پژمان شیرمردی گفته موضوع توافق هستهای در سال ۲۰۱۵ بسته شده و “باز کردن فصول جدید در آن” “سیاسیکاری و زیادهخواهی” است.
اروپا و آمریکا خواهان آن هستند تا موضوع فعالیتهای موشکی ایران و نیز اخیرا فروش پهپاد به روسیه نیز در جریان گفت وگوهای احیای برجام حل و فصل شود اما جمهوری اسلامی زیر بار این موضوعات نمیرود. به همین دلیل این مذاکرات عملا متوقف و به گفته برخی دیپلماتها “مرده” است.
بیشتر بخوانید: بیانیه چهار کشور: تغییرات اعلامنشده در فردو نقض تعهدات است
موضوع دیگر مورد مناقشه نیز سوالات پاسخ داده نشده آژانس انرژی اتمی درباره سه سایت اعلام نشده هستهای است که در آنجا ذرات اورانیوم یافت شده است.
معاون سازمان انرژی اتمی اما درباره این پرسشهای پاسخ داده نشده گفت: «هر کسی که با شما خصومت دارد، میتواند در کیف شما مواد مخدر بگذارد، مگر شما گنهکارید؟ اگر موضوعی وجود داشته دلیلش را هم خودشان بگویند.»
مقامات جمهوری اسلامی پیشتر نیز اسرائیل و گروههای “معاند و متخاصم” را متهم به دادن گزارشهای دروغ به آژانس کرده بودند.
بورل؛ همچنان امیدوار به احیای برجام
جوزپ بورل مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا در راه بازگشت از سفر سران اروپایی به کییف، در حالی که در یک قطار امنیتی بود، روز دوشنبه ۶ فوریه با روزنامه وال استریت ژورنال گفت و گو کرد.
او در این گفت و گو تاکید کرد که از تلاش برای احیای برجام دست نمیکشد حتی در حالی که جمهوری اسلامی در حال سرکوب معترضان است و تهران در جنگ علیه اوکراین به روسیه کمک میکند.
بیشتر بخوانید: واکنش ایران به انتقادهای آژانس اتمی؛ “اشتباه و مایه تأسف”
بورل که به همین دلیل بسیار مورد انتقاد است گفت منتقدان او شاید “به اندازه کافی” خطر ایران هستهای را درک نکردهاند. او گفت: «تا جایی که من میدانم هیج جایگزینی برای این توافق [برجام] به منظور جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی وجود ندارد.»
این سیاستمدار کهنهکار ۷۵ ساله اسپانیایی نه تنها از سوی بسیاری دیپلماتهای غربی بلکه از سوی ایران نیز تحت فشار است. تهران هشدار داده که تحریمهای اروپا و نیز قرار دادن سپاه پاسداران در لیست تروریستی میتواند تمامی روابط با اروپا را از هم بپاشاند و برای امنیت اروپا نیز خطر داشته باشد.
بورل به خبرنگار والاستریت گفت: «نگاه کنید، من میتوانم آخرین گفت و گویم را برای شما بازگو کنم: مجازات اعدام را متوقف کنید، به سرکوب پایان دهید…اگر به این روش ادامه دهید اامکان هرگونه توافق سیاسی را از بین بردهاید.»
بیشتر بخوانید: گروسی: افزایش غنیسازی اورانیوم برای ایران پیامدهایی خواهد داشت
ادعای بورل مبنی بر اینکه توافق سال ۲۰۱۵ تنها راه جلوگیری از هستهای شدن ایران است، ادعایی است که مخالفان احیای توافق هستهای به شدت آن را مورد مناقشه قرار میدهند. در ایالات متحده، اخیراً تعداد کسانی که در مورد دیپلماسی با ایران شک دارند، افزایش یافته و شامل افرادی میشود که پیش از این به شدت از توافق برجام حمایت میکردند.
بورل میگوید هربار درباره فروش موشک به روسیه با ایرانیها حرف میزند، آنها اصرار میکنند که این کار را نکردهاند. او میگوید: «با این حال من به آنها هشدار دادهام که اگر این کار را بکنند همه چیز سختتر میشود، همینطور بازگشت به برجام.»
وال استریت مینویسد: «بورل، یکی از سیاستمداران ارشد حزب سوسیالیست در اسپانیا، رک و پوست کنده میگوید با توجه به سرکوب داخلی ایران و حمایت تهران از روسیه، نمیداند اگر ایران از خواستههای مربوط به توافق خود کم کند، واشنگتن با احیای توافق هستهای موافقت خواهد کرد یا خیر.»
بورل گفته در صورتی که ایران گام دیگری در کمک نظامی به روسی بردارد، انگیزه آمریکا و اروپا برای رسیدن به توافق کمتر خواهد شد.
وال استریت مینویسد بورل حاضر نیست مقصر مشکلات به وجود آمده در توافق هستهای را به گردن تهران یا دولت بایدن بیاندازد. اما او در پاسخ به این سوال که چه کسی مسئول فروپاشی احتمالا نزدیک این توافق است، پاسخ کوتاهی داد: «ترامپ».