگهای درآید، افزود که شرکای روسیه در این سازمان از درخواست ایران پشتیبانی کرده‌اند و فقط آخرین تشریفات باقی مانده است.
پوتین در این دیدار با اشاره به نزدیکی مواضع مسکو و تهران در خصوص بسیاری از مسائل جهانی اعلام کرد که روسیه و ایران در عرصه بینالمللی همکاری فعالانه با یکدیگر دارند.
او همچنین پس از امضای یادداشت تعهدات عضویت دائم ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای، از سفر یک هیات ۸۰ نفره از شرکت بزرگ روسیه در هفته آینده به تهران خبر داد.
بیشتر بخوانید: ابراهیم رئیسی: ایران عضو سازمان همکاری شانگهای می‌شود
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران نیز در حساب توییتر خود اعلام کرد که امضای این یادداشت تعهدات در شهر سمرقند و همراه با دبیر کل سازمان همکاری شانگهای انجام شده است. در همین راستا ژانگ مینگ، دبیر کل سازمان همکاری شانگهای گفت که جمهوری اسلامی ایران پس از انجام تمامی تعهدات درج شده در این تفاهم‌نامه، به عضویت کامل سازمان همکاری شانگهای در خواهد آمد. مینگ با اشاره به امضای این تعهدنامه که دارای چهل سند است اعلام کرد که ایران با انجام این اقدامات، سال آینده به عنوان عضو دائم سازمان همکاری شانگهای در نشست این سازمان شرکت خواهد کرد.
سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۰۱ توسط چین، روسیه و چهار کشور قزاقستان، تاجیکستان، ازبکستان و قرقیزستان پایه گذاری شد و ایران از سال ۲۰۰۵ تنها به عنوان عضو ناظر در نشست‌های این سازمان حضور داشته است. دو کشور پاکستان و هند نیز در سال ۲۰۱۷ به عضویت این سازمان درآمدند و درخواست عضویت دائم ایران نیز پیش از این در سازمان همکاری های شانگهای در نشست سال ۲۰۲۱ در تاجیکستان مورد موافقت قرار گرفته بود.
بیشتر بخوانید: شانگهای، سپر نظام جمهوری اسلامی در برابر “ناتوی عربی”
نشست امسال سازمان همکاری شانگهای، زیر سایه چند رخداد بینالمللی مهم از جمله تحریم‌های ایالات متحده علیه روسیه به دلیل تهاجم نظامی این کشور به اوکراین و همچنین ناکام ماندن مذاکرات احیای برنامه هسته ایران موسوم به برجام قرار گرفته است.
در همین راستا ابراهیم رئیسی ابراز امیدواری کرده است که قسمت عمده محدودیت‌های ناشی از تحریم های ایالات متحده علیه روسیه و ایران در جریان همکاری میان مسکو و تهران خنثی شود.
ایران از سال ۲۰۰۸ به این سو در تلاش بوده که به عضویت دائمی سازمان همکاری شانگهای درآید.
بیشتر بخوانید: ایران با حمایت روسیه و چین عضو دائم سازمان همکاری شانگهای شد
اما با مخالفت برخی کشورهای عضو این سازمان از جمله چین و تاجیکستان، درخواست این کشور برای عضویت در سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۱۶ رد شد. از جمله دلایل مخالف برخی کشورها با درخواست عضویت ایران، تحریم‌های بینالمللی اعمال شده علیه ایران بود و تاکید کشورهای عضو بر اساسنامه این سازمان، که بر مبنای آن، یک کشور تحت تحریم نمی‌تواند به عضویت سازمان درآید.
