جمهوری اسلامی زمینه حضور ناشران مستقل ایرانی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت را فراهم نمی‌کند و در سالیان گذشته غرفه‌ای که نهادهای وابسته به حکومت بر پا کرده‌اند بارها شاهد حرکت‌های اعتراضی مخالفان و منتقدان حکومت بوده است.
خانه کتاب و ادبیات ایران، موسسه‌ای که از حدود یک دهه پیش مجری برپایی غرفه جمهوری اسلامی در نمایشگاه فرانکفورت است روز یک‌شنبه با انتشار بیانیه‌ای “به طور رسمی از حضور در این نمایشگاه انصراف داد”.
در این بیانیه برگزارگنندگان نمایشگاه به انتقال غرفه جمهوری اسلامی از سالن اصلی به یکی از سالن‌های فرعی و “دخالت آشکار در امور داخلی ایران” متهم شده‌اند.
سایه جنبش اعتراضی ایران بر سر نمایشگاه
گشایش هفتاد و چهارمین دوره نمایشگاه فرانکفورت مصادف با پنجمین هفته از جنبش اعتراضی گسترده شهروندان ایرانی است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
این جنبش که به لحاظ گستردگی و تداوم در تاریخ جمهوری اسلامی بی‌سابقه است در واکنش به کشته شدن مهسا امینی پس از بازداشت توسط گشت ارشاد آغاز، و در ادامه با موج کم‌نظیری از همبستگی بین‌المللی با معترضان همراه شد.
خانه کتاب می‌گوید، مسئولان نمایشگاه فرانکفورت در نامه‌ای اعلام کرده‌اند که توانایی “تامین امنیت و رعایت شئون غرفه جمهوری اسلامی” را ندارند و سفارت آلمان در تهران هم در صدور ویزا برای “گروه اعزامی” تعلل کرده است.
این موسسه در معرفی خود ادعا می‌کند، “غیرانتفاعی و غیردولتی” است اما هیئت امنای آن را وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منصوب می‌کند و برگزاری نمایشگاه‌ها و دیگر برنامه‌های این وزارت‌خانه را بر عهده دارد.
خانه کتاب و ادبیات ایران یکی از برنامه‌های خود برای نمایشگاه فرانکفورت را “معرفی طرح‌های حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه نشر آثار مکتوب” عنوان می‌کند. ناشران و نویسندگان مستقل ایران این وزارت‌خانه را متولی سانسور و عامل اصلی اعمال محدودیت‌ها در حوزه نشر می‌دانند.
همبستگی نمایشگاه با معترضان در ایران
نمایشگاه کتاب فرانکفورت ادعاهای موسسه خانه کتاب را رد کرده و در عین حال تائید می‌کند که تماس‌های متعددی بین دو طرف وجود داشته است.
کاترین گرون، سخنگوی نمایشگاه فرانکفورت به دویچه‌وله گفت، مسئولان نمایشگاه در این تماس‌ها همبستگی خود با جنبش اعتراضی شهروندان در ایران را اعلام کرده و همچنین گفته‌اند که تدابیر لازم برای تامین امنیت همه غرفه‌ها در دستور کار قرار دارد.
او در مورد ادعای ایران درباره تعلل در صدور ویزا اظهار نظری نکرد و یادآور شد که این مسئله در حیطه اختیارات مسئولان نمایشگاه نیست.
ظاهرا ناخشنودی و عصبانیت جمهوری اسلامی از این است که نمایشگاه کتاب فرانکفورت نیز مانند بسیاری دیگر از نهادهای فرهنگی جهان با جنبش اعتراضی در ایران اعلام همبستگی می‌کند.
برگزارکنندگان نمایشگاه در واکنش به تحولات اخیر، با همکاری “پن” برلین یک نشست بحث آزاد درباره جنبش اعتراضی در ایران را به برنامه‌های خود اضافه کرده‌اند.
روسیه و ایران؛ غایب در نمایشگاه حاضر در جنگ اوکراین
میهمان ویژه هفتاد و چهارمین دوره نمایشگاه کتاب فرانکفورت اسپانیا است. مراسم گشایش رسمی نمایشگاه شامگاه سه‌شنبه ۱۸ اکتبر با حضور فرانک والتر اشتاین‌مایر، رئیس جمهوری آلمان و فیلیپ پنجم پادشاه اسپانیا برگزار می‌شود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
در کنار جمهوری اسلامی که خیلی دیر از حضور در نمایشگاه انصراف داده، دعوت از روسیه ماه‌ها پیش از این پس گرفته شده است.
اندکی پس از تجاوز نظامیان روسی به خاک اوکراین که ۲۴ فوریه آغاز شد مسئولان نمایشگاه کتاب فرانکفورت غرفه رسمی روسیه را حذف کردند.
در روزهای گذشته نیروهای روسی به شکل روزافزونی شهرها و زیرساخت‌های غیرنظامی اوکراین را هدف قرار می‌دهند و گفته می‌شود در این کار از پهپادهای تهاجمی ساخت جمهوری اسلامی کمک می‌گیرند. دو غایب نمایشگاه کتاب فرانکفورت در کشتار شهروندان اوکراینی حاضرتر از ماه‌های گذشته هستند.
