این جنبش در روزهای پایانی شهریور در واکنش به کشته شدن مهسا امینی پس از بازداشت توسط گشت ارشاد آغاز شد و خیلی سریع به سراسر ایران و در میان قشرهای مختلف گسترش یافت.
در بیش از سه ماه و نیم گذشته صدها نفر از معترضان کشته، ده‌ها هزار نفر بازداشت و برای عده‌ای از آنها حکم اعدام صادر شده که در مواردی اجرا هم شده است.
گروه رسانه‌ای “حال وش” که در حوزه مسائل استان سیستان و بلوچستان، و مسائل اهل سنت و اقلیت‌های قومی-ملی ایران فعالیت می‌کند ۱۵ دی ماه در پیامی توئیتری از بازداشت دست‌کم ۱۱۳ نفر در زاهدان طی چهار روز اخیر خبر داد.
به نوشته “حال وش” تعدادی از بازداشت شدگان افراد زیر ۱۸ ساله هستند و تا کنون هویت ۴۲ نفر آنها مشخص شده است.
استان سیستان و بلوچستان از محروم‌ترین مناطق ایران و از کانون‌های اصلی جنبش اعتراضی ماه‌های اخیر است و ظاهرا به همین دلیل با محدودیت‌ها و تبعیض‌های مضاعفی روبرو است.
امان بریده مردم از صف‌های طولانی نان و بنزین
خبرگزاری ایسنا ۱۵ دی ماه از قول عبدالناصر درخشان، نماینده ایرانشهر در مجلس شورای اسلامی نوشت: «در سیستان و بلوچستان که به خودی خود استانی محروم است، صف‌های طولانی گاز، نفت و بنزین کافی نبود که صف‌های تهیه نان هم به آن افزوده شده است؟»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
او می‌گوید این صف‌های طولانی “امان مردم را بریده” و دولت موظف است برای در نظر گرفتن سهمیه کافی سوخت و آرد برای استان سیستان و بلوچستان اقدام کند.
چند روز پیش اسماعیل حسین زهی، نماینده خاش در مجلس گفته بود مردم سیستان و بلوچستان سه ساعت در صف نان می‌ایسند، صف سوخت هم به سه کیلومتر می‌رسد و با آغاز فصل سرما سوخت کافی برای منطقه در نظر گرفته نشده است.
محمدرضا سرگزی، مدیر غله استان سیستان و بلوچستان کمبود آرد در استان را رد کرده و گفته به خاطر افزایش قیمت کالاهای اساسی مانند برنج، گوشت و … مردم نان بیشتری مصرف می‌کنند.
نگرانی از تکرار “جمعه خونین” زاهدان
این مقام مسئول به خبرگزاری ایلنا گفت، خرید نان در روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه افزایش پیدا می‌کنند زیرا این نگرانی وجود دارد که روز جمعه پس از نماز اعتراض‌هایی شکل بگیرد.
هشتم مهرماه (۳۰ سپتامبر) در دومین هفته از خیزش اعتراضی شهروندان ایران ماموران امنیتی جمهوری اسلامی در شهر زاهدان نمازگزاران و مردم بی‌دافع را به رگبار گلوله بستند.
دفتر دیده‌بان حقوق بشر در بیروت در گزارشی که اول دی منتشر شد می‌گوید گروه‌های حقوق بشری استان سیستان و بلوچستان نام حدود ۹۷ قربانی، از جمله ۹ کودک را ثبت کرده‌اند که هشتم مهرماه و در چند روز پس از آن توسط ماموران امنیتی و انتظامی به قتل رسیده‌اند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
تارا سپهری‌فر، پژوهشگر ارشد ایران در دیده‌بان حقوق بشر گفته جمعه خونین زاهدان مرگبارترین روز سرکوب‌ها در سال گذشته میلادی بوده است.
مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان چندی پیش در جلسه‌ای گفته کشتار خونین هشتم مهرماه “از قبل برنامه‌‌ریزی شده بوده” و مسئولیت قتل مردم بر عهده “حاکمیت و نظام” است.
چهلم جانباختگان در ایذه و مهاباد
روز پنج‌شنبه در برخی شهرهای ایران هم مراسمی به مناسبت چهلم جانباختگان جنبش اعتراضی برگزار شد. در مراسم چهلم حامد سلحشور، جوان اهل ایذه حاضران علیه جمهوری اسلامی و رهبر آن علی خامنه‌ای هم شعار دادند.
به نوشته شبکه حقوق بشر کردستان در شهر مهاباد نیز مراسمی به مناسبت چهلم جان باختن شوش نیکنام بر مزار او در این شهر برگزار شد.
شورش نیکنام، جوان ۳۳ ساله ۲۶ آبان در جریان اعتراض‌های مردمی در مهاباد مجروح شد و پنچم آذر در بیمارستانی در ارومیه جان سپرد.
رژیم جمهوری اسلامی در هفته‌های گذشته و به رغم اعتراض‌های شدید بین‌المللی سرکوب خشونت‌بار معترضان را تشدید کرده و بر صدور احکام اعدام علیه معترضان بازداشتی افزوده است.
خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضائیه روز پنج‌شنبه گزارش داد دادگاه انقلاب استان مازندران برای عرشیا تکدستان، معترض ۱۸ساله اهل نوشهر حکم اعدام صادر کرده است.
