مطابق تبصره دو ماده ۱۶ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، گزارش مربوط به میزان کشفیات و برآورد حجم و تحلیل آن باید هر سه ماه یکبار از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به کمیسیون اقتصادی مجلس ارسال شود.
به اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
علی مویدی خرم آبادی، رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، اواخر آذر ۱۴۰۱ گفته بود که قاچاق کالا یک پنجم تجارت ایران را شامل می‌شود، اما آخرین رقم اعلامی این ستاد مربوط به سال ۱۳۹۸ است و از آن زمان بدین سو هیچ رقمی از سوی این نهاد اعلام نشده است.
حمیدرضا دهقانی‌نیا، سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در گفتگو با خبرگزاری دانشجو در رابطه با گزارش آماری قاچاق سالیان گذشته گفته است: «گزارشی دقیقی در خصوص کشفیات و میزان حجم قاچاق در ستاد گردآوری شده و به دفتر ریاست‌جمهوری تحویل شده است.»
او افزود: «ستاد منتظر صدور مجوز از دفتر ریاست‌جمهوری بوده و به‌زودی این گزارش منتشر خواهد شد.»
ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال ۱۳۹۸ آمار رسمی قاچاق ورودی به کشور را ۱۲.۵ میلیارد دلار اعلام کرد که ۲۸درصد از کل واردات را تشکیل می‌داد، در حالی که کارشناسان در همان سال میزان قاچاق کالا را ۲۵ میلیارد دلار ارزیابی کردند که ۳۷درصد کل واردات را نشان می‌داد.
بیشتر بخوانید: کمیسیون اقتصادی مجلس از ۲۵ میلیارد دلار قاچاق سالانه خبر داد
به گزارش خبرگزاری مهر، سید جواد حسینی‌کیا، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در دی ماه ۱۴۰۱ میزان قاچاق کالا در کشور را سالانه ۲۶ میلیارد دلار عنوان می‌کند. این در حالی است که علیرضا مناقبی، رئیس هیئت‌مدیره مجمع عالی واردات ایران، میزان قاچاق کشور را بیش از ۳۰ میلیارد دلار دانسته است.
حسین سلاح ورزی، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران در همایش مبارزه با فساد، میزان قاچاق کشور را حدود یک سوم واردات عنوان کرد. او گفت، از آنجا که در سال ۱۴۰۰ بر مبنای آمار رسمی گمرک، حدود ۵۳ میلیارد دلار واردات رسمی داشته‌ایم، لذا ارزش کالاهای قاچاق حدود ۲۷ میلیارد دلار برآورد می‌شود.
چرا آمار رسمی قاچاق کالا در ایران اعلام نمی‌شود
مرصاد شهرودی، کارشناس و پژوهشگر حوزه مبارزه با مفاسد اقتصادی در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر با انتقاد از عملکرد ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز می‌گوید: ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نسبت به آمارهای قاچاق کشور نیز بی‌تفاوت است.
شهرودی می‌افزاید: «اینکه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ارقام میزان قاچاق (ورودی و خروجی) به کشور را اعلام نمی‌کند، بحث‌برانگیز است؛ در واقع بر اساس شواهد موجود و وفور کالای قاچاق در بازار احتمالاً رقم قاچاق بسیار بالا بوده و در صورت اعلام این رقم، هجمه‌های شدید به این نهاد وارد می‌شود.»
بیشتر بخوانید: توقیف “نفتکش خارجی حامل سوخت قاچاق” توسط سپاه پاسداران در خلیج فارس
این کارشناس به دو نمونه کالاهای لوازم یدکی خودرو و آرایش بهداشتی اشاره می‌کند و می‌گوید بر اساس آمارهای متفاوتی که ستاد و اتحادیه‌ها در مورد قاچاق این کالاها ارائه داده‌اند، می‌توان تخمین زد که حجم بازار قاچاق در کشور حداقل دوبرابر رقم فعلی است.
ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز علاوه بر ارائه منظم آمار رسمی قاچاق کالا وظایف دیگری نیز دارد که از نظر کارشناسان به این وظایف عمل نکرده است.
بیشتر بخوانید: روزانه ٩ میلیون لیتر فراوردە نفتی در ایران قاچاق می‌شود
بر اساس قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، سامانه نرم‌افزاری جامع یکپارچه‌سازی و نظارت بر فرآیند تجارت، ساماندهی و تجهیز و تکمیل اسکله‌ها و خورها و انضباط بخشی به تردد و توقف شناورها، ارائه کلیه آمار و اطلاعات قاچاق کالا و ارز از جمله میزان کشفیات و برآورد حجم و تحلیل آن، هر سه ماه یکبار به کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی به‌عنوان وظایف ستاد عنوان شده است. برخی از این وظایف با همکاری دستگاه‌های دیگر صورت می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: بازار ملتهب ارز در ایران؛ دستگیری عوامل “معاملات فردایی”
به گزارش مهر، مسئولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مدعی هستند که برخی از دستگاه‌ها در انجام وظایف خود کوتاهی کرده‌اند. اما شهرودی، کارشناس اقتصاد می‌گوید: «با فرض درست بودن این ادعا چرا نهادها و مسئولانی که مرتکب ترک فعل شده‌اند، به سازمان بازرسی و قوه قضائیه معرفی نمی‌شوند؟!»
اینکه دولت رئیسی از انتشار آمار رسمی قاچاق کالا در ایران خودداری می‌کند، از نظر کارشناسان پرسش‌برانگیز است.
به کانال تلگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
محمود احمدی‌نژاد در دوران ریاست‌جمهوری‌اش گفته بود که در ایران ده‌ها اسکله خصوصی وجود دارد که در اختیار سپاه پاسداران است. او به واردات قاچاق کالا توسط “برادران قاچاقچی” اشاره کرده بود.
احمدی‌نژاد در تیرماه سال ۱۳۹۰ گفته بود: «بین ۵۵ تا ۶۰ میلیارد نخ سیگار در ایران مصرف می‌شود که معادل ۲ هزار میلیارد تومان است. این رقم همه قاچاقچیان درجه یک دنیا را به طمع می‌اندازد، چه رسد به “برادران قاچاقچی” خودمان!».
