یخ‌ها ذوب می‌شوند، ویروس‌ها بیرون می‌آیند
اگر تغییرات اقلیمی دامنه گونه‌های ناقل و مخازن ویروسی بالقوه را به سمت شمال تغییر دهد، قطب شمال می‌تواند به زمینی حاصل‌خیز برای همه‌گیری‌های در حال ظهور تبدیل شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه پیام ما، بررسی بزرگترین دریاچه قطب شمال نشان می‌دهد که ویروس‌ها و باکتری‌های محبوس شده در یخ، می‌توانند دوباره بیدار شوند و بر حیات وحش تاثیر بگذارند. در حالی که همه‌گیری کرونا بیش از همه به سوپ خفاش و گوشت پانگولین نسبت داده می‌شد حالا داده‌های جدید هشدار می‌دهد که پاندمی بعدی از ذوب یخ‌های طبیعی ناشی می‌شود.
تجزیه و تحلیل ژنتیکی خاک و رسوبات دریاچه هازن (Lake Hazen)، بزرگترین دریاچه آب شیرین جهان در قطب شمال ، از خطر «سرریز ویروسی» خبر می‌دهد؛ یعنی زمانی‌که یک ویروس برای اولین بار میزبان جدیدی را آلوده می‌کند، احتمال زیادی وجود دارد که به دلیل ذوب شدن یخچال‌های طبیعی بوده است.
لیندا گدس در گزارشی در روزنامه گاردین نوشته است: یافته‌ها حاکی از آن است که با افزایش دمای جهانی بر اثر تغییر اقلیم، احتمال اینکه ویروس‌ها و باکتری‌های خفته در یخچال‌های قطبی و نقاط منجمد، بیدار شوند و حیات وحش محلی را آلوده کنند، بیشتر می‌شود به خصوص در محدوده هایی که به قطب نزدیک‌ترند.
به عنوان نمونه، وقتی در سال ۲۰۱۶ شیوع ویروس سیاه‌زخم در شمال سیبری باعث مرگ یک کودک و مبتلا شدن دست کم هفت نفر دیگر شد، این بیماری به موج گرمایی نسبت داده شد که ذوب شدن زمین منجمد سیبری را رقم زده بود.
در حالی که همه‌گیری کرونا بیش از همه به سوپ خفاش و گوشت پانگولین نسبت داده می‌شد حالا داده‌های جدید هشدار می‌دهد که پاندمی بعدی از ذوب یخ‌های طبیعی ناشی می‌شود
در خبر مربوط به شیوع سیاه‌زخم گفته شد: شیوع سیاه‌زخم ناشی از تغییر اقلیم باعث مرگ پسری در قطب شمال شد. در آن زمان بر اثر این بیماری ۷۲ دامدار عشایر از جمله ۴۱ کودک در بیمارستانی در شمال روسیه بستری شدند. بیش از ۲۳۰۰ گوزن شمالی هم تلف شدند. مقامات در همان زمان گفتند شیوع این بیماری با تغییر اقلیم مرتبط است. به ویژه که در این منطقه افزایش غیرعادی دما هم گزارش شده بود. در گزارش‌ها همچنین گفته شده بود که هاگ سیاه‌زخم می‌تواند صدها سال در بقایای یخ‌زده انسان و حیوان زنده بماند و در انتظار ذوب شدن یخ‌ها باشد. پیش از این، آخرین شیوع بیماری در این منطقه در سال ۱۹۴۱ رخ داده بود.
برای درک بهتر خطر ناشی از ویروس‌های یخ‌زده، دکتر استفان آریس بروسو و همکارانش در دانشگاه اتاوای کانادا، نمونه‌های خاک و رسوبات دریاچه هازن را، نزدیک به جایی که مقادیری از یخ‌های ذوب شده سرازیر می‌شد، جمع‌آوری کردند.
سپس آنها آر.ان.ای و دی.ان.ای این نمونه‌ها را ردیابی کردند تا نمونه‌هایی را شناسایی کنند که با ویروس‌هایی مشخص و همچنین میزبان‌های حیوانی، گیاهی یا قارچی مطابقت پیدا می‌کنند و الگوریتمی را تعریف کردند که شانس آلوده شدن گروه‌های ارگانیزم‌های نامرتبط را با این ویروس ارزیابی کند.
