روز عصای سفید؛ روز جهانی نابینایان

۱۵ اکتبر، روز جهانی عصای سفید است.عصای سفید را جیمز بیگز انگلیسی برای نخستین بار در سال ۱۹۲۱ میلادی به کار برد. او که بر اثر یک سانحه بینایی خود را از دست داد، به هنگام رفت و آمد در خیابان‌ها از عصای سفید استفاده می کرد.سازمان ملل متحد امروز ۱۵ اكتبر (۲۳ مهر) را روز عصای سفيد اعلام كرده است. چرا و از چه زمان عصای سفيد؟

از ديرباز چوبدست يا عصا تكيه‌گاه سالمندان، سخت‌حركتها و نابينايان بوده است. اشاره‌هايی در اين زمينه در تورات و انجيل هم هست.

اگر تا سده بيستم عصا تنها كمك افزار نابينايان برای يافتن مانع‌ها و راه‌ها بود، در روزگار ما به نمادی تبديل شده كه حضور نابينا را به ديگران هم نشان می‌دهد و دقت و توجهشان را بر می انگيزد.

بیشتر بخوانید: نابینایان، عصای سفید و خط بریل

جِيمز بيگز James Biggs هنرمند انگليسی كه در تصادف خودرو چشمانش را از دست داد، نوشته كه در سال ۱۹۲۱ به عصای راهيابش رنگ سفيد زده و با اين كار بايد مخترع اين كمك افزار به شمار آيد.

۱۰ سال پس از آن بانو ژولی دِربِمان d.herbemont مربی نابينايان در فرانسه كمپِينی برای جا انداختن عصای سفيد برای نابينايان به راه انداخت و در پی آن راديو بيبيسی سلسله برنامه هايی در اين باره پخش كرد تا عصای سفيد را به عنوان نماد توجه به نابينايان به جهانيان بشناساند.

در دهه ۱۹۳۰ در چند ايالت آمريكا مقرراتی وضع شد كه به نابينايانِ حاملِ عصای سفيد، هنگام گذر از خيابانها حق تقدم می‌داد.

پس از جنگ دوم جهانی دكتر ريچارد هووِر Hoover چشم‌پزشك آمريكايی عصای بلند سفيدی ويژه نابينايان ساخت كه تا سالها ابزار رسمی راهيابی ونابينايان و توجه به ايشان به شمار می‌آمد.

در سال ۱۹۶۴ ليندون بی جانسون رئيس جمهور وقت ايالات متحده آمريكا در پی تصويب پارلمان و سنای اين كشور، روز ۱۵ اكتبر را “روز عصای سفيد و ايمنی ترابری برای نابينايان” اعلام كرد و در اين باره گفت:

“عصای سفيد در جامعه ما به نماد توانايی و استقلال نابينايان در رفت و آمد تبديل شده است و بهره‌گيری از آن به ديگران امكان می‌دهد در توجه و دقت به نابينايان پيشگام شوند”.

بیشتر بخوانید: در دست راست عصای سفید، در دست چپ ساعت هوشمند

سرانجام در سال ۱۹۶۹ سازمان ملل متحد روز ۱۵ اكتبر را “روز جهانی عصای سفيد” نام نهاد و از آن پس اين روز در سراسر جهان به عنوان روز توجه به امور نابينايان به شمار می‌آيد.

در ايران به همت دكتر محمد خزاعلی از سال ۱۳۴۹ خورشيدی هفته نخست آذرماه را به امور نابينايان اختصاص داده بودند كه از آغاز انقلاب ۵۷ معوق ماند ولی روز ۱۵ اكتبر را در ايران هم پاس می‌دارند.