لولا پیشتر رهبر اتحادیههای کارگری بود و اگر این بار رئیس جمهور شود، اولین کسی در برزیل است که برای سومین بار وارد کاخ ریاست جمهوری میشود. او از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰ در دو دوره پیاپی رئیس جمهور برزیل بود. در سال ۲۰۱۰ در حالی که همچنان ۸۰ درصد مردم او را قبول داشتند، استعفا داد.
لولا که موسس حزب کارگر PT است به اتهام فساد و پولشویی از آوریل ۲۰۱۸ تا نوامبر ۲۰۱۹ را در زندان گذراند. غیبت او باعث شد تا بولسونارو در پایان سال ۲۰۱۸ به ریاست جمهوری برسد. حکم لولا در آغاز سال ۲۰۲۱ به دلیل اشتباهات در روند قضایی لغو شد و حقوق سیاسیاش به او بازگردانده شد.
بیشتر بخوانید: انتخابات برزیل؛ نیمار و کشیش پرنفوذ در کنار نامزد راستگرا
نظرسنجیها نشان میدهد که از آن زمان تا کنون لولا حدود ۲۰ درصد بیشتر از بولسونارو در میان مردم محبوبیت دارد. این رقم در ماه اوت به ۱۰ درصد کاهش یافت. علت آن افزایش خدمات اجتماعی و کاهش قیمت سوخت از سوی بولسونارو بود.
علاوه بر این ، بولسونارو همسرش را وارد مبارزات انتخاباتی کرد. بانوی اول برزیل، میشله عضو کلیسای انجیلی است و در سال ۲۰۱۸ توانست آرای دوسوم اعضای این کلیسا را برای همسرش کسب کند.
با این حال در حال حاضر بر اساس نظرسنجیهای “داتا فولها” آرای بولسونارو در کلیسای انجیلی تنها حدود ۱۸ درصد است.
سرخوردگی نامزدهای میانه
در میانه دو نامزد چپ و راست؛ لولا و بولسونارو، کاندیدایی از جناح میانه میتواند از دوقطبی شدن انتخابات جلوگیری کند و یک بدیل واقعی برای راست و چپ باشد. از میان دهها نامزد جناح میانه اکنون تنها دو نفر وارد انتخابات شدهاند: سیرو گومز از جناح سوسیال دموکراتها و سیمونه تِبِت از جناح راست میانه. بر اساس نظرسنجیها این دو تنها میتوانند پنج درصد آرا را به دست آورند. بدین ترتیب انتخابات امسال نیز همانند سال ۲۰۱۸ دوقطبی خواهد بود.
بیشتر بخوانید: لولا داسیلوا کاندیداتوری در انتخابات آتی برزیل را تایید کرد
در سال ۲۰۱۸ پیروزی بولسونارو بر نامزد حزب کارگر؛ فرناندو حداد نشانهای برای این حزب بود که به دلیل رسوایی فساد متزلزل شده بود. حالا اما ورق برگشته است: به دلیل سیاست فاجعهبار بولسونارو در پاندمی کرونا و حملات دائمی او علیه نهادهای دموکراتیک، محبوبیت او به شدت کاهش یافته است. با آنکه لولا هنوز هیچ برنامه مشخص انتخاباتی ارائه نداده اما رأی دهندگان او را انتخاب میکنند. او تنها قول داده که برزیل را دوباره “خوشبخت” میکند.
پیشبینی پیروزی قاطع از سوی بولسونارو
بر خلاف نظرسنجیها بولسونارو همچنان معتقد است پیروز این انتخابات خواهد بود. او اوایل سپتامبر گفته بود: «این همچنین احساس اکثریت بزرگ مردم بزریل است.» در سال ۲۰۱۸ نیز او معتقد بود که شمارش الکترونیک صندوقهای رأی دستکاری شده و او در حقیقت در اولین دور انتخابات پیروز شده است.
بیشتر بخوانید: سنای برزیل به طرح اتهامات جنایی علیه بولسونارو رای داد
بولسونارو از سال ۲۰۱۸ تا کنون همچنان این اتهام را تکرار میکند بدون آنکه شواهد و مدارکی برای آن ارائه دهد. روز چهارشنبه حزب او PL متنی را منتشر کرد که در آن امنیت صندوقهای رأی بار دیگر مورد تردید قرار گرفته بود. او بارها تهدید کرده که نتایج انتخابات را نمیپذیرد. با این روش او میخواهد راه الگویش دونالد ترامپ را در پیش بگیرد که نتایج انتخابات نوامبر ۲۰۲۰ را هنوز نپذیرفته است.
نگرانی از ناآرامی پس از انتخابات
ناظران نگران این هستند که همان شورشی که در ۶ ژانویه ۲۰۲۱ از سوی طرفداران ترامپ در واشنگتن اتفاق افتاد در برزیل نیز رخ دهد. در آن زمان و در اولین واکنش، بولسونارو از حمله طرفداران ترامپ به کاپیتول دفاع کرد و گفت در انتخابات آمریکا مانند انتخابات برزیل در سال ۲۰۱۸ تقلب شده است.
این نگرانی از این جهت نیز بی دلیل نیست چرا که هسته سخت طرفداران بولسونارو باندهای مسلح هستند. به دلیل آزادتر کردن قوانین حمل سلاح از سوی بولسونارو در حال حاضر حدود یک میلیون شهروند برزیل صاحب سلاح هستند. این تعداد زمانی که او رئیس جمهور شد تنها ۱۲۰ هزار نفر بود.
بیشتر بخوانید: تظاهرات سراسری دهها هزار برزیلی علیه بولسونارو
در هفتههای گذشته رشته حوادث خشونتباری در برزیل روی داد. در ماه ژوئیه یکی از طرفداران بولسونارو به یک عضو حزب کارگر در جنوب برزیل تیراندازی کرد. حداقل دو حادثه مشابه دیگر نیز روی داد که در جریان آنها دو طرفدار دیگر لولا کشته شدند. این حوادث به عنوان خشونتهای سیاسی طبقهبندی شدند.
علاوه بر اینها درگیریهای خشونتباری میان طرفداران دو نامزد انتخاباتی نیز روی داده است. جناح لولا نگران است که رأیدهندگان حزب کارگر به دلیل ترس از خشونت به صندوقهای رأی مراجعه نکنند.
سازمان دیده بان حقوق بشر نیز روز پنجشنبه بیانیهای منتشر کرد و در آن گفت: «گسترش گفتمان نفرت در فضای انلاین و آفلاین و خشونتهای سیاسی جدی بسیاری از مردم برزیل را از ابراز عقایدشان و استفاده از حقوق سیاسیشان باز داشته است.»
این سازمان حقوق بشری ابراز امیدواری کرد که ادارات و نهادهای دولتی تمام تلاششان را به کار برند تا برزیلیها بتوانند در امنیت پای صندوقهای رأی بروند.
۱۵۶ میلیون برزیلی واجد شرایط رأی دادن هستند. علاوه بر ریاست جمهوری، فرماندارها، نمایندگان کنگره و نمایندگان مجلس قانونگذاری نیز در انتخابات روز یکشنبه انتخاب میشوند. دور دوم انتخابات برای ۳۰ اکتبر پیشبینی شده است.