The Royal Society نوشته است که اگر تغییرات اقلیمی نیز دامنه گونه‌های ناقل و مخازن ویروسی بالقوه را به سمت شمال تغییر دهد، قطب شمال می‌تواند به زمینی حاصل‌خیز برای همه‌گیری‌های در حال ظهور تبدیل شود.
این تحقیق که در Proceedings of the Royal Society B منتشر شده، نشان می‌دهد که در مکان‌هایی نزدیک به جایی که مقادیری از آب ذوب شده از یخچال‌های طبیعی جریان دارد، خطر سرایت ویروس‌ها به میزبان‌های جدید بیشتر و وقوع این وضعیت با گرم شدن آب و هوا محتمل‌تر است.
با همه اینها، دیگر تحقیقات اخیر نیز نشان داده است که ویروس‌های ناشناخته می‌توانند در یخچال‌های طبیعی زنده بمانند. برای نمونه، سال گذشته، محققان دانشگاه ایالتی اوهایو در ایالات متحده اعلام کردند که در نمونه‌های یخی برداشت شده از فلات تبت چین، در ۳۳ ویروس، که ۲۸ موردشان جدید بود، مواد ژنتیکی یافته‌اند. بر اساس محل قرارگیری این ویروس‌ها، قدمت آنها تقریبا ۱۵ هزار سال تخمین زده شد.
در سال 2014، دانشمندان مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه در Aix-Marseille موفق شدند ویروس غول‌پیکری که از یخ‌های دائمی سیبری جدا شده بودند را احیا کنند و برای اولین بار پس از 30 هزار سال دوباره آن را مسری کردند. نویسنده این پژوهش، ژان میشل کلاوری، در آن زمان به بی‌بی‌سی گفت که آب شدن این لایه‌های یخی می‌تواند «جرقه‌ای برای شروع یک فاجعه» باشد.
با این حال، گروه تحقیقاتی آریس بروسو هشدار داد که پیش‌بینی خطر سرریز ویروس یک پیش‌بینی واقع‌بینانه نیست. آنها نوشتند: «تا زمانی که ویروس‌ها و ناقل‌ها به طور همزمان در محیط وجود نداشته باشند، احتمال وقوع رویدادهای دراماتیک کم است.»
از سوی دیگر، پیش‌بینی می‌شود که تغییر اقلیم دامنه گونه‌های موجود را تغییر داده و میزبان‌های جدید را با ویروس‌ها یا باکتری‌های باستانی در تماس قرار دهد.
آریس بروسو می‌گوید: «تنها چیزی که می‌توانیم با اطمینان مطرح کنیم این است که با افزایش دما، خطر سرریز ویروسی در این شرایط خاص محیطی افزایش می‌یابد. اما آیا این روند به همه‌گیری می‌انجامد؟ مطلقاً نمی‌دانیم.»
همچنین مشخص نیست که پتانسیل میزبانی شناسایی‌شده موجود در دریاچه هازن با رسوبات آن دریاچه یکسان است یا خیر. آروین ادواردز، مدیر مرکز بین‌رشته‌ای میکروبیولوژی محیطی در دانشگاه آبریست‌ویت، می‌گوید: «با وجود اطلاعاتی که داریم، جابه‌جایی میزبان ویروس‌ها محتمل است.»
به گفته او اگرچه «ما نیاز داریم که فوراً جهان‌های میکروبی را در سرتاسر سیاره خود کاوش کنیم تا خطرات را درک کنیم»، اکنون دو مورد بسیار روشن است؛ «اول اینکه قطب شمال به سرعت در حال گرم شدن است و خطرات عمده برای بشر ناشی از تاثیر انسان بر آب و هواست. ثانیاً، بیماری‌های نقاط دیگر راه خود را به جوامع آسیب‌پذیر و اکوسیستم‌های قطب شمال پیدا می‌کنند».